سیاست‌های غلط حریری

دراین رابطه، نسیب حطیط، نویسنده و تحلیلگر سیاسی لبنانی حوادث جاری را «قیام خودجوش مردمی در مقابل بستن مالیات بر مردم» فارغ از امتیازات و منافع هیات حاکمه و قشر ثروتمند این کشور می‌داند و می‌گوید: «دولت می‌کوشد کسری بودجه خود را از جیب فقرا جبران کند». حطیط در گفت‌وگو با شبکه خبری العالم گفت: اعتراضاتی که از روز پنجشنبه سراسر لبنان را درنوردید و همچنان ادامه دارد، نتیجه تحمیل مالیات بر نرم‌افزار‌های مجانی ارتباطات است که به‌عنوان یک عنصر اضافه بر سازمان
کاسه صبر مردم را لبریز کرد. وی خاطرنشان کرد که در بودجه 2020 بندهایی در نظر گرفته شده است که نه تنها بر واتس‌اپ، بلکه بر حقوق بازنشستگی مالیات بسته شده است. حطیط تصریح کرد: مردم هم به اوضاع معیشتی معترض هستند و هم به سیاست داخلی و خارجی؛ لذا این قیام خودجوش حاصل بستن مالیات به معیشت مردم است بدون این‌که متعرض منافع و امتیازات ثروتمندان و هیات حاکمه شوند و دولت در واقع کسری بودجه خود را می‌خواهد با تحمیل مالیات بر فقرا جبران کند.
از سوی دیگر نبیل سرور، کارشناس مسائل اقتصادی لبنانی با اشاره به این موضوع که حوادث جاری در لبنان بیانگر سال‌ها خشم خفته و فروخورده مردم از سیاست‌های اقتصادی اشتباه دولت است، گفت: سیاست‌های اقتصادی اشتباه دولت لبنان باعث کسری بودجه، پایین آمدن درآمد و کندی رشد اقتصادی کشور شده است. وی خاطرنشان کرد همه این شاخص‌ها نشان می‌دهد اقتصاد در مسیر درستی قرار ندارد. این کارشناس اقتصادی یادآور شد: سیاست‌های اقتصادی دولت از سال 1992 تا کنون، بر اساس اقتصاد تولیدی نبوده است. به عبارت دیگر فعالیت‌های تک‌تک بخش‌های اقتصادی کشور به ظهور اقتصاد بر مبنای وام و بالا بردن نرخ سود بوده است تا حدی که امکان هر گونه رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های بزرگ خارجی را از بین برده است. سرکیس نعوم، سیاستمدار کهنه‌کار لبنانی نیز در یادداشتی در روزنامه لبنانی النهار نوشت: «آنچه امروز در لبنان شاهد هستیم از مدت‌ها پیش قابل انتظار بود. در این میان یک دولت مقصر نیست، بلکه دولت‌ها مقصر هستند و تا اینجا نتوانسته‌اند به مشکلات مردم رسیدگی کنند». روزنامه القدس العربی چاپ لندن اما در یادداشتی به تحلیل حوادث لبنان پرداخت و نوشت: «عواملی که لبنانی‌ها را به خیابان ریخت همان عواملی است که مردم را در عراق، سودان، الجزایر و مصر به خیابان می‌ریزد و ما طی چند ماه گذشته شاهد اوج گرفتن
این گونه اعتراضات بودیم ». عبدالباری عطوان نیز در روزنامه رای الیوم چاپ لندن نوشت: «این اعتراضات ممکن است تا تغییر نظام طایفه‌گرایی کنونی استمرار پیدا کند. دراین میان استعفای سعد حریری می‌تواند یک نقطه شروع باشد.» نویسنده ابراز امیدواری کرد که اعتراضات همچنان استمرار پیدا کند تا بتواند پاسخگوی مطالبات معترضان جوانی باشد که سال‌هاست خواستار ریشه‌کن شدن نظام طایفه‌گرایی دراین کشور هستند. ساطع نورالدین نیز در روزنامه المدن نوشت: «این اعتراضات یکی از بزرگ‌ترین اعتراضات در تاریخ معاصر لبنان است. از این رو انتظار می‌رود که درنهایت به ایجاد تغییراتی بنیادین در ساختار حکومت و کارکرد آن در لبنان منجر شود.» به نوشته او؛ «ممکن است اعتراضات به برگزاری انتخابات زودهنگام منجر شود، اما این امر قطعی نیست.»
مجموع این اظهار‌نظر‌ها نشان می‌دهد که لبنان روزهای ناآرامی را سپری می‌کند. در این‌که لبنان نیازمند آرامش است و در این‌که مردم نیز خواسته‌هایی دارند و دولت باید تا کار از کار نگذشته هرچه سریع‌تر به آنها پاسخ دهد تردیدی وجود ندارد.

علی باقری
بین‌الملل