آموزش و کمی پرورش

در تازه‌ترین اظهارنظر، علی رمضانی، مدیرکل فرهنگی و هنری آموزش و پرورش، درباره ابلاغ دستورالعمل سرود مدارس گفته:‌ «به‌کارگیری نیروی آزاد در بخش سرود مدارس حتماً باید با مجوز و تایید حراست آموزش و پرورش باشد.» او با اشاره به کلیپ منتشر شده در فضای مجازی هم توضیح داده است که هنوز مشخص نشده این کلیپ برای مدارس زیرنظر آموزش و پرورش باشد.
رمضانی افکار عمومی را به سمت نیاز جامعه دانش‌آموزی به شادی و امید کشانده و درباره تلاش وزارتخانه برای ایجاد شادی عنوان کرده است:‌ «وزیر آموزش و پرورش نگاه مناسب و شایسته‌ای به موضوعات مختلف دارند به‌طور مثال اقداماتی نظیر برداشتن آزمون‌های زائد در مدارس باعث شد فضا برای اقدامات حوزه پرورشی مناسب‌تر شود.»
هرچند محمد بطحائی، وزیر آموزش و پرورش در واکنش به انتشار ویدئوهایی از پخش آهنگ در برخی مدارس گفته بود: «سه نفر از متخصصان را مأمور ریشه‌یابی تولید و پخش نمآهنگ‌های بی‌نام‌ونشان در مدارس کرده‌ام.»
مسعود ثقفی، سخنگوی آموزش و پرورش استان تهران نیز ادعا کرده: «به نظر می‌رسد این کلیپ‌ها به‌صورت هدفمند در فضای مجازی منتشر شده است.»
آیت‌ا... عباس کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری هم به ایرنا گفته است: «قطعاً پشت پرده این قضایا، همان آرایش جنگ فرهنگی دشمن است و ما در مقابل این هنجارشکنی‌ها نباید بی‌تفاوت باشیم.» موضوع اما ریشه‌ای‌تر از اینهاست.
تربیت مغفول مانده است
تورج امیری، کارشناس آموزش و پرورش، با اشاره به مجموعه کلیپ‌هایی که در فضای مجازی منتشر شده است، به ما می‌گوید: ‌«قید استفاده از فرهنگ و هنر در مدارس ما وجود ندارد. قوانین وضع شده در چارچوب مناسبی در مدارس اجرا نمی‌شود.» او معتقد است که آیین‌نامه‌های زیادی هر سال در آموزش و پرورش به تصویب می‌رسد و بخشی از این آیین‌نامه‌ها هم فراموش می‌شود یا شکل دیگری اجرا می‌شود. مثال او، آیین‌نامه سرود است که از معلمان خارج از مدارس استفاده می‌شود، در صورتی که در آموزش و پرورش، معلمانی که مورد تأیید حراست هستند، زیادند اما ترجیح مدارس این است که از آنها استفاده نکنند. او با اشاره به نقش آموزش و پرورش در تربیت نیز می‌گوید: «در وزارتخانه، نقش تربیتی مدارس و معلمان مغفول مانده.» امیری دلیل این اتفاق را هم شرایط جامعه می‌داند و معتقد است دانش‌آموزان امروز به دلیل وجود فضای مجازی، کتاب‌ها و وسایل کمک‌درسی از کتب آموزشی که در مدارس آموزش می‌شود، جلوتر هستند.
از نظر این کارشناس آموزشی، آموزش و پرورش باید فعالیت‌های خود را هم در زمینه‌های آموزشی و هم در زمینه‌های تربیتی قوی کند وگرنه شکاف بین دانش‌آموزان و نظام آموزشی و تربیتی بیش از این خواهد شد.
نظر بنیادین تربیتی وجود ندارد
علی‌اصغر احمدی، استاد دانشگاه و روان‌شناس و کارشناس دیگری است که درگفت‌وگو با ما به مجموعه کلیپ‌هایی که اخیرا در فضای مجازی منتشر شده، اشاره می‌کند و می‌گوید شادی و نشاطی که می‌تواند در مدارس آموزش داده شود، هنوز شناخته نشده و آن شادی که در مدارس به‌عنوان زنگ شادی، شاهدش هستیم، نشاط واقعی نیست. او توضیح می‌دهد:‌ «این شعر و این آهنگ، با هویت و فرهنگ ما مغایر است و درواقع خلاف اخلاق جامعه ماست.» به گفته احمدی اگر به مسائل تربیتی در مدارس توجه می‌شد، شاهد انتشار این آهنگ‌ها در مدارس نبودیم.
مشکل از اینجاست که هیچ توصیفی از نشاط و شادمانی در مدارس وجود ندارد. به گفته او، کارشناس روان‌شناسی وزارتخانه آموزش و پرورش با فقدان امور تربیتی مواجه هستند. آموزش و پرورش با مربیان فوق‌برنامه و پرورشی که در بسیاری از موارد شخصی و با ایده خود، تربیت دانش‌آموزان را در پیش می‌گیرند، مواجه است.
آن‌طور که احمدی می‌گوید نقشه راهی برای تربیت و آموزش یکسان در مدارس وجود ندارد و مربیان پرورشی در صورت تعویض یا بازنشستگی، متد تربیتی خود را با خود می‌برند و مربی دیگر متد تربیتی خود را روی دانش‌آموزان پیاده می‌کند.
سندی با اشاره به تربیت
هفت، هشت سالی می‌شود که سند تحول بنیادین آموزش و پرورش منتشر شده؛ سندی که درست در مقدمه آن از تعلیم و تربیت انسان‌ها گفته شده است.
داوود محمدی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات و فناوری، با اشاره به رسالت آموزش و پرورش در زمینه تحقیق سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، به ما می‌گوید:‌ «یکی از بندهای مهم سند تحول بنیادین، توجه به مساله آموزش و پرورش با هم است و بر طبق این سند آموزش و پرورش موظف به اجرای آن است.»
براساس این سند، آموزش و پرورش باید برای ایجاد بستر لازم برای ارتقای مسائل آموزشی و تربیتی گام بردارد و مشکلاتی را که دراین خصوص وجود دارد، برطرف کند. اتفاقی که از نظر محمدی، آموزش و پرورش تا به حال انجام نداده است.
مشکل کمبود بودجه است
محمدی با اشاره به کلیپ‌های پخش شده در فضای مجازی می‌گوید:‌ «نیاز جامعه امروزی ما شادی است. البته شادی‌ای که از نظر عرف جامعه ایرانی مورد قبول و شناخته شده باشد.» او معتقد است که در این باره امور تربیتی آموزش و پرورشی باید مطالعه و کار کارشناسی انجام دهند. کاری که پیچیده است و نیاز به بررسی‌های فرهنگی، روان‌شناسی و تربیتی دارد. به گفته او متولیان آموزشی کشور باید در زمینه تربیتی مطالعات بیشتری داشته باشند . عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس آموزش و پرورش دلایل بی‌توجهی آموزش و پرورش به مسائل تربیتی را نبود نیروی کارآمد و مشکلات اقتصادی می‌داند.

جای خالی یک شورا

علی‌اصغر احمدی، روان‌شناس از بی‌توجهی وزارت آموزش و پرورش به تربیت می‌گوید و ادامه می‌دهد : مهم‌ترین مشکل ضعف تربیتی در آموزش و پرورش نبود یک نظریه هدایتگر عمل در باب تربیت است. او به نبود شورای امور تربیتی و معاونت تربیتی در معاونت آموزشی وزارتخانه آموزش و پرورش اشاره می‌کند و می‌گوید:‌ «چند سال پیش‌ شورای عالی تربیت در چند جلسه برگزار شد، این شورا اما بدون هیچ دلیلی، تعطیل شد.» احمدی توضیح می‌دهد که در هیچ دوره‌ای، هیچ وزیری، درباره نقش تربیت در مدارس راهکاری نداشته یا شورای عالی تشکیل نداده است.
جای خالی شورایی که در آن مسائل و مشکلات تربیتی بررسی و حل شود، امروز در جامعه آموزشی کشور بیش از گذشته احساس می‌شود. به گفته احمدی، وجود چنین شورایی بیش از هر اتفاق دیگری می‌تواند چاره‌ساز باشد؛ شورایی که در آن مسائل تربیتی در راستای سیاست، چارچوب‌ها و قوانین معاونت پرورشی مسائل تربیتی را ریشه‌یابی کند. عضو هیأت علمی بازنشسته دانشگاه تهران، معتقد است که مسائل تربیتی امروز ما، در فعالیت‌های فوق‌برنامه و کارشناسان اداری خلاصه
شده است.
او توضیح می‌دهد: مسائل تربیتی که در مدارس به آنها توجه می‌شود، مربوط به یک مجموعه نیست و در حد یک فرد تقلیل پیدا کرده است.

لیلا شوقی

جامعه