آزادی نزار با ضما نت «سید»

نزار زاکا کیست؟
نزار احمد زاکا، مدیر منطقه‌ای آژانس توسعه فراملی آمریکا در حوزه غرب آسیا و شمال آفریقا بود. او کارشناس رایانه است و همچنین کارت سبز اقامت آمریکا را دارد. سابقه همکاری رسمی او با وزارت خارجه آمریکا به ابتدای سال 2005 بر می‌گردد. وی فارغ‌التحصیل آکادمی نظامی ریورساید است و در شورای فارغ‌التحصیلان این آکادمی نظامی عضویت داشت. علاوه بر این، دو نفر از فرزندان وی نیز در این آکادمی تحصیل کرده‌اند.
زاکا دبیرکل سازمان عربی اطلاعات و ارتباطات در آمریکا نیز بوده و فعالیت‌های مختلفی در عرصه سایبری داشته است. تعلقات رنگارنگ سیاسی او در دوره‌های مختلف باعث شد او در مواجهه با جریان‌های سیاسی لبنان رفتار ضد و نقیضی از خود نشان دهد. برابر با اسناد ویکی لیکس، او که در مقطعی حامی جریان آزاد ملی لبنان بود سال 2009 با یک چرخش سیاسی مسؤولیت ستاد انتخاباتی جریان 14 مارس در منطقه زحله را به‌عهده گرفت. این جریان یکی از عوامل ایجاد ناآرامی‌های سیاسی در لبنان بود. در مورد رابطه خوب او با آمریکایی‌ها از جمله ارتباط نزدیک او با سفارت آمریکا در بیروت نیز گزارش‌های مختلفی وجود دارد.
ماجراهای سفر به ایران
زاکا تا پیش از دستگیری سفرهایی به تهران داشت و ظاهرا اولین سفر او مربوط به دوره احمدی‌نژاد بود و در سال 93 هم به عنوان مسؤول ict اتحادیه عرب به دعوت وزارت ارتباطات سفری به ایران داشت.
به‌طور مشخص او شهریور 94 به دعوت شهیندخت مولاوردی، معاون وقت حسن روحانی در امور زنان و خانواده برای حضور در همایش «نقش زنان در توسعه پایدار» که به همت وزارت صنعت و معدن برگزار شد به ایران سفر کرد. علت سفر او به گفته مولاوردی این بود که مقاله «نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در توانمندسازی زنان» را برای دبیرخانه این همایش ارسال کرده بود که مورد پذیرش قرار گرفت.
پس از پایان سفر و در آبان 94 زمانی که از فرودگاه امام خمینی(ره) قصد خروج از کشور را داشت به اتهام همکاری با دولت بیگانه علیه منافع ملی ایران توسط سازمان اطلاعات سپاه دستگیر و با همین اتهام در شعبه 15 دادگاه انقلاب محاکمه و به ده سال حبس و پرداخت ۲/۴ میلیون دلار جزای نقدی محکوم شد. جانشین وقت اطلاعات سپاه پاسداران در واکنش به برخی جوسازی‌ها در سخنانی در اسفندماه ۹۵، نزار زاکا را جاسوسی که با یک واسطه به اوباما وصل بود معرفی کرد و گفت: این فرد بعد از دستگیری اعتراف کرد که ماموریت ویژه او پیگیری انحراف هدفمند در حوزه زنان و خانواده بوده است.
وی افزود: زاکا اعتراف کرده که هشت میلیون یورو برای جذب ۱۵ سازمان‌ مردم‌نهاد هزینه کرده و در اختیار داشته است. شش ماه پس از بازداشت زاکا در ایران، خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی تأیید کرد نزار زاکا با تأیید وزارت خارجه ایالات متحده به ایران سفر کرده و از آمریکا برای پیشبرد اهدافش پول دریافت کرده بود.
تلاش‌هایی برای آزادی
از زمانی که زاکا در ایران به تحمل حبس محکوم شد خانواده‌اش از طریق مقامات سیاسی پیگیر آزادی او بودند. تلاش‌هایی هم از سوی مقامات لبنانی برای رایزنی درباره آزادی زاکا صورت گرفته بود. در نهایت در چند روز اخیر خبرهایی درباره آزادی قریب‌الوقوع او منتشر شد. در همین زمینه وزارت خارجه لبنان در بیانیه‌ای اعلام کرد مسؤولان ایرانی با درخواست میشل عون برای عفو نزار زاکا موافقت کرده‌اند.
پیش از این برخی منابع از جمله «نور نیوز» گزارش داده بودند میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان از مسؤولان ایران خواسته است، نزار زاکا شهروند لبنانی که در خدمت سرویس جاسوسی آمریکا بوده و پس از دستگیری، دوران محکومیت خود را در ایران سپری می‌کند، آزاد شود.
به گفته این منابع این درخواست به‌دلیل نقش و جایگاه تاثیرگذار رئیس‌جمهور لبنان در حمایت و پشتیبانی از جریان مقاومت با نظر مثبت بررسی شده است.
سرانجام دیروز در خبرهای غیررسمی آمد که هیاتی از لبنان برای آزادی زاکا به ایران آمده‌اند. بعد از انتشار این اخبار برخی محافل سیاسی گمانه‌‌زنی کردند که با توجه به تنش موجود میان ایران و آمریکا و البته تلاش‌های صورت گرفته برای رفع التهاب در روابط میان دو کشور و همچنین اعلام آمادگی وزیر امور خارجه ایران برای تبادل زندانیان دو کشور، اقدام صورت گرفته از سوی جمهوری اسلامی به مثابه گام نهادن در مسیر نرمش باشد. اما با این وصف، انتشار اخبار و گزارش‌هایی مبنی بر نقش میانجیگری سیدحسن نصرا... دبیرکل حزب‌ا... لبنان برای آزادی نزار زاکا نشان داد که این تحلیل‌ها مبنای درستی ندارد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما یک منبع آگاه در همین زمینه اظهار کرد: تحویل این جاسوس آمریکایی لبنانی صرفا بنابر درخواست و میانجیگری سیدحسن نصرا... دبیر کل حزب ا... انجام پذیرفت و در این راستا هیچ گونه مذاکره‌ای در هیچ سطحی با فرد و دولتی انجام نشد و صرفا بنابر احترام و منزلت سیدحسن نصرا... برای نظام جمهوری اسلامی ایران این امر صورت پذیرفته است.
در همین زمینه، انیس نقاش درباره نقش نصرا... برای آزادی زاکا به قدسنا گفت: میشل عون برای آزادی زاکا به ایران درخواستی فرستاد که ایران در واکنش به آن، نظر دبیرکل حزب‌ا... را در ارتباط با این درخواست جویا شد که سید حسن نصرا... هم با توجه به جایگاه میشل عون و احترام وی در میان محور مقاومت پیشنهاد موافقت با درخواست میشل عون را مطرح کرد. بنابراین این موضوع با میانجیگری سیدحسن نصرا... و به درخواست میشل عون رئیس‌جمهوری لبنان از تهران انجام گرفته است.از سویی دیگر بجز اصرار و درخواست‌های مکرر خانواده نزار از سیدحسن نصرا...، این نکته را باید گفت که این جاسوس آمریکایی دو سوم مدت محکومیت خود را گذرانده است و یک مهره سوخته برای نهادهای امنیتی به‌شمار می‌رود.
بنابراین آنچه اهمیت دارد این‌که ایران نه به‌خاطر فشار آمریکایی‌ها و نه به‌دلیل درخواست و اصرار دولت سعد الحریری بلکه به احترام دبیرکل حزب‌ا... و جریان مقاومت لبنان این درخواست را پذیرفته است.

ناکامی در جنگ روایت ها
طی یکی دو روز گذشته خبرهای متعددی درباره آزادی نزار زاکا در منابع مختلف منتشر شد اما با این وصف، عمده این اخبار برگرفته از منابع رسانه‌ای غربی و عربی بود و در این سوی ماجرا اخبار منتشر شده طبق روال گذشته، روایتی در حد نقل قول از برخی منابع آگاه باقی‌ماند. در چنین شرایطی و با توجه به اهمیت خبری برخی موضوعات به‌ویژه رویدادهای مرتبط با ایران، شایسته است مجموعه‌های سیاسی و قضایی توجه و التفات بیشتری به منابع رسانه‌ای در داخل کشور داشته باشند.
در این باره محمدعلی وکیلی، عضو هیات رئیسه مجلس به جام‌جم گفت: این روش نوعی بی‌اعتبار کردن منابع داخلی است. شاهدیم رویدادی در داخل اتفاق می‌افتد و دارای ابعاد بین‌المللی و مرتبط با تصمیم‌گیری درون حاکمیتی است اما خبر آن ابتدا از سوی رسانه‌های خارجی مخابره می‌شود.وی با بیان اینکه در این گونه موارد دسترسی رسانه‌های خارجی به منابع خبری بیش از رسانه‌های داخلی است، خاطرنشان کرد: این کار در حقیقت به مثابه غیر خودی کردن رسانه‌های داخلی و بی‌اعتبار کردن آنهاست. در چنین مواردی حتما باید مرجعیت با رسانه‌های داخلی باشد.عضو هیات رئیسه مجلس با بیان اینکه مرجعیت سازی رسانه به دسترسی آسان‌‌تر آن به مراجع خبرساز داخلی است ابراز داشت: باید این مساله مورد اهتمام قرار گیرد که خبر حتما در اختیار رسانه‌های داخلی قرار گیرد و دسترسی این اخبار از طریق رسانه‌های داخلی باشد.

فتاح غلامی

سیاسی