پایگاه خدمت

هر پایگاه بسیج، دو محور برای فعالیت دارد. یکی فعالیت‌ها و عملکردی است که درون خود پایگاه صورت می‌گیرد و باید مطابق با شرایط روز جامعه باشد؛ مسائلی مانند موضوعات تربیتی از مهم‌ترین برنامه‌های داخلی یک پایگاه بسیج فعال است. محور دوم هم اقداماتی است که یک پایگاه موثر در محیط بیرونی پایگاه انجام می‌دهد و نیازهای محل را در نظر می‌گیرد. کارهایی که نیازش در بین مردم دیده می‌شود، اثربخش است و مردم محل به انجام آن نیاز دارند؛ فعالیت‌هایی مثل اقدامات جهادی و خدمت‌رسانی. آقای جلالی می‌گوید: اردوهای جهادی، اردوهای تربیتی مانند راهیان نور، صندوق‌های قرض‌الحسنه، ورزش‌های قهرمانی، برنامه‌های فرهنگی برای مناسبت‌های ملی و مذهبی و برنامه‌های تربیتی، بخش‌های کوچکی از فعالیت‌های درون پایگاهی است. واقعیت این است که برنامه‌های یک پایگاه بسیج محدودیت سنی ندارد و می‌تواند همه سنی را جذب کند. به شرط این‌که سراغ آن چیزی که می‌خواهیم را از پایگاه بسیج محل بگیریم.
بسیج و اشتغال‌زایی
حالا خیلی وقت است که موضوع اشتغال‌زایی در پایگاه‌های بسیج، با کیفیت خیلی خوبی در حال انجام است؛ اتفاقی که شاید کمتر کسی فکرش را می‌کند که یک پایگاه بسیج چنین کاری انجام بدهد. آقای جلالی از یکی از بهترین نوع این اشتغال‌زایی‌ها برایمان گفت: مثلا پایگاهی در تهران است که بچه‌هایش در عرصه مستندسازی سرمایه‌گذاری کرده‌اند و اتفاقا فعالیت‌های خوب و خلاقانه‌ای انجام شده است. آنها آموزش دیده‌اند، حرفه‌ای شده‌اند و به تدریس در این حرفه مشغول هستند. این ماجرا چند خوبی دارد؛ یکی این‌که به تعداد بسیار زیاد اشتغالزایی اتفاق افتاده است و دیگر این‌که کار مردم به بهترین شکل و با هزینه‌های کم، انجام می‌شود. مثلا همین حالا، ما برای تیزر و کلیپ‌های جشنواره اسوه به آنها سفارش کار داده‌ایم و کاری را که شاید بیرون از مجموعه، حدود 50 میلیون هزینه‌اش بود را با پنج میلیون تومان اما با همان کیفیت و زیبایی برای ما انجام داده‌اند. این‌طور که آقای جلالی می‌گوید، پایگاه‌های بسیج برای همه طیفی برنامه دارد اما بالاخره هرکدام از آنها شدت و ضعفی دارند. ممکن است برنامه‌ای در یک پایگاه قوی‌تر از دیگری عمل کند و مثلا آن یکی در برگزاری اردوهای برون‌استانی کار را بهتر پیش ببرد؛ کافی است کمی به دنبال چیزی که می‌خواهیم در این پایگاه‌ها بگردیم.
بسیج ایست بازرسی نیست
چیزی که ما این روزها می‌بینیم این است که خیلی از مردم از فعالیت‌های بسیج شناختی ندارند و حتی گاهی کمی ترس هم چاشنی این نشناخته‌هایشان شده است. اما چرا برخی مردم به سازمانی با این حجم از خدمت‌رسانی، چنین نگاه توام با ترسی دارند؟ این موضوعی بود که آقای جلالی هم تا حدودی آن را قبول دارد: «بر ضعف‌های کارمان واقف هستیم. همین تازگی‌ها هم مقام معظم‌رهبری، در صحبت‌هایی که داشتند به ایراداتی اشاره کردند؛ ایرادتی که ما خودمان هم آن را قبول داریم. واقعیت این است که کارهای خوب زیادی در بسیج انجام می‌شود. کافی است به هر نقطه از شهری که بسیج دارد، نگاهی بیندازید تا نشانه‌هایی از فعالیت‌های بسیج را ببینید؛ اما متاسفانه فعالیت‌های رسانه‌ای بسیج هیچ‌وقت خوب نبوده و این فعالیت‌ها آنطور که شایسته بوده، منعکس نشده است و به نوعی مهجور مانده‌اند. واقعیت این است که نگاه مردم به پایگاه‌های بسیج و به نام بسیج، هنوز همان نگاه قبل و برای سال‌ها پیش است؛ آنقدر که هنوز عده‌ زیادی از مردم به بسیج به چشم ایست بازرسی نگاه می‌کنند و یاد عملیات می‌افتند، در صورتی که حالا خیلی وقت است که بسیج وارد زندگی روزمره مردم شده است و هدفی جز خدمت ندارد؛ اصلا شاید برای همین هدف خدمت‌رسانی محض است که خدمات بسیج آنطور که باید رسانه‌ای نشده است.» راست هم می‌گوید؛ خیلی وقت است که بسیج در عرصه‌های علمی، ورزشی، سازندگی و ... واقعا درخشیده است اما کمتر کسی از آن خبر دارد.
هدفی به نام خدمت
اما این‌طور که مشخص است، خدمت‌رسانی‌های محلی، مهم‌ترین موضوعی است که در فعالیت‌های بیرونی پایگاه به چشم می‌خورد: «یک پایگاه بسیج فعال و پویا باید فرصت‌ها و نیازهای محل خودش را بشناسد. مثلا بداند که در این محل کتابخانه، فضای ورزشی و ... هست که می‌تواند با آنها تعامل و همکاری و از امکانات همدیگر استفاده بهینه کنند. مثلا حالا یک ‌سالی می‌شود که طرحی به نام میز خدمت در پایگاه‌ها برگزار می‌شود؛ به این شکل که اعضای پایگاه، هر روز و با هماهنگی قبلی، یکی از مسؤولان آن منطقه را به مسجد می‌آورند و مردم مشکلاتی از محل را که مرتبط با وظیفه آن مسؤول است مطرح می‌کنند و در نهایت با بررسی و رسیدگی مسؤول مربوط، آن مشکل حل می‌شود. درواقع، یک پایگاه بسیج که در مساجد اکثر محله‌ها دایر است، می‌داند که چه تهدیدها و آسیب‌هایی در محل وجود دارد و در جهت رفع آن قدم برمی‌دارد. ضمن این‌که باید تعامل دوطرفه خوبی بین مردم و اهالی مسجد و پایگاه بسیجی که در مسجد فعالیت می‌کند برقرار باشد. مثلا امام‌ جماعت مسجد باید نه فقط مورد قبول و تایید هیات امنای مسجد باشد که همه اهل محل او را بپذیرند و قبول داشته باشند.» درست است که خدمات پایگاه در مسجد ارائه می‌شود ولی برای عامه مردم است و اصلا برای کسی مهم نیست که به اسم بسیج باشد یا مسجد؛ مهم این است که کاری که قرار است انجام شود، انجام شود و این‌که به نام چه ‌کسی زده شود دیگر اهمیتی ندارد.
خانواده، به پیش
روبه‌رو شدن با خانواده‌ای که همه اعضای خانواده عضو فعالی از سازمان بسیج باشند، اتفاق جالبی است؛ اتفاقی که در خانواده خانم همدانیان افتاده است و حتی نوه‌های کوچک خانواده هم از بسیجی‌های فعال پایگاه محل هستند. خانم زهرا همدانیان، فرمانده پایگاه بسیج مسجد امام‌رضا(ع) است: «8 صبح از خانه بیرون می‌روم و تا 8 شب در پایگاه هستم. همین که صبح از خواب بیدار می‌شوم، از خدا کمک می‌خواهم که در این راهی که قدم گذاشته‌ام، کمکم کند و اتفاقا خیلی هم خوب کمک می‌کند. در تمام طول روز، مدام تلفن همراهم زنگ می‌خورد؛ با مردم حرف می‌زنم و مشکلاتشان را می‌شنوم. در پایگاه همه‌ چیز را کنترل می‌کنم. در واقع اسمش فرمانده است ولی واقعا همه فرمانده‌ها در بسیج، به اندازه تمام نیروهای قدر فعالیت می‌کنند و در برابر هیچ‌ کاری کوتاه نمی‌آیند. در طول روز، اخبارهای سیاسی را مرور می‌کنیم، به حساب‌های اهالی در صندوق قرض‌الحسنه‌مان رسیدگی می‌کنیم، محصولات فرهنگی و اجتماعی تولید می‌کنیم و شب که می‌شود، کمی خسته اما با خیال راحت به خانه می‌آییم و با احساس رضایت، سر روی بالش می‌گذارم.» در واقع چیزی که خانم همدانیان را از سایر افراد فعال در بسیج متفاوت کرده، روحیه بسیجی همه اعضای خانواده‌شان است؛ آن‌قدر که حالا همه اهل محل، آنها را تنها عضو خانوادگی پایگاه بسیج محل می‌دانند: «همسرم به صورت داوطلبانه در فعالیت‌های مسجد و پایگاه کمک می‌کند. در واقع آشپزی و خیاطی مسجد و پایگاه با همسرم است. پسرم جانشین فرمانده در حوزه برادران است و او هم وقت و انرژی زیادی برای فعالیت‌های مشخص ‌شده‌اش می‌گذارد. دخترم مسؤول قرآن و عترت پایگاه است و در مهد‌کودک مسجد فعالیت می‌کند. عروسم هم مسؤول بخش سایبری پایگاه است. دو نوه هم دارم که با همکاری دامادم در طرح صالحین پایگاه فعالیت و کمک می‌کنند. در واقع همه آنها زمان مشخصی از روزشان را در پایگاه می‌گذرانند و بعد به بقیه کارهای روزمره‌شان می‌رسند.»

جور دیگر باید دید

فعالیت خانوادگی در بسیج، این فرصت را به خانم همدانیان داده که دستش باز باشد و قدم‌های مهمی در شناساندن بسیج به مردم بردارد: «چند سال پیش همسایه‌ای در محل داشتیم که بسیار خانم محترم و موجهی بود. یک روز به او گفتم شما خانم به این محترمی، چرا به مسجد نمی‌آیید و سری به ما و بسیج نمی‌زنید؟ او در جواب به من گفت که من از بسیج و مسجد و همه آدم‌هایش بدم می‌آید. تعجب کردم؛ مگر چه شده بود؟ او اسم کسی را آورد و گفت که فلان خانم اخلاق بدی دارد و حرف‌های خوبی به من نزده و همه بسیجی‌ها زورگو هستند. اتفاقا کسی که او اسم برد، خانم خیر و خوبی بود، اما انگار در موقعیتی خاص، برخورد و رفتار خوبی با همدیگر نداشته‌اند. گفتم شما به افراد چه کار داری؟ نباید یک بدی را به همه‌چیز ربط بدهی. اصلا شما مسجد نیا؛ به خانه ما بیا. من دوست دارم با شما رفت و آمد کنم و معاشرت داشته باشم. همین دعوت و این ماجرا ادامه‌دار شد و این خانم کم‌کم با من دوست و باعث شد دیدش اصلاح شود و کم‌کم راهش به مسجد هم باز شد؛ حالا همان خانم یکی از اعضای شورای ماست.»

نرگس خانعلی‌زاده

جامعه