سود اختلاط برنج سه برابر شد

نظارتی بر اختلاط برنج وجود ندارد
دبیر انجمن برنج کشور گفت: در هفته‌های اخیر بارها نسبت به تخلفاتی که در بازار برنج در حال رخ دادن است، به سازمان‌های ناظر هشدار داده‌ایم، اما هیچ واکنش موثری از آنها دیده نشده است.
جمیل علیزاده‌شایق از رواج تخلفی جدید در عرضه برنج‌های داخلی خبر داد و گفت: در گذشته گاهی شاهد اختلاط برنج‌های درجه یک با خرده برنج‌های رقم پر محصول یا برنج‌های خارجی در حد 2 تا 3 درصد بوده‌ایم، اما اکنون برخی برای سودجویی بیشتر اقدام به اختلاط 7 تا 8 درصدی برنج‌های کم کیفیت با برنج‌های درجه یک می‌کنند که تنها هنگام پخت قابل تشخیص است.
دبیر انجمن برنج با بیان این‌که بحث اختلاط برنج ایرانی با سایر برنج‌ها بحث جدیدی نیست، گفت: نظارتی در این زمینه وجود ندارد. بنده زمانی هم که بحث آلودگی برنج‌های خارجی مطرح شده بود، عنوان کردم که برنج وقتی از شمال به تهران می‌آید غیر از گرانی، دچار چند اتفاق می‌شود، اول این‌که درصد خرده آن از ۲ تا ۳ درصد به حدود ۹ تا ۱۰ درصد افزایش می‌یابد.
وی اضافه کرد: این برنج خلوص برنجی را که در شمال خریداری می‌کنید ندارد؛ یعنی هم خرده آن زیاد شده هم ناخالصی آن، تازه گران‌تر هم عرضه می‌شود. دبیر انجمن برنج کشور تصریح کرد: بنابراین متأسفانه بحث اختلاط برنج مساله تازه‌ای نیست و خیلی وقت است که این کار انجام می‌شود. نظارتی روی این مساله وجود ندارد، کسی نرفته دقت و کنترل کند.
وی ادامه داد: زمانی برنج‌های پرمحصول خودمان را مانند برنج ندا با برنج‌های کیفی داخلی مخلوط می‌کردند چون آن زمان قیمت تمام‌شده تولید برنج‌های پرمحصول ما خیلی پایین بود.
شایق با بیان این‌که متأسفانه آن زمان در گیلان این کار زیاد انجام می‌شد، افزود: چون سطح زیر کشت برنج پر محصول در گیلان نسبت به مازندران خیلی پایین است و شرایط آب و هوایی گیلان طوری است که نمی‌شود برنج پر محصول را خیلی ترویج کرد.
دبیر انجمن برنج گفت: الآن هزینه تولید، به‌ویژه هزینه کارگری که عمده هزینه تولید برنج است، افزایش یافته است؛ بنابراین برنج‌های پر محصول مانند سابق ارزان نیستند، پس صرف نمی‌کند که برنج پرمحصول را با برنج‌های کیفی مخلوط کنند.
شایق گفت: درنتیجه برنج‌های هندی و پاکستانی را که شبیه برنج‌های ایرانی است با برنج‌های داخلی مخلوط می‌کنند و برای این‌که خریدار شک نکند با قیمت بالا به فروش می‌رسانند و خریدار از سه چهار نقطه ضربه می‌خورد.

بیشتر برنج‌های فعلی در بازار مختلط هستند
قنبرعلی گلی دنگسرکی، سخنگو و قائم‌مقام اتحادیه شالیکوبی‌داران استان مازندران در خصوص نحوه تشخیص برنج ایرانی از برنج وارداتی گفت: تنها کارشناسان خبره قادر به تشخیص درست این امر هستند.
وی افزود: متاسفانه دلالان در استان‌های شمالی و حتی در سراسر کشور برنج ایرانی را با برنج وارداتی اختلاط کرده و به دست مصرف‌کننده می‌رسانند. به همین دلیل تنها جایی که در آن اختلاط برنج صورت نمی‌گیرد کارخانه‌ها هستند چون بلافاصله بعد از کارخانه، برنج طارم را با برنج‌های پاکستانی و نمونه‌های داخلی همچون فجر، خزر و شیرودی مخلوط می‌کنند.
گلی دنگسرکی با بیان این‌که فروش بیشتر از 20 هزار تومانی برنج طارم بی‌انصافی است، اظهار کرد: هم‌اکنون برنج طارم معمولی درجه یک مازندران 18 هزار تومان و طارم هاشمی 19 هزار تومان است.
قائم‌مقام اتحادیه شالیکوبی داران استان مازندران با بیان این‌که هیچ نظارتی توسط نهادهای مسؤول در بازار برنج وجود ندارد، گفت: بیشتر برنج‌های فعلی که در بازار هستند مختلط بوده که دلالان با این کار هم به مصرف‌کننده و هم کشاورز و هم کارخانه‌دار ضرر می‌رسانند.
وی در پایان گفت: شرکت و نهادهای دولتی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای خرید برنج‌های موردنیاز خود واسطه‌ها و مسؤولان خرید ناآشنا به کار را استخدام کرده‌اند، از طرف دیگر متاسفانه بیشترین برندهای مختلط در حال حاضر شیرودی و طارم هستند به طوری که برنج‌های هاشمی فریدونکناری که در سراسر کشور عرضه می‌شود یک‌هزارم آن در فریدونکنار تولید نمی‌شود.

دست شرکت‌های بزرگ بسته‌بندی در کار است
محمدباقر ابراهیمی، نایب‌رئیس اتحادیه شالیکوبی‌داران استان مازندران در خصوص اختلاط برنج ایرانی با برنج‌های وارداتی هندی و پاکستانی گفت: متاسفانه در سال‌های گذشته افرادی سودجو با مخلوط کردن برنج ایرانی با برنج‌های وارداتی و عرضه ارزان‌قیمت این نوع برنج‌ها توان رقابت را از تولیدکنندگان خوشنام گرفته‌اند.
نایب‌رئیس اتحادیه شالیکوبی‌داران استان مازندران در خصوص نحوه تشخیص برنج ایرانی با برنج مختلط اذعان کرد: در فروشگاه‌های زنجیره‌ای از جمله اتکا که خودشان کنترل کیفیت دارند، تحت هیچ شرایطی اختلاط برنج صورت نمی‌گیرد، ولی در فروشگاه‌های دیگر که کنترل کیفیت در آنها وجود ندارد، این امر به‌راحتی صورت می‌گیرد.
ابراهیمی در ادامه گفت: کارشناسان خبره اتحادیه شالیکوبی‌داران مازندران با پیگیری و نمونه‌گیری فراوان در فروشگاه‌های زنجیره‌ای به این نتیجه رسیدند که برنج‌های مختلط تنها در فروشگاه اتکا موجود نیست و سایر فروشگاه‌ها متاسفانه به این امر مبادرت می‌ورزند.
وی با بیان این‌که در حال حاضر نرخ هر کیلو برنج ایرانی زیر 15 هزار تومان نیست، عنوان کرد: برنج طارم و هاشمی 21 هزار تومان، شیرودی و فجر نیز بین 17 تا 19 هزار تومان است. بااین‌حال شرکت‌های معروف، برنج‌های وارداتی را با این برنج‌ها مخلوط می‌کنند و به اسم برنج ایرانی به فروش می‌رسانند.
این فعال صنعت برنج افزود: سال گذشته با جلوگیری از کشت دوم در برخی مناطق همچون نکا و ساری و کاهش 30 درصدی تولید در گرگان با کاهش 500 هزار تنی تولید برنج روبه‌رو بودیم. از طرف دیگر با افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی از جمله سم و کود و گرانی‌های دیگر در بازار، فضا برای گرانی برنج به وجود آمد. البته برنج‌هایی که در حال حاضر در بازار عرضه می‌شود، تولیدی سال 97 بوده ولی تبدیلشان از شالی به برنج در سال جاری اتفاق افتاده است.
ابراهیمی با بیان این‌که برنج ایرانی نباید بالاتر از 23 هزار تومان به دست مشتری برسد، اذعان کرد: عمده اختلاط برنج توسط شرکت‌های بزرگ بسته‌بندی برنج صورت می‌گیرد، در شهرهای شمالی میزان مخلوط کردن برنج 5 تا 10درصد است چون تمام کیسه‌های تولیدشده به تهران فرستاده می‌شود و به همین دلیل می‌توان گفت 80 درصد اختلاط در دیگر شهرها صورت می‌گیرد.
نایب‌رئیس اتحادیه شالیکوبی‌داران استان مازندران افزود: به همین دلیل اتحادیه شالیکوبی مازندران طی نامه‌های جداگانه به دستگاه‌های مربوط از جمله اداره تعزیرات ووزارتخانه‌های صمت و کشاورزی خواستار پیگیری و برخورد با این افراد شده و حتی اعلام آمادگی کرده‌ایم که اتحادیه حاضر است تمام کمک‌ها برای مقابله با این امر و فرستادن کارشناسان جهت تشخیص برنج درجه یک ایرانی را فراهم کند.
وی با بیان این‌که در سال قبل کشاورزان شمال در هر هکتار کمتر از یک میلیون تومان سود برده‌اند، گفت: اگر برنج بوی کهنگی داد، می‌توان گفت آن برنج وارداتی است، همچنین اداره تعزیرات باید بداند اگر از فروشگاهی برنج مختلط کشف کرد باید به سایر شعب فروشگاه دیگر همین فروشگاه در سراسر کشور سر بزند تا دیگر برنج‌های مختلط از بازار برچیده شود.
وی گفت: کشاورزان با محاسبات دقیق صورت گرفته و با توجه به هزینه‌های تولید سالانه در هر هکتار کمتر از یک میلیون تومان درآمد دارند.

ردپای نهادهای دولتی در اختلاط برنج
ناظری، رئیس تعاونی شالی‌کوبی داران فریدون‌کنار نیز در خصوص اختلاط برنج ایرانی با برنج‌های وارداتی گفت: تشخیص برنج ایرانی با برنج‌های مختلط بسیار کار سختی است، به‌طوری که حتی برخی مواقع در زمان پخت هم این امر هویدا نمی‌شود.
وی افزود: مسؤولان خرید شرکت‌های دولتی و خصوصی و دلالان از اصلی‌ترین کسانی هستند که به اختلاط برنج ایرانی با برنج‌های هندی و پاکستانی مبادرت می‌ورزند، به طوری که بارها شاهد این امر بوده‌ام که این افراد به خود ما در کارخانه نیز پیشنهاد اختلاط برنج می‌دهند به این صورت که می‌گویند با قیمت 13 هزار تومان برنج ایرانی به ما تحویل بدهید، زیرا می‌خواهند آن را بین کارمندان خود به اسم برنج ایرانی توزیع کنند.
رئیس تعاونی شالی‌کوبی داران فریدون‌کنار گفت: با این حال بین این برنج‌های مختلط و برنج‌های ایرانی تفاوت قیمت فاحشی وجود دارد به طوری که برنج درجه یک و بوجارشده طارم فریدون‌کنار 22 تا 23 هزار تومان به دست بنکدار می‌رسد.
ناظری در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که آیا برنج ایرانی با قیمت کمتر از 20 هزار تومان در بازار وجود دارد یا خیر، افزود: به‌هیچ عنوان برنج طارم و هاشمی زیر 20 هزار تومان در بازار وجود ندارد ولی برنج‌های فجر و شیرودی بین 18 تا 19 هزار تومان فروخته می‌شود، البته آنها نیز تا چند وقت پیش کیلویی 7500 تومان بود که با توجه به شرایط فعلی بازار و تقاضای شدید مصرف‌کنندگان، قیمت آنها به شدت بالا رفته است.
وی در ادامه گفت: با این‌که این برنج‌ها محصول سال 97 است ولی تولیدکنندگان به دلیل وضعیت بازار دیرتر آنها را به بازار عرضه کردند، ولی خوشبختانه سطح زیر کشت برنج در سال جاری افزایش یافته و حتی می‌توانیم بگوییم دیگر نیازی به برنج وارداتی نداریم.
رئیس تعاونی شالی‌کوبی داران فریدون‌کنار با بیان این‌که در شمال کشور فروش برنج وارداتی ممنوع بوده، اظهار کرد: معمولا رابطان شرکت‌ها و نهادهای دولتی، برنج تولید داخل را به تهران برده و آنجا با برنج خارجی مخلوط می‌کنند و با قیمت برنج ایرانی به دست مصرف‌کننده می‌رسانند.

فقط بسته بندی برنج‌های وارداتی عوض می‌شود
جعفریان، رئیس اتحادیه تعاونی داران شمال کشور در خصوص اختلاط برنج ایرانی با برنج وارداتی گفت: متاسفانه چندین سال است که با ورود برنج پاکستانی به شهرهای شمال کشور برنج ایرانی به نابودی کشانده شده است.
وی افزود: هر روز بیش از 50 کامیون برنج پاکستانی از مبادی قانونی و غیرقانونی به شمال کشور وارد شده و برنج خارجی را در این شهرها عرضه می‌کنند به طوری که نمود عینی آن را هر صبح و شب در مغازه‌های خیابان شهید صالحی و ات پلنگ بابل و جاده‌های رشت- منجیل، کندوان، فیروزکوه و آمل می‌توان دید.
رئیس اتحادیه کارخانه‌داران شالی کوبی‌داران مازندران اظهار کرد: برنج‌های وارداتی عمدتاً در این شهرها با برنج درجه یک ایرانی مخلوط می‌شوند و حتی در برخی مواقع تنها کیسه آنها عوض می‌شود و به اسم برنج طارم و هاشمی به بازارهای سایر نقاط کشور عرضه می‌شود.
جعفریان گفت: اکثر برندهای فعلی برنج در کشور قلابی هستند و دیگر می‌توانیم بگوییم برنج خوبی در ایران وجود ندارد، به همین دلیل می‌توان گفت 80 درصد برنج موجود در کشور خارجی است، از طرف دیگر برنج طارم نیز با برنج‌های ایرانی با کیفیت پایین‌تری مثل ندا، فجر و شیرودی مخلوط می‌شوند.
این فعال صنفی در ادامه گفت: برنج 6000 تومانی در کشور به لطف عدم نظارت دستگاه‌های مسئول 20 هزار تومان فروخته می‌شود. به همین دلیل در شمال کشور اکثر فروشگاه‌ها از برنج خارجی پرشده است.
وی در پایان تصریح کرد: می‌توان خارجی بودن برنج فروشگاه‌های بزرگ را با یک آنالیز ساده تشخیص داد، به منظور رسیدگی با این امر مکاتباتی با استاندار مازندران، رئیس قوه قضاییه و سازمان بازرسی داشته‌ایم که ان شاءا... این مساله را پیگیری کنند.

امین محمودی

اقتصاد