هشتگ جهیزیه، هشتگ تاج و باغ

نفوذ شبکه‌های اجتماعی
گسترش اینترنت و نفوذ شبکه‌های اجتماعی را شاید به جرأت بتوان یکی از عوامل بروز تجملات و چشم و همچشمی‌ها در مراسم خواستگاری، بله‌برون، عقد و ازدواج دانست. اگر چرخی در سایت‌های اینترنتی و به‌ویژه شبکه‌های مجازی پرطرفدار بزنید، شاهد انتشار عکس‌های رنگ و لعاب‌داری خواهید بود که افراد در کنار به رخ کشیدن بخشی از زندگی خصوصی خود که ارتباطی با دیگران ندارد، تأثیری ناخودآگاه بر روان کاربران به جا می‌گذارد که آنها را انسان‌هایی تجملاتی و مدگرا بار می‌آورد.
در اینستاگرام به عنوان یک شبکه فراگیر اجتماعی، اگر با هشتگ جهیزیه، ازدواج، عروسی، نوعروس یا جهیزیه جست‌وجو کنید، به صفحات متعددی برخورد می‌کنید که تصاویری از جهیزیه زوج‌های مختلف را به تصویر کشیده‌اند. صفحات آنها را که نگاه می‌کنید، چیزی جز تجمل‌گرایی به چشم نمی‌خورد. وسایل رنگارنگی که در خانه‌های تازه عروس و دامادها جا خوش کرده و هر روز بر تعداد آنها افزوده می‌شود و تنها ظاهر یک زندگی پرزرق و برق را پیش چشم کاربرانی با قدرت مالی و فرهنگ‌های متفاوت نمایش می‌دهد و نتیجه آن ایجاد توقعات پوچ و واهی از خریدهای سرسام‌آور وسایلی برای جهیزیه عروس‌خانم‌هاست که در نهایت بسیاری از آنها نقش دکور را در خانه ایفا می‌کنند و عملا کاربردی هم نبوده و مستلزم صرف هزینه‌های گزافند. یکی از مواردی که در دل همین صفحات مجازی نظر کاربران را جلب می‌کند و در انتها به تغییر الگوی ذهنی افراد در خرید منجر می‌شود، حجم بالای اجناسی است که در تصاویر به‌عنوان وسایل عروس و داماد به نمایش می‌گذارند. به عنوان مثال، یکی از پست‌ها را که باز می‌کنید، با تصاویر خانه یکی از عروس خانم‌ها از یکی از شهرهای ایران روبه‌رو می‌شوید. تک‌تک تصاویر وسایل لوکسی است که هزینه بالایی برای خرید آنها پرداخت شده است. ناگهان به عکسی می‌رسید که داخل سرویس سرویس بهداشتی را به تصویر کشیده است که حجم بالایی از انواع مواد شوینده به شکل و تزئینی خاص روی زمین چیده شده‌اند. انواع پودرها و مایعات شوینده، مسواک و خمیردندان‌های متعدد، وسایل اصلاح و ... که اگر یک حساب سرانگشتی داشته باشید، این مقدار وسایل برای خانواده‌ای چند نفره کفایت می‌کند؛ این در حالی است که این وسایل تنها برای یک عروس و داماد خریداری شده است. علاوه بر این، گاهی تزئینات و مدل‌هایی که وسایل داخل خانه یا حتی سرویس بهداشتی را نشان می‌دهد هم جای تأمل دارد و به مرور به رسم و رسومی تبدیل می‌شود که منشأیی برای آن نمی‌توان یافت.
رسوماتی که رنگ باخته‌اند
شما هم حتما با رسم و رسومی چون مراسم خواستگاری، بله‌برون، عقد و جهازبرون آشنا هستید. رسومی که از دیرباز در فرهنگ ما ایرانی‌ها وجود داشته و هر روز پررنگ‌تر از روز قبل برگزار می‌شوند. اما چشم و همچشمی‌هایی که از دل فضای مجازی سربرمی‌آورد، آتشی شده که به جان همین رسم و رسومات زیبای ایرانی افتاده و از آنها غولی ساخته که در بسیاری از موارد جز صرف هزینه‌های بالا، چشم و همچشمی و اختلاف چیز دیگری عاید خانواده‌ها نمی‌شود.
از خرید دسته‌گل‌های چند میلیونی برای مراسم خواستگاری گرفته تا برگزاری جشن‌های مفصل در مراسم بله‌برون، عقدهای آنچنانی و جهازبرون‌هایی که قصه خودشان را دارند، سنت‌هایی است که امروزه رنگ واقعی خود را باخته و تنها به سنت‌هایی برای کور کردن چشم اطرافیان و پز دادن جلوی اقوام تبدیل شده است.
سال‌ها پیش، خانواده داماد با خرید یک جعبه شیرینی و دسته گلی ساده به خواستگاری می‌رفت و مراسم در نهایت سادگی برگزار می‌شد. مراسم بله‌برون در آن سال‌ها متشکل بود از مراسم ساده‌ای که بین دو خانواده و با حضور بزرگ‌ترهای خانواده‌ها برگزار و قول و قرارهای عقد و عروسی در آن مطرح می‌شد اما امروزه این مراسم و هزینه‌ها و جشن‌هایی که برای آن گرفته می‌شود، چیزی کمتر از یک مراسم عقدکنان ندارد و هزینه‌های سنگینی را به خانواده‌ها تحمیل می‌کند. از آن که بگذریم، به مراسم عقدکنان می‌رسیم که به عقیده برخی خانواده‌ها حتما باید در تالار یا باغی مجلل و با حضور مهمانان زیادی برگزار شود. جهازبرون هم از جمله سنت‌هایی است که از دیرباز بین خانواده‌ها رسم بوده و عده‌ای از اعضای خانواده دو طرف هم برای آن دعوت می‌شوند. این یکی از مراسمی است که همیشه حرف و حدیث‌های خاص خودش را به همراه داشته و در بسیاری از موارد نکاتی از سوی دو خانواده مطرح می‌شود که موجب ناراحتی طرفین شده و ریشه بسیاری از اختلافات زوجین، عروس و مادر شوهر و داماد می‌شود که در سال‌های اخیر با گسترده شدن حجم وسایلی که برای جهیزیه تهیه می‌شود، این موارد بیشتر می‌شود.

ندا اظهری