یادداشت

بررسی حقوقی اتهام تبانی در فوتبال

تبانی و تاثیر غیرقانونی بر نتایج مسابقات فوتبال در حالی در سال‌های اخیر به یکی از بحث‌های مهم در فوتبال جهان مطرح شده که مسابقات داخلی کشورمان هم از این آسیب دور نبوده و همواره شائبه‌های تبانی در فوتبال داخلی به گوش رسیده است.

کد خبر: ۱۲۰۴۲۹۷

حال سؤال مهم این است که تبانی و تاثیر غیرقانونی بر نتایج مسابقات چه عواقبی در پی دارد؟
ماده 69 آیین‌نامه انضباطی فیفا (fifa disciplinary code) و ماده 72 آیین‌نامه انضباطی فدراسیون فوتبال ایران در خصوص تاثیر نامطلوب بر نتایج مسابقات فوتبال در دو بخش به قانونگذاری پرداخته‌اند؛ در بخش اول، هردو آیین‌نامه به موضوع رفتار غیراخلاقی افراد برای تاثیرگذاری بر نتیجه مسابقه پرداخته‌اند و علاوه بر محرومیت موقتی یا تعلیق فرد از فعالیت ورزشی، جریمه نقدی نیز در نظر گرفته‌اند که در آیین‌نامه فیفا تا 15 هزار فرانک سوئیس و در آیین‌نامه فدراسیون فوتبال ایران تا 50 میلیون تومان قید شده است.
البته هر دو آیین‌نامه فیفا و داخلی ایران علاوه بر پیش‌بینی این محرومیت و جریمه، تصریح کرده است که «در موارد جدی، فرد خاطی به محرومیت دائمی از فعالیت‌های فوتبالی محکوم خواهد شد.»
در بخش دوم آیین‌نامه‌ها، باشگاه‌های مرتبط با اشخاصی که بر نتایج فوتبال تاثیر می‌گذارند، مورد توجه قرار گرفته‌اند و در بند دوم آمده است: «در تخلفات شدید، باشگاه ممکن است با اخراج از مسابقات، سقوط به دسته پایین‌تر، کسر امتیاز یا استرداد مقام (جوایز) مجازات شود.»
مفهوم این بند این است که نقش تیم‌ها در تبانی را نیز نباید فراموش کرد و بر این اساس، باشگاه متخلف هم باید در کنار بازیکن مجازات شود که این مجازات می‌تواند یکی از موارد گفته شده باشد.
بعد از این دو بند، آیین‌نامه داخلی یک بند سومی هم دارد که در آیین‌نامه فیفا نیامده اما به موضوع مهمی اشاره دارد. در بند سوم ماده 72 آیین‌نامه انضباطی فدراسیون فوتبال ایران آمده است که «اگر بعد از خاتمه لیگ ادعایی مبنی بر تبانی مطرح شود این موضوع نمی‌تواند منجر به تغییر نتایج شود و مسابقه مذکور هم تکرار نخواهد شد؛ اما سایر مجازات‌ها قابل‌اعمال هستند.» حال سؤالی که در خصوص این بند مطرح می‌شود این است که اگر لیگ خاتمه نیافته باشد، می‌توان نتیجه مسابقه را تغییر داد یا مسابقه را تکرار کرد؟
براساس مفهوم مخالف این بند شاید بتوان نتیجه گرفت که اگر لیگ خاتمه نیافته باشد، می‌توان تقاضای تغییر نتیجه یا برگزاری مجدد بازی را مطرح کرد، اما واقعیت این است که تشخیص دخالت تیم مقابل در تبانی امر بسیار مشکلی است و برای همین هم، معمولا موردی از تغییر نتیجه یا تکرار بازی در این موارد سابقه نداشته است.