تکرار ناکامی آمریکایی

به گزارش اسپوتنیک، اخبار پخش شده در ارتباط با درگیری‌های کاراکاس در روز سه‌شنبه هر لحظه فضای رسانه‌های غربی را پر می‌کرد. در لابه‌لای این خبرها بود که ناگهان مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه با شبکه سی.ان.ان اعلام کرد نیکلاس مادورو، رئیس جمهور ونزوئلا آماده شده تا از این کشور فرار کند اما روسیه وی را به ماندن در ونزوئلا متقاعد کرده است. پمپئو تاکید کرد مادورو قصد فرار به هاوانا، پایتخت کوبا را داشته است. این خبر می‌‌توانست به معنای پایان ماجرا باشد و نشان دهد که مخالفان در کاراکاس تا آنجا قدرت را در دست گرفته‌اند که رئیس‌جمهور قانونی این کشور ترجیح داده ونزوئلا را ترک کرده و به کوبا پناهنده شود. اما چند دقیقه بعد از اعلام این خبر خورخه آریزا، وزیر خارجه ونزوئلا در صفحه توییتر خود نوشت: نیکلاس مادورو کشور را ترک نکرده و هرکس می‌خواهد او را ببیند به کاخ ریاست جمهوری در کاراکاس بیاید. وی در ادامه نوشت: «دونالد ترامپ از ونزوئلا دست‌بردار! »
تحرک گسترده
خوآن گوایدو، رهبر اپوزیسیون و رئیس‌جمهور خودخوانده ونزوئلا روز سه‌شنبه از طرفدارانش در کاراکاس خواست در مقابل پایگاه نظامی لا کارلوتا تجمع کنند. پیشتر گوایدو گفته بود که بخشی از ارتش ونزوئلا به او اعلام وفاداری کرده و به این ترتیب به انقلاب مردم پیوسته است. اما خورخه آرئاسا وزیر خارجه ونزوئلا تاکید کرد ارتش این کشور برای کودتا علیه دولت نیکلاس مادورو اقدامی نکرده و در اصل این تلاشی است از سوی کودتا چیان که در اصل توسط جان بولتون در واشنگتن برنامه‌ریزی شده است. آرئاسا همچنین در مصاحبه‌ای با آسوشیتدپرس تاکید کرد که «افراط‌گرایان جناح راست» موفق نخواهند شد نیروهای مسلح را در هم بشکنند. وی اظهار کرد: ما از سال 2002 تاکنون شاهد تکرار این رویه بوده‌ایم. آنها خواهان خشونت و کودتا هستند و افرادی را به خیابان‌ها می‌فرستند که این اقدام به تقابل و درگیری و مرگ افراد منجر می‌شود. آنها از این خونریزی داستان می‌بافند.
مادورو در تلویزیون
برخلاف شایعاتی که رسانه‌های آمریکایی درباره فرار نیکلاس مادورو پخش می‌کردند، او با حاضر شدن برصفحات تلویزیون اعلام کرد تا آخر در ونزوئلا خواهد ماند . رئیس جمهور ونزوئلا همچنین اعلام کرد در جریان ناآرامی این کشور پنج نیروی نظامی زخمی شده‌اند که حال دو نفر آنها وخیم است.
مادورو همچنین از انتصاب بازپرس‌ها و دادستان‌هایی برای بررسی کودتا خبر داد و گفت به تلاش خود برای پیروزی در مقابل مخالفان ادامه می‌دهد. ولادیمیر پادرینو لوپز، وزیر دفاع ونزوئلا نیز در حالی که جمعی از فرماندهان ارتش وی را همراهی می‌کردند بر صفحه تلویزیون ظاهر شد و اقدام گوایدو را «حرکتی کودتایی» و «عملی تروریستی» خواند که محکوم به شکست است. در همین حال، هواداران مادورو در حوالی کاخ ریاست جمهوری تجمع کردند. برخی گزارش‌های رسیده از ونزوئلا نشان می‌داد که روز سه شنبه در مناطق متعددی از کاراکاس میان سربازان و معترضان درگیری‌های شدیدی صورت گرفته اما این درگیری‌ها به مرور فروکش کرده است. هنوز آمار دقیقی از تعداد کشته یا زخمی‌های روز سه‌شنبه منتشر نشده است .
جالب توجه این‌که دونالد ترامپ روز سه‌شنبه به صورت پیوسته تحولات ونزوئلا را پیگیری می‌کرد و هر لحظه آماده بود تا پیروزی گوایدو را اعلام و از او پشتیبانی کند . اما زمانی که سناریوی کودتا در ونزوئلا به شکست انجامید، آمریکا بخش دوم ماموریت خود را آغاز کرد و کوبا را هدف قرار داد. از همین رو، ترامپ در توییتی به تهدید کوبا پرداخت و هشدار داد ممکن است این کشور را به دلیل حمایت از ونزوئلا تحریم کند. دیروز هم مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در اظهاراتی اعلام کرد ارتش کوبا به دستور روسیه به ونزوئلا رفته است تا از مادورو در برابر انقلاب مردم این کشور حمایت کند. این سخنان به معنای بهانه‌تراشی برای حضور نظامی آمریکا در ونزوئلا تعبیر شد. اتفاقی که می‌تواند یک‌بار دیگر به رودررویی آمریکا و روسیه در خاک یکی از کشورهای آمریکای لاتین
منجر شود .
هشدار روسیه
وزارت خارجه روسیه طی بیانیه‌ای خواستار توقف خشونت در ونزوئلا شد و تاکید کرد مشکلات در این کشور باید از طریق مذاکره حل شود. روسیه همچنین یک بار دیگر نسبت به عواقب دخالت آمریکا در تحولات ونزوئلا هشدار داد. از سوی دیگر مولود چاوش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز گفت: ما با تلاش‌ها برای تغییر دولت‌های مشروع به شیوه‌های غیر دموکراتیک مخالف هستیم. وزارت خارجه سوریه نیز ضمن محکوم کردن تلاش آمریکا برای کودتا در ونزوئلا تأکید کرد شکست این کودتا شکست سنگینی برای سیاست‌های واشنگتن است. وزارت خارجه سوریه تصریح کرد: «شکست تلاش برای کودتا به منزله سیلی محکمی بر دولت آمریکا و شکست سنگین سیاست‌های آن بود.» به گفته کارشناسان، ناکامی روز گذشته تیم بولتون ـ آبرامز در به ثمر رساندن کودتا در ونزوئلا پیام‌های آشکاری را به همراه داشت. این ناکامی نه‌تنها شکستی سنگین برای دولت ترامپ محسوب می‌شود بلکه نشان می‌دهد طرح سنتی کاخ سفید (یعنی به راه انداختن کودتا) در کشورها برای براندازی دولت‌های مشروع دیگر کارساز نخواهد بود. با شکست مخالفان اکنون کاخ سفید چاره‌ای جز عقب‌نشینی و دل بستن به ادامه تحریم‌ها ندارد .

مفتضح‌ترین کودتای تاریخ

عبدا... شهبازی، مورخ معاصر در تحلیلی درباره کودتای ناکام ونزوئلا می‌نویسد: کودتای سه‌شنبه در ونزوئلا، اگر به وقایع این روز محدود باشد و با طرح‌های تکمیلی در روزهای آتی تداوم نیابد، طرحی شکست‌خورده است که احتمالاً به‌عنوان مفتضح‌ترین طرح کودتایی تاریخ معاصر ثبت خواهد شد.
شاید بتوان شکست این کودتا را نماد پایان دورانی تاریخی دانست که از دهه ۱۹۵۰ با کودتاهای پیاپی آژانس مرکزی اطلاعات آمریکا (سیا) آغاز شد و سرنوشت بخش مهمی از جهان را رقم زد.
به گزارش مهر، به گفته شهبازی: «یکی از نخستین طرح‌های کودتایی، که نقطه عطف در شروع این دوران تاریخی به‌شمار می‌رود، کودتای آگوست ۱۹۵۳ (مرداد ۱۳۳۲) ایران بود. این کودتا، اگر همچنان نافرجام بماند، می‌تواند نقطه پایان بر حیات سیاسی جان بولتون و الیوت آبرامز نیز باشد و بر طرح‌های دولت ترامپ در قبال ایران تأثیرات جدی برجای گذارد.»

علی باقری
بین‌الملل