شبکه یک، میزبان مفاخر ایران‌زمین

الگویی برای نسل جوان
بیژن شکرریز، کارگردان مجموعه مستند حکایت دل درباره تولید این اثر که اختصاص به زندگینامه، پرتره علمی و حرفه‌ای 20 نفر از اساتید فاخر و مشاهیر معاصر کشور دارد، به جام‌جم می‌گوید: اولین‌بار نیست که درباره زندگی اساتید و مشاهیر معاصر مستند ساخته‌ام. سال 84 وقتی از آلمان به ایران برگشتم به دکتر کرمی مدیر وقت شبکه چهار سیما پیشنهاد ساخت مجموعه‌ای از اهل قلم را دادم که با اقبال رو‌به‌رو شد و اولین پرتره از اهل قلم را ساختم که حدود 15 استاد بود. بعد از آن مجموعه مستند حیات عقل را کارگردانی کردم که به زندگی 18 نفر از اساتید فلسفه اختصاص داشت.
وی ادامه می‌دهد: تا این‌که مجموعه حکایت دل را برای شبکه یک کارگردانی کردم. برای ساخت این اثر به سراغ اسطوره‌های ایران در رشته‌های متفاوت از جمله ادبیات، ترجمه، فلسفه و .... رفتم که اتفاقا طرح مورد توجه معاونت سیما قرار گرفت. در کنار همراهی مدیران، تهیه‌کننده بسیار همدل این پروژه هم سهم زیادی در این اثر داشت.
این کارگردان درباره این‌که شخصیت‌های برجسته براساس چه معیارهایی انتخاب شدند، توضیح می‌دهد: از زمانی که هنرستان بودم، سابقه کتابخوانی داشتم و با اهل قلم آشنا بودم. در واقع من با کتاب زندگی می‌کنم و ارتباط تنگاتنگی دارم، به همین دلیل با توجه به مطالعات گسترده‌ای که دارم، فهرستی از شخصیت‌های برجسته از حوزه‌های مختلف را آماده کردم و قرار بود در 40 قسمت این مستند ساخته شود، اما به دلیل بودجه کم تلویزیون قرار شد در 20 قسمت ساخته شود.
شکرریز با اشاره به این‌که این مجموعه در تلاش است تا جوانان را نسبت به شخصیت‌های برجسته آشنا کند، توضیح می‌دهد: هدف معاونت سیما از تولید این مجموعه این بوده که بتوانیم برای جوانان الگوسازی کرده و الگوی صحیح از شخصیت‌های برجسته ایران به جوانان معرفی کنیم. به عنوان مثال اگر مردم یک بازیگر را در خیابان ببینند، حتما کنارش می‌روند و با او عکس می‌گیرند و افتخار می‌کنند که دیدند، اما وقتی یک شخصیت برجسته در حوزه ادبیات یا فلسفه در خیابان قدم می‌زند، نسل جوان به هیچ وجه او را نمی‌شناسد، حتی دانشجویان دانشکده ادبیات هم به چهره، استاد ادبیات را نمی‌شناسند. این خیلی اتفاق بدی است. بنابراین ما تلاش کرده‌ایم که شخصیتی برجسته را معرفی کنیم.
در مجموعه «حکایت دل»، به شخصیت‌ها و مفاخر برجسته‌ای از جمله استاد دکتر غلامرضا اعوانی، فیلسوف ایرانی و یکی از بزرگ‌ترین فلاسفه اسلامی جهان معاصر، استاد دکتر سید مصطفی محقق داماد استاد فلسفه و حقوق نام‌آور ایران، استاد کریم مجتهدی، شهره اهل فلسفه، استاد ژاله آموزگار استاد در حوزه زبان‌های باستانی، استاد اسماعیل سعادت مترجم آثار بزرگ فلسفی، استاد داوود فتحعلی‌بیگی در نمایش‌های آیینی، استاد سید عبدا... انوار در حوزه نسخه‌شناسی، استاد عبدا... کوثری مترجم برجسته آثار ادبی، استاد زهره زرشناس در زبان سغدی و باستانی، استاد شهرام اقبال‌زاده مترجم و نویسنده آثار ادبی کودک و نوجوان، دکتر شهین اعوانی در علم فلسفه اخلاق، استاد اکبر ثبوت، مرد اخلاق و علوم دینی و حکمت اسلامی و نسخه‌شناس، رمان نویس شهیر معاصر بانو بلقیس سلیمانی، استاد سید فتح‌ا... مجتبایی از مفاخر حکمت و عرفان اسلامی، استاد منصوره اتحادیه در حوزه تاریخ معاصر و مشروطه، استاد علی رواقی شاهنامه‌پژوه و قرآن پژوه برجسته، استاد توفیق سبحانی مولانا پژوه و ادیب توانا، دکتر روح‌انگیز کراچی ادیب و شاعر معاصر و متخصص تاریخ شعر زنان مشروطه، استاد شادروان محسن جهانگیری یکی از استادان بزرگ در حوزه فلسفه و سرانجام استاد یگانه در حوزه پژوهش‌های ادبی و زبان فارسی و به‌ویژه شاهنامه‌پژوهی پرداخته شده است.
بهره‌مندی از صاحبنظران
علیرضا حسینی، تهیه‌کننده مجموعه مستند حکایت دل گفت: طرح اولیه این مجموعه، سال 1394 به دکتر مرتضی میرباقری، معاون محترم سیما ارائه و با پژوهش خانم محبوبه کلانتری آغاز شد.مشاوران علمی پروژه «حکایت دل» دکتر کرمی و دکتر شهین اعوانی هستند؛ همچنین با بهره‌مندی از نظر دیگر صاحبنظران حوزه فرهنگ، فلسفه، ادبیات و تاریخ و پاره‌ای تحقیقات میدانی موفق شدیم اطلاعات خوبی را برای ساخت مستند از زندگی شخصی، خانوادگی و علمی این مفاخر، کسب کنیم.
این تهیه کننده ادامه داد: مدیران ارشد در معاونت سیما و سازمان صدا و سیما، نگاه بسیار مثبتی به تولید کارهای فرهنگی دارند و حمایت معنوی خوبی هم از تولید این مجموعه داشتند.
وی با اشاره به این‌که هر یک از این استادان، بزرگان و مفاخر، الگوی مناسبی برای جامعه، خصوصا جوانان و خانواده‌ها هستند، ابراز کرد: از ابتدا توافق کارگردان، پژوهشگر، تهیه‌کننده و دکتر کرمی بر این بود که ساختار فیلم‌ها برای مخاطب خاص و عام مناسب باشد و هر قسمت در 45 دقیقه برای پخش در شبکه یک به عنوان شبکه ملی آماده شود، اما از آنجا که گفتنی‌ها و شنیدنی‌ها از هر یک از این مفاخر ارزشمند کم نیست هر پرتره در نهایت بین 60 الی 80 دقیقه برای پخش در یک تا دو قسمت تدوین شد.
حسینی از مساعدت مدیریت شبکه‌های یک و نسیم و مرکز سیما فیلم، خصوصا مدیران و همکاران گروه‌های تامین برنامه و پخش شبکه یک سیما که در برنامه‌ریزی و پخش این مجموعه حکایت دل همراه و همدل بوده و هستند، تشکر و قدردانی کرد.
تهیه‌کننده حکایت دل ضمن قدردانی از دکتر عباس صالحی وزیر محترم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دکتر محسن جوادی معاون فرهنگی وزیر ارشاد، دکتر عبدالحسین خسروپناه رئیس وقت موسسه حکمت و فلسفه و دکتر قبادی رئیس پژوهشگاه علوم انسانی که در هماهنگی حضور عوامل تولید در این مراکز نهایت همکاری را داشتند اما از ضعف همکاری مسوولان مرتبط در دانشگاه تهران گلایه کرد و گفت: با این‌که 11 نفر از این مفاخر از استادان بنام دانشگاه تهران هستند اما دو بار نامه‌های رسمی و طرح ارسالی حکایت دل بایگانی و درخواست برای فیلمبرداری بخش‌هایی از مستندها که باید در دانشگاه تهران انجام می‌گرفت، رد شد.
حسینی با گلایه از مشارکت نکردن مرکز اسناد و کتابخانه ملی در این پروژه ملی و مشکلاتی که به همین دلیل برای حکایت دل ایجاد شد، افزود: تهیه و ساخت مجموعه مستند از زندگینامه، پرتره علمی و حرفه‌ای استادان فاخر و مشاهیر کشورمان، همواره نیازمند فرهنگ سازی بسیار است تا جلب مشارکت، همدلی و همراهی مراکز و اشخاص به صورت خودجوش در این خصوص انجام پذیرد.

فاطمه عودباشی

رسانه