انرژی‌های سبز

گامی مهم در تولید برق از جزر و مد دریاها

به‌تازگی ساخت بزرگ‌ترین توربین کشندی جهان در اسکاتلند که در آب دریا شناور می‌شود و با نیروی جریان‌های جزر و مدی برق تولید می‌کند توجه ناظران حوزه انرژی را به خود جلب کرده است. کشند یا همان جزر و مد به‌دلیل جاذبه ماه و خورشید ایجاد می‌شود. این پدیده باعث حرکت آب دریاها می‌شود و می‌توان از این حرکت با قرار دادن توربین‌هایی انرژی گرفت و برق تولید کرد. انرژی کشندی مانند انرژی بادی و انرژی خورشیدی از منابع انرژی پاک و تجدیدپذیر است و حتی مزایایی نسبت به آنها دارد.

کد خبر: ۱۲۳۰۹۹۰

به‌دلیل نظم در گردش زمین به دور خودش و همچنین گردش ماه به دور زمین، جزر و مد در دریاها الگویی مشخص و تکرارشونده دارد. این موضوع باعث می‌شود پیش‌بینی مقدار برق تولیدی با استفاده از توربین‌های کشندی از برق تولیدی با انرژی بادی و خورشیدی که تابع شرایط جوی هستند آسان‌تر باشد. این پیش‌بینی‌پذیری مزیت بزرگی است اما با وجود آن استفاده از انرژی کشندی در مقایسه با انرژی‌های بادی و خورشیدی توسعه زیادی پیدا نکرده است.
گران و پیچیده‌تر بودن فناوری لازم برای تولید برق از جریان‌های جزرومدی دلیل اساسی این موضوع است. کارشناسان عقیده دارند رشد و ارزان‌تر شدن فناوری به مرور باعث گسترش و اقتصادی‌ شدن استفاده از توربین‌های کشندی برای تولید برق خواهد شد. اکنون ساخته ‌شدن نسل نوین و پیشرفته‌ای از توربین‌های شناور در اسکاتلند شاید تائیدی است بر این نظر کارشناسان انرژی‌های تجدیدپذیر.

ابعاد عظیم این توربین شگفتی‌ساز است؛ سازه شناور آن 72 متر طول دارد که دو روتور یا قسمت گردان به آن متصل می‌شود. قطر هر کدام از این روتورها که محورشان به صورت افقی قرار می‌گیرد و با جریان آب به چرخش درمی‌آید، 20 متر است.
دولت اسکاتلند بیش از چهار میلیون دلار برای کمک به ساخت این توربین بودجه تخصیص داده است. این توربین قرار است سال 1399 شمسی/ 2020 میلادی به بهره‌برداری برسد. توان تولیدی این توربین دو مگاوات است و می‌تواند سالانه برق مصرفی بیش از 1700 خانه را فراهم کند.
شرکت اروپایی اوربیتال مارین پاور (Orbital Marine Power) سازنده این توربین توانست در دی 1397/ ژانویه 2019 مبلغ هفت میلیون پوند سرمایه با مشارکت بیش از 2000 سرمایه‌گذار جذب کند. قرار است به این سرمایه‌ها به مدت دو سال و نیم، سود سالانه ۱۲ درصد معاف از مالیات داده شود. بر اساس تخمین‌های کمیسیون اروپا، این امکان وجود دارد که تا دهه 1430 شمسی/ ۲۰۵۰ میلادی، ۱۰درصد برق اتحادیه اروپا با جریان‌های دریایی و اقیانوسی تأمین شود.
البته هنوز جنبه‌های ناشناخته‌ای درباره اثرات احتمالی این توربین‌ها بر جانداران دریایی وجود دارد که نیازمند پژوهش است. این نگرانی وجود دارد که امواج صوتی منتشر شده از این توربین‌ها در آب دریا روی برخی گونه‌های آبزی اثر منفی داشته باشد. همچنین پرسش‌هایی درباره اثر احتمالی امواج الکترومغناطیسی توربین‌های کشندی بر حیات دریایی هنوز بی‌پاسخ است. پیش از استفاده انبوه از این منبع انرژی تجدیدپذیر باید از ایمن بودن آن برای حیات دریایی با انجام پژوهش‌های گسترده مطمئن شد.