احیای روابط راهبردی ایران و قزاقستان

حسن حاجی‌بدلی، کارشناس مسائل آسیای میانه اعتقاد دارد قزاقستان در بین کشورهای آسیای میانه پیشتاز توسعه است و در سال‌های اخیر نیز توانسته به عنوان یک عضو فعال در سازمان‌های شانگهای، اکو و همکاری اسلامی با میزبانی نشست‌های مهم از قبیل مذاکرات هسته‌ای ایران یا مذاکرات صلح در سوریه نقش موثری ایفا کند.در سطح فرهنگی، فارابی دانشمند شهیر ایرانی می‌تواند نماد پیوند عمیق دو ملت و فعالیت مشترک برای احیای میراث فرهنگی باشد. فارابی در علم، فلسفه، منطق، جامعه‌شناسی، پزشکی، ریاضیات و موسیقی تخصص داشت و او را پس از ارسطو، معلم ثانی نامیده‌اند. وی متولد اترار درقزاقستان است.
جوهری، ادیب ایرانی قرن چهارم و مؤلف صحاح اللغه نیز متولد همین منطقه است. وی نخستین کسی است که واژگان عربی را به‌ترتیب هجا مرتب کرد. ظهیرالدین فاریابی یکی از استادان مسلم شعر فارسی در قرن ششم و از افرادی است که در تحول شعر فارسی نقش بزرگی ایفا کرده‌است. از این‌رو ضروری است با توجه به نفوذ نسبتا مناسب رسانه‌های اجتماعی در این کشور در ابعاد مختلف، یک نقشه راه برای احیای روابط تاریخی دو ملت در حوزه‌های عقیدتی، فرهنگی، اقتصادی و ... طراحی و تهیه شود:
همکاری نخبگان بین دو کشور پایین است و در نتیجه توده‌های مردم نیز با یکدیگر ارتباطی ندارند. در سال‌های اخیر به هویت سازی در این کشور توجه شده است. بیشتر اسناد و نسخ تاریخی موجود این کشور به زبان فارسی است. زبان قزاقی نیز از فارسی تاثیر پذیرفته است و کلمات فارسی زیادی در آن به کار می‌رود. ایجاد یک سایت آموزش زبان فارسی و تربیت مترجمان متخصص می‌تواند تاثیرات راهبردی را در حوزه‌های مختلف به جا بگذارد.
در استان‌های شمالی ایران اقلیت‌های قزاق وجود دارد. این کشور نیز دارای کنسولگری در استان گلستان است. منطقه مرکه در 120کیلومتری آلماتی نیز به ایران کوچک معروف است و مردمان آن شیعه با اصالت آذری و ایرانی هستند. خواهرخواندگی بین این مناطق می‌تواند نمادی از وحدت و پایه گذار احیای پیوندهای تاریخی بین دو ملت شود. محوریت ایجاد تشکل‌های مردم نهاد و انجمن‌های دوستی در این مناطق می‌تواند اثرات مثبتی در ابعاد مختلف به همراه داشته باشد. ضرورت دارد با محوریت دانشگاه‌ها و با توجه به ظرفیت‌های دو کشور، انواع محتوا در قالب‌های متنوع در فضای مجازی تولید و بازنشر شود.
با توجه به نمادهای مشترک، سرمایه‌گذاری در طرح‌‌های شهری مبتنی بر اشتراکات معماری سنتی دو کشور می‌تواند اثرات مطلوبی داشته باشد. ترکیه با درک اهمیت این موضوع بسیاری از طرح‌‌های شهری و زیباسازی محیطی در شهرهای این کشور را انجام داده است. قطر نیز مسجد نور، بزرگ‌ترین مسجد آسیای میانه را در آستانه ساخت به رئیس‌جمهور این کشور هدیه کرد. جشن نوروز که پس از استقلال از شوروی در این کشور احیا شده است، می‌تواند مبنایی برای نمادسازی، برگزاری رویدادهای مشترک و تولید محتواهای رسانه‌ای باشد.
ظرفیت‌های اقتصادی دو کشور در حوزه‌های منابع طبیعی، کشاورزی و... به صاحبان کسب و کار معرفی نشده است. قزاقستان معروف به جدول مندلیف است و کلیه عناصر این جدول در همین کشور یافت می‌شود. این کشور در سرب، منگنز و اورانیوم جزو سه کشور اول دنیاست. بیشترین پهنه دریاچه خزر متعلق به این کشور است. از طرفی ایران می‌تواند عامل دسترسی قزاقستان به آب‌های آزاد و صادرات امن باشد. همه این موارد می‌تواند زمینه‌ساز سرمایه‌گذاری تجار ایرانی شود و به همین دلیل باید در فضای رسانه‌ها مد نظر قرار گیرد.

محمد ولوی

بین الملل