عبور از میراث عمر البشیر

تنها در عرصه برخورداری از طلا، سودان دهمین کشور صادر‌کننده طلا در سطح جهانی به شمار می‌رود. در بخش کشاورزی و دامپروری نیز سودان از ظرفیت‌های ویژه و قابل ملاحظه‌ای برخوردار است که می‌تواند در منطقه خاور‌میانه و شمال آفریقا به جایگاه نخست تبدیل شود. اما در شرایط کنونی، هیچ‌کدام از این مولفه‌های تولید ثروت در این کشور مورد بهره‌برداری جدی قرار نگرفته و مغفول مانده است. سودان در بخش انرژی خورشیدی نیز از جایگاه جهانی بالایی برخوردار بوده و مساحت بسیاری از این سرزمین را بیابان‌هایی تشکیل می‌دهد که توان دریافت انرژی خورشیدی را به شکل قابل‌ملاحظه‌ای دارد. اما با این همه امکانات و ثروت‌های طبیعی، سودان از بحران‌های اقتصادی رنج می‌برد و میزان بدهی خارجی این کشور از رقم ۵۰ میلیارد دلار گذشته و هزینه‌های زندگی برای شهروندان سودانی بسیار بالا و گران است؛ تا جایی که بسیاری از مردم این کشور در تامین نان برای خود و اعضای خانواده‌شان دچار مشکل شده و قیمت نان در سودان آن‌قدر گران شده که به خیزش مردم این کشور و حضور گسترده‌شان در اعتراض به این شرایط بحرانی منجر و در ادامه به سقوط عمرالبشیر منتهی شده است.
عمر البشیر در کشور سودان مانع بزرگی برای تحقق پیشرفت اقتصادی محسوب می‌شد؛ چرا که بخش بسیاری از بودجه این کشور را صرف دستگاه امنیتی با هدف حمایت از خود و نظامش کرده است‌. دستگاه اطلاعاتی سودان جنایات وحشیانه‌‌ای را در دارفور مرتکب شده و در پی آن، دادگاه بین‌المللی، وی را مورد پیگرد قرار داد و برخی کشورها نیز به این بهانه حمایت‌های خود از کشور سودان را متوقف کردند.
برکناری عمر البشیر می‌تواند به تغییر گسترده در سودان منجر شود؛ به شرط آن‌که قدرت در این کشور در اختیار افراد دارای صلاحیت و تخصص از میان فرزندان سودان قرار گیرد.
پرسشی که اکنون مطرح است این که: سودان در مرحله انتقالی برای پیشرفت به چه مولفه‌هایی نیاز دارد؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت؛ نخستین چیزی که سودان به آن نیازمند است، رها شدن از فاسدان اقتصادی و کسانی است که چرخه اقتصادی و اجتماعی این کشور را با چالش مواجه ساخته و مانعی در راستای تحقق پیشرفت به‌شمار می‌روند. گام دوم نیز بهبود روابط خارجی سودان با کشورهای همسایه است که در دوران زعامت بشیر بر سرزمین سودان فرصت‌های بسیاری از دست رفت و ضایع گردید.
به‌ویژه سیاست نادرست عمر البشیر درخصوص جنگ‌افروزی ائتلاف عربی در یمن که نتایج زیانبار بسیاری برای ملت سودان به دنبال داشت و کشورهای عضو ائتلاف عربی، به وعده‌های اقتصادی خود عمل نکرده و اوضاع معیشتی مردم سودان به دلیل این نبرد بیهوده و خانمان سوز بدتر از گذشته گردید. گام سوم، ایجاد اصلاحات اقتصادی در بدنه اقتصاد سودان محسوب می‌گردد؛ آنچه در شرایط کنونی توصیه می‌شود تشویق به سرمایه‌گذاری خارجی و اصلاح نظام مالیاتی در سودان است تا شرایط مطلوبی برای سرمایه‌گذاران و کارآفرینان خارجی مهیا شود.
ناگفته نماند سودان از تمدنی کهن برخوردار بوده و حدود 5000 سال تاریخ دارد و در شمال این کشور بقایایی از تمدن نوبی برجای مانده که قدمت آن از اهرام مصر نیز بیشتر و کهن‌‌تر است و ظرفیت گردشگری بسیار مهمی به شمار می‌رود. سودان کشوری است که می‌تواند با تلاش فرزندان خود و دستان کشاورزان و کارگرانش و خرد جوانانش روی پای خود ایستاده و به خودکفایی دست یافته و مشکلات کنونی را که شهروندان این کشور را آزار می‌دهد، برطرف کند.

دکتر محمدجواد گودینی
مترجم
منبع: رای‌الیوم