پایان بن‌بست سیاسی در اسرائیل، با طعم عقب‌نشینی چپ مقابل راست

برخلاف انتظارات و اخباری که از رسانه‌های عبری به گوش می‌رسید شبکه 13 تلویزیون رژیم صهیونیستی در خبری غیرمنتظره تشکیل دولت وحدت با مشارکت بنیامین نتانیاهو رهبر لیکود و بنی گانتز رهبر ائتلاف آبی سفید خبر داد.

این شبکه عنوان کرد که قرار است تشکیل دولت وحدت تشکیل شده و نتانیاهو نخست‌وزیر باشد و گانتز هم معاون او و وزیر امور خارجه باشد. همچنین قرار است گابی اشکنازی وزیر جنگ و نفتالی بنت وزیر آموزش و پرورش باشد.

گفتنی است نفتالی بنت یکی دیگر از رقبای پیشین نتانیاهو بود که طی دو ماه گذشته نتانیاهو برای جلب نظرش او را به وزارت جنگ گمارده بود. این تصمیم با واکنش تند رقیبان نتانیاهو از جمله گانتز و حزب آبی-سفید همراه شده بود.

این خبر در حالی منتشر شد که  رهبر ائتلاف آبی سفید تا روزهای اخیر همانند شعارهایش طی یک سال گذشته تأکید کرد که قصد ندارد با شراکت بنیامین نتانیاهو رهبر حزب لیکود دولت آینده را تشکیل دهد. ماه گذشته بنی گانتز در جمع طرفدارانش مقابل منزلش اظهار کرده بود که تمام تلاش خود را می‌کند تا بتواند دولتی قوی برای اجرای قوانین تشکیل دهد و به دنبال مبارزه با فساد و اجرای قوانین در این راستا است. وی عنوان کرد که رژیم صهیونیستی نیز همانند تمام دنیا اکنون با یک بحران مواجه است و قادر است از این بحران عبور کند.

عبور چپ اسرائیل از شعار اصلی«اسرائیل دموکراتیک» به جای «اسرائیل یهودی»

اما آنچه شرایط را جالب‌تر کرده است، برخی مفاد توافق است که گویا به نظر می‌رسد جریان چپ و رقبای نتانیاهو که سه انتخابات برای کنار زدنش تلاش کرده بودند، از مواضعشان عقب‌نشینی کرده‌اند.

اصلی‌ترین اختلاف گانتز و نتانیاهو در رابطه با کمیته انتصاب قضات بود که ظاهراً دو طرف در این زمینه هم به توافق رسیدند.

شبکه عبری زبان «کان» به نقل از یک منبع آگاه به مذاکرات گفت که دو طرف به توافق دست یافته و آن را به امضا رساندند. به موجب توافق صورت گرفته، وزارت جنگ، امور خارجه، دادگستری، ارتباطات، ورزش، کشاورزی، گردشگری و چند وزارت دیگر در اختیار حزب گانتز خواهد بود.

علاوه بر این، دو طرف توافق کردند که الحاق بخش‌هایی از کرانه باختری به اراضی تحت سیطره رژیم صهیونیستی را از ابتدای ماه جولای آینده به مرحله اجرا بگذارند و قانون جنجالی «کشور یهود» نیز اصلاح نخواهد شد.

پذیرش الحاق کرانه باختری و قانون جنجالی دولت-ملت یهود یک پیروزی تمام عیار از سوی جریان راست اسرائیل در مقابل مخالفان داخلی و بیرونی‌اش بود. این قانون در رای گیری نهایی در 19 جولای 2018 (28 تیر 1397) با 62 موافق، 55 مخالف و 2 رای ممتنع از سوی 120 نماینده کنست رژیم همراه بود. آرای نه چندان قاطع در تصویب این لایحه نشان دهنده عدم یکپارچگی صهیونیست‌ها در تصویب قانون «ملت- دولت یهود» است. اما حال گانتز به رهبری جریان چپ از یکی از اصلی‌ترین مواضعشان عقب‌نشینی کردند. بر اساس این قانون «اسرائیل» یک سرزمین برای «قوم یهود» حق طبیعی، فرهنگی، دینی و تاریخی معرفی می‌شود. تاکید بر قوم یهود به جای آیین یهود، نژادپرستانه بودن این قانون را کاملاً عیان می‌کند. تاکید بر قوم یهود، یهودی دانستن قدس شریف، حذف زبان عربی و اعراب و رد تلویحی حق بازگشت آوارگان از دیگر مفاد جنجالی آن قانون بود که چپ‌های اسرائیل با آن مخالف و همواره بر «اسرائیل دموکراتیک» به جای «اسرائیل یهودی» تاکید داشته‌اند.

عصبانیت شدید جریان چپ و رقبای نتانیاهو از گانتز

بعد از اعلام تصمیم گانتز برای ائتلاف با نتانیاهو در ازای گرفتن معاون نخست‌وزیری، ریاست کنست و پست وزارت خارجه، مخالفت‌ها و واکنش‌های زیادی به سوی رهبر حزب آبی-سفید و رقیب نخست نتانیاهو طی یک سال گذشته روانه شد.

دلیل این عصبانیت این بود که دیگران احتمال ائتلاف گانتز با نتانیاهو را تصور نمی‌کردند. به‌طور نمونه یائیر لاپید رهبر حزب یش عتید و از اعضای کادر رهبری حزب آبی و سفید ماه گذشته در مصاحبه با شبکه خبری ۱۳ تلویزیون اسرائیل در واکنش به اتهامات نتانیاهو علیه خود گفته بود: تلاش لیکود به منظور تفرقه اندازی میان ما در حزب آبی و سفید، ره به جایی نخواهد برد. حتی در صورت تشکیل کابینه اضطراری نیز گانتز تنها فرد مورد حمایت من برای نخست‌وزیری خواهد بود و نتانیاهو تنها می‌تواند منصب معاون نخست‌وزیری را عهده‌دار شود.

اما گویا مخالفت‌های بخشی از جریان‌های چپ هم ‌سودی نداشت. یائیر لاپید بعد از اعلام رسمی توافق در سخنانی اعلام کرد: از همه‌کسانی که در طول سال گذشته قانعشان کرده بودم تا به بنی گانتز و آبی و سفید رای دهند، عذرخواهی می‌کنم. فکر نمی‌کردم که آن‌ها آرای شما را خواهند دزدید و به نتانیاهو تقدیم خواهند کرد....این بزرگ‌ترین اقدام فریبکارانه در تاریخ این کشور است.

محمدمحسن فایضی