جام‌جم فاسد شدن بیش از 40 هزار تن سیب درختی تنظیم بازاری را پیگیری می‌کند

آسیب 400 میلیاردی به بازار سیب

در روزهای گذشته اخباری مبنی بر فاسد شدن بیش از یک هزار تن سیب در انبارهای سردخانه‌ای دماوند منتشر شده بود که به تنظیم بازار شب عید امسال اختصاص داشت؛ اما خبرهای بعدی حکایت از آن داشت که در ارومیه هم حدود 40 هزار تن سیب تنظیم بازاری، فاسد شده است. صداوسیما هم اخیرا در یکی از بخش‌های خبری خود تصاویری از انبارهای سیب دماوند پخش کرد که در آن اعلام شد ۱۲۰۰ تن سیب در این انبارها فاسد شده است؛ سیب‌هایی که مربوط به طرح تنظیم بازار شب عید امسال بوده است. با وجود پخش این گزارش، مسؤولان سازمان مرکزی تعاون روستایی مدعی شده‌اند سیب‌ها فاسد نشده است، اما اظهارات فعالان صنفی و سردخانه‌داران در دماوند و ارومیه از صحت داشتن فاسد شدن هزاران تن سیب حکایت دارد. تا اینجای کار آمارها از فاسد شدن بیش از 40 هزار تن سیب درختی حکایت دارد که می‌شد آن را به طور رایگان میان ده میلیون نفر افراد کم‌درآمد کشور توزیع کرد که به هر نفر چهار کیلوگرم سیب می‌رسید. براساس گزارش مرکز آمار، از ابتدای امسال تاکنون قیمت هر کیلوگرم سیب درختی بیش از ده هزار تومان بوده است. بنابراین 40 هزار تن سیبی که فاسد شده ارزشی معادل 400 میلیارد تومان داشته است.

کد خبر: ۱۲۲۰۷۰۶

ماجرای فاسد شدن سیب در دماوند
مجتبی شادلو، مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های کشاورزی باغداران تهران در خصوص فاسد شدن سیب درختی در دماوند گفت: دولت سال گذشته برای ذخیره شب عید و تنظیم بازار، صد هزار تن سیب و پرتقال در سردخانه‌ها ذخیره کرد تا هر استانی به اندازه نیاز خود از این میزان برداشت کند.
وی افزود: ولی متاسفانه صادرکنندگان، متولیان بازار و برخی افراد دیگر که در اندیشه واردات بودند به بهانه شروع سرمازدگی و کمبود این محصول در شب عید در اسفندماه وزارت صنعت و معدن تجارت را متقاعد کردند تا ممنوعیت صادرات سیب از تاریخ 15 اسفند سال 97 تا اول اردیبهشت 98 را اعمال کند این در حالی بود که در اسفند سال 97 حدود 270 هزار تن سیب در سردخانه‌های کشور وجود داشت.
مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های کشاورزی باغداران تهران تصریح کرد: به همین دلیل علاوه بر ذخیره میوه برای تنظیم بازار شب عید متناسب با نیاز هر استان، ده هزار تن محصول در قالب طرح احتیاطی نیز ذخیره شده بود که 9 هزار تن از این میزان نیز به فروش رفت هزار تن دیگر خراب یا به شرکت‌های تولید کنستانتره فروخته شد.
شادلو اظهار کرد: بسته شدن صادرات و انجام ذخایر احتیاط ملی بر اساس مشورت‌های اشتباهی که صورت گرفته بود، باعث شد که بخشی از سیب ذخیره شده در انبارها کیفیت خود را از دست دهد.
وی در پاسخ به این‌که چرا سیب‌های سردخانه‌ای با وجود از دست دادن کیفیت در اختیار مستمری‌بگیران بهزیستی و کمیته امداد قرار نگرفت، گفت: این ذخیره احتیاطی بود و باید تا زمانی که سیب تازه به بازار می‌آمد نگهداری می‌شد، بنابراین به هیچ عنوان نمی‌شد دولت آن را بین این افراد توزیع کند هرچند از کیفیت آنها نیز کاسته شده باشد.
بازرس اتحادیه سراسری تعاونی‌های کشاورزی باغداران ایران با بیان این‌که زمان مؤثر صادرات سیب در اسفند و فروردین است افزود: با ایجاد ممنوعیت به صادرات لطمه وارد شد و بازار صادراتی ما در هندوستان، افغانستان و عراق به خاطر نگرانی دولت و مشورت‌های اشتباه از دست رفت.

ماجرای فاسد شدن سیب در ارومیه
مراد آقا بالازاده، رئیس اتحادیه سردخانه‌داران آذربایجان غربی نیز در مورد خبری مبنی بر فاسد شدن 40 هزار تن سیب در سردخانه‌های این استان گفت: عمده این میزان سیب با 200 الی 300 کامیون برای صادرات به مقصد عراق، افغانستان، پاکستان، ترکمنستان و دیگر کشورهای حوزه دریای خلیج فارس تا گمرکات رسیده بودند اما با اعلام ممنوعیت صادرات سیب توسط وزارت صمت از بازه زمانی 15 اسفند 97 تا اول اردیبهشت 98 این بار به سردخانه‌های استان برگشت. وی افزود: بعد از برگشت این میزان سیب، تعلل مسؤولان و نامه‌نگاری آنها با وزارت صمت که حدود 50 روز طول کشید موجب شد که دیگر این سیب‌ها کیفیت خود را از دست بدهند و قابل مصرف نباشند. به همین دلیل نیمی از آنها خراب شد و نیمی دیگر به قیمت کیلویی 1500 تومان به شرکت‌های فرآوری و کنستانتره فروخته شد.
رئیس اتحادیه سردخانه‌داران آذربایجان غربی با اشاره به تصمیمات شبانه و بدون برنامه‌ریزی وزارت صنعت برای ممنوعیت صادرات سیب، اظهار کرد: با اعتراض شدید بخش خصوصی و کشاورزان بالاخره مسؤولان استانی و نمایندگان مجلس مراتب اعتراض خود را به وزیر صمت رسانده و این قانون لغو شد ولی کار از کار گذشته بود.
آقا بالازاده در پاسخ به این‌که چرا سیب‌های سردخانه‌ای با وجود از دست دادن کیفیت در اختیار مستمری‌بگیران بهزیستی و کمیته امداد قرار نگرفت، گفت: سیب‌ها متعلق به بخش خصوصی بود و آنها تصمیم‌گیرنده این امر بودند هرچند دولت می‌توانست آنها را بخرد و به مردم بدهد.
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی سردخانه داران آذربایجان غربی گفت: به دلیل ممنوعیت صادرات، صدهزار تن سیب صادراتی استان در سردخانه‌ها با قیمت ناچیز به کنسانتره تبدیل یا فاسد شد. وی ادامه داد: در پی صدور بخشنامه شبانه وزارت صنعت، معدن و تجارت استان مبنی بر ممنوعیت صادرات سیب از ۱۵ اسفند 97 تا اول اردیبهشت 98 که بعداً به ممنوعیت تا اطلاع ثانوی نیز تبدیل شد، صد هزار تن سیب باقیمانده در انبارهای استان ضایع شد.
آقابالازاده عنوان کرد: از این صد هزار تن، ۶۰ هزار تن با قیمت بسیار ناچیز و با متضرر شدن باغداران استان به‌دلیل پایین آمدن کیفیت سیب‌ها به کارخانه‌ها برای کنسانتره رفت و ۴۰ هزار تن نیز فاسد و دور ریخته شد.
وی اضافه کرد: این در حالی است که زمان صدور این بخشنامه پیک صادرات بود و تمام بازارهای خارجی از جمله افغانستان، پاکستان و... خواهان سیب‌های آذربایجان غربی بودند، اما متأسفانه وزارت صمت بدون توجه به این موضع با صدور این بخشنامه موجب متضرر شدن کشاورزان زحمتکش استان شد.
آقابالازاده با بیان این‌که آذربایجان غربی قطب سیب کشور به شمار می‌رود و در زمان صدور بخشنامه‌ها در بخش کشاورزی به‌خصوص سیب باید با استان‌هایی مثل آذربایجان غربی نیز مشورت می‌شد افزود: در آن زمان قیمت سیب پنج الی شش هزار تومان بود که اگر برآورد قیمت شود خسارت هنگفتی متحمل استان و باغداران شده است.

چرا سیب‌ها میان مردم توزیع نشد؟
رسول جلیلی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در خصوص فاسد شدن 40 هزار تن سیب درختی در این استان گفت: قبل از عید نوروز ظرفیت سردخانه‌های استان از سیب درختی پر شده بود به همین دلیل بسیاری از آنها صادر و یا در بازار داخلی توزیع شد.
وی افزود: بازار صادراتی سیب در اسفندماه بسیار خوب بود به همین دلیل قبل از عید 40 هزار تن سیب قرار بود به کشورهای افغانستان، پاکستان و عراق صادر شود با این حال و برای تنظیم بازار داخلی در شب عید، ستاد تنظیم بازار ممنوعیت صادرات سیب را وضع کرد.
جلیلی در پاسخ به این‌که چرا مسئولین استانی گزارش عدم صادرات این محصول به کشورهای دیگر و احتمال خرابی آن را به وزارت جهاد ندادند، گفت: این سیب‌ها در سردخانه‌های استان بود نه در گمرک، به همین دلیل بنده و نمایندگان مجلس به وزیر صنعت نامه نوشتیم ولی تا این ممنوعیت لغو شد دیگر سیب‌ها کیفیت و بازار صادراتی خود را از دست داده بودند چون صادرات لحظه‌ای بوده و تاجر خارجی صبر نمی‌کند تا صادرات سیب کشورمان آزاد شود و بعد خریداری کند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی تصریح کرد: بخش خصوصی مجبور شد بخشی از جنس خود را به خارج ارسال و بخشی را در داخل توزیع کند و برخی را به قیمت بسیار کم به کارخانجات بفروشند.
وی افزود: بار متعلق به بخش خصوصی بود و آنها درصدد بودند آن را به بالاترین قیمت بفروشند بنابراین ما اختیار نداشتیم آن را به در بازار و یا بین مردم توزیع کنیم.

دفاعیات مسؤولان
حسین شیرزاد، رئیس سازمان مرکزی تعاون روستایی در این‌باره به ایسنا گفت: ستاد تنظیم بازار دی‌ماه سال گذشته و با تأخیر به وزارت جهاد کشاورزی دستور داد میوه موردنیاز برای تنظیم بازار شب عید را که شامل سیب و پرتقال می‌شد، خریداری و ذخیره کند که در این راستا ۳۶ هزار تن سیب خریداری شد و از این میزان حدود ۳۰هزار تن برای ذخایر اصلی و بقیه برای ذخایر احتیاطی و ملی بود.
وی با بیان این‌که هر کیلوگرم سیب را از سردخانه‌داران ۵۰۰۰ تومان خریداری کردیم، اظهار کرد: با توجه به این‌که ستاد تنظیم بازار با تأخیر دستور خرید تضمینی میوه شب عید را به وزارت جهاد کشاورزی داد، دیگر محصولی در اختیار باغداران نبود که از آنها خریداری کنیم و مجبور شدیم هر کیلوگرم سیب را با قیمتی بالاتر از سردخانه‌داران بخریم، اما کیفیت محصول خریداری شده به قدری بالا بود که توانستیم همه بازار شب عید را تنظیم کنیم و شاهد بودیم که از نظر کمی و کیفی نیز هیچ مشکلی در این زمینه به وجود نیامد. رئیس سازمان مرکزی تعاون روستایی ادامه داد: در تنظیم بازار شب عید ۳۲ هزار تن سیب با کیفیت عالی در همه شهرستان‌های کشور ذخیره و توزیع شد و ۴۰۰۰ تن دیگر باقی ماند که باید منتظر دستور ستاد تنظیم بازار برای تعیین تکلیف باقیمانده ذخایر احتیاطی سیب می‌ماندیم.
شیرزاد گفت: پس از تعطیلات نوروزی به ستاد تنظیم بازار اعلام کردیم که ۴۰۰۰ تن سیب در انبارها باقیمانده و باید چاره‌ای برای آن بیندیشیم که در مرحله اول به ما دستور دادند آن را به میادین میوه و تره‌بار واگذار کنیم، اما حدود یک ماه طول کشید تا میادین میوه و تره‌بار ۲۰۰۰ تن آن را از ما خریداری کردند. سپس ستاد تنظیم بازار در اوایل خردادماه دستور داد تا باقیمانده ۲۰۰۰ تن سیب را به اتحادیه‌ها واگذار کنیم که این اتفاق افتاد و تقریبا همه ۲۰۰۰ تن سیب واگذار شده به اتحادیه‌ها، در مراحل مختلف به عراق صادر شده است.
وی اعلام کرد:‌ هم‌اکنون حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ تن از این سیب باقیمانده که در مرحله سورتینگ و بسته‌بندی کنار گذاشته شد و قرار است به درخواست کارخانه تولید کنستانتره شاهرود، آن را به این کارخانه بفرستیم تا پس از تولید، «کنستانتره سیب» را هم صادر کنیم.
سازمان مرکزی تعاون روستایی توضیح نداد این میوه‌هایی که پس از شش ماه به فروش رسانده با چه کیفیت و چه قیمتی بوده و اصلا از نظر علمی مدت زمان انبارداری سیب چه مدت است؟ همچنین توضیح نداده است که ۵۰۰ تن باقیمانده آیا قابل استفاده است یا نه و چرا باید میوه‌ای که به‌عنوان ذخیره استراتژیک شب عید ذخیره‌سازی شده بود به دست مردم نرسد و پس از گذشت شش ماه جهت جلوگیری از گندیدن از انبارها خالی کنند.
سازمان مرکزی تعاون روستایی در عین حال مسؤولیت حقوقی این کار را نپذیرفته است، در حالی که براساس اساسنامه این سازمان، مسؤولیت آموزش اصول تعاون و روش اداری شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاون روستایی، تربیت کارمند برای سرپرستی شرکت‌ها و اتحادیه‌ها، توسعه شبکه تعاونی در روستاها، حسابرسی شرکت‌ها و اتحادیه تعاون روستایی و دیگر وظایف مشابه را در قبال این اتحادیه‌ها دارد و نپذیرفتن مسؤولیت حقوقی در حقیقت شانه خالی کردن از این وظایف است.

قصه تکراری فاسد شدن مواد غذایی

23 فروردین 94 حدود ده هزار تن پرتقال و سیب به دلیل شرایط نامناسب نگهداری، فاسد شد.

6 آذر 94 بیش از 1700 تن سیب زمینی امحا و دفن شد.

7 دی 94 حدود ده‌ها هزار تن خرما دفن شد.

20 دی 94 حدود 30 هزار تن گندم فاسد و معدوم شد.

یک بهمن 94 خبر رسید که در استان های ایلام و خراسان بیش از 700تن مرغ که تاریخ انقضای آنها نزدیک بوده دفن شده است.