فرصت 1 + 5 منطقه‌ای

به اعتقاد کارشناسان، اکنون این سیاست خارجی و منطقه‌ای ایران است که در شرایط تحریم‌های آمریکا و وعده و وعیدهای بی‌حاصل اروپایی‌ها می‌تواند به کمک اقتصاد ایران بیاید و در دور زدن تحریم‌ها مددکار ایران باشد.
مهدی محمدی، کارشناس مسائل بین‌الملل در این‌باره می‌گوید: سال‌های طولانی ادعای لیبرال‌ها در ایران این بوده که اقتصاد در حال یارانه دادن به سیاست خارجی است. منظورشان هم این بوده که به دلیل رفتار ایدئولوژیک ایران در سیاست خارجی به‌ویژه برنامه منطقه‌ای، ایران در حال متحمل شدن هزینه‌هایی است که بر دوش اقتصاد کشور سنگینی می‌کند. راه‌حل این گروه همواره این بوده که باید دست و پای ایران را در منطقه جمع و هزینه‌های ادعایی را صرف جلب‌توجه آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها کرد.
وی می‌افزاید: اما تحولات پس از خروج آمریکا از برجام به خوبی نشان داد این دگم لیبرالی هم مانند بسیاری ادعاهای دیگر آنها نه تنها پایه و اساسی نداشته بلکه اساساً ضد پیشرفت و توسعه اقتصادی ایران عمل کرده است. اکنون آمریکا از برجام خارج شده و تحریم‌ها را بازگردانده، اروپا هم همگام با آمریکا در حال افزایش فشار بر ایران از مسیرهایی دیگر است؛ لیکن در این شرایط دشوار آن‌که به داد اقتصاد کشور رسیده اتفاقاً محصول استراتژی مقاومتی است که ایران در منطقه تعقیب کرده است. سفر جهانگیری به سوریه و روحانی به عراق، در حالی که اروپا و آمریکا درها را بسته‌اند، نشان می‌دهد اتفاقاً این مقاومت است که در حال یارانه دادن به اقتصاد ملی است و سیاست خارجی لیبرالی نه در حوزه روابط خارجی و نه اقتصاد، گرهی از کار کشور نگشوده است.
محمدی می‌افزاید: مقاومت باز هم به داد اقتصاد رسیده است. ایجاد زیرساخت‌های اقتصادی میان اجزای محور مقاومت، بهترین و کوتاه‌ترین ره اسقاط ابزار تحریمی آمریکاست.
شرکای تجاری قابل اعتماد در تنگناهای سیاسی
دکتر مهدی طغیانی، استاد دانشگاه در این باره می‌گوید: یکی از موضوعاتی که در خصوص بحث‌های تجاری بسیار مهم محسوب می‌شود، این است که بازارهایی را برای خود تعریف کنیم که انعطاف لازم را داشته باشند تا کشورمان بتواند در دوران تنگنا و دشواری روی آنها حساب باز کند. کشورهایی که در حال حاضر با آنها تعاملات اقتصادی داریم بسیار محدود هستند به طوری که حجم عظیمی از مبادلات ما با پنج کشور است و گاه در تجارت با همین کشورها نیز انعطاف لازم را نداریم تا اگر با آنها دچار مشکل شدیم جابه‌جا شویم و به سراغ کشورهای جدید برویم.
طغیانی می‌افزاید: برخی از این کشورها از جمله امارات متحده عربی با این که معاملات تجاری فراوانی با آنها داشته‌ایم ولی همواره سیاست‌هایشان متناسب با سیاست‌های آمریکا بوده است. به همین دلیل باید به سمت شرکای جدید یا گسترش روابط با کشورهای دیگر برویم که در این زمینه یکی از بهترین کشورها برای افزایش حجم معاملات تجاری عراق است. به دلیل نقش‌آفرینی کشورمان در کمک به عراق در جنگ داخلی با داعش، مردم و مسؤولان این کشور نسبت به ایران احساس دین دارند و از طرف دیگر ایران به لحاظ دینی و فرهنگی مشترکات زیادی با آنها دارد، به همین دلیل می‌توانیم روابط تجاری خود را گسترش دهیم. با این حال متاسفانه این امر مورد غفلت واقع شده است؛ هم به این دلیل که می‌توانستیم مبادلات مالی‌مان را از این طریق انجام بدهیم، هم از این نظر که بخشی از منابع ارزی مورد نیازمان را از طریق صادرات تأمین کنیم.
این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: پیشبرد برخی از این کارهای تجاری به وسیله دستگاه‌های مربوط و اتاق‌های بازرگانی صورت می‌گیرد ولی برخی دیگر از کارها به دستورات بالادستی نیاز داشته و در دیدار سران کشورها معمولا حل می‌شود، به همین دلیل سفر رئیس‌جمهور و معاون وی به بخش خصوصی و اتاق‌های بازرگانی کمک ویژه‌ای می‌کند. چون در کشورهای در حال توسعه همچون ایران و عراق بیشتر کارها از بالا به پایین اتفاق می‌افتد، سایر کشورهای منطقه از جمله ترکیه، روسیه، افغانستان، پاکستان و آذربایجان نیز ظرفیت‌های بالقوه‌ای خوبی برای همکاری‌های تجاری با ایران دارند.
مقابله با جنگ ارزی آمریکا از عراق
دکتر مجید شاکری، کارشناس مالی نیز معتقد است: سفر روحانی به عراق به علت فواید اقتصادی آن، مهم‌ترین سفر دوران ریاست جمهوری اوست.
شاکری شرایط ارزی کشورهای منطقه را باثبات توصیف کرده و آن را فرصت مناسبی برای ایران در جنگ ارزی کنونی می‌داند. او می‌گوید: شاید تا سال‌های سال، دیگر لحظه‌ای پیش نیاید که تقریباً همه ارزهای غرب و شرق ایران همگی به دلایل متفاوت از ثبات کافی برخوردار باشند.
او واقعیت مهم دیگری که آن را فرصتی برای ایران در مقابله با تحریم‌ها می‌داند این است که ایران اکنون در همه این کشورها، حضور امنیتی، توانایی لجستیک و توان تضمین جریان تجارت را داراست. همچنین دنباله‌های جمعیتی به هم پیوسته بین ایران و این کشورها فرصت مناسب دیگری برای توسعه تجاری دوجانبه است.
شاکری معتقد است توسعه همکاری‌های اقتصادی ایران با کشورهای منطقه در آینده تحریم‌ها اثرگذار است.

روحانی: ارتباط بانکی ایران و عراق ما را از ارز بی‌نیاز می‌کند
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران دیروز به دعوت رسمی رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر عراق، در صدر یک هیات عالی‌رتبه سیاسی و اقتصادی به بغداد سفر کرد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، روحانی که برای اولین بار در دوره ریاست‌جمهوری خود به عراق رفته است، در اولین برنامه سفرش پس از ورود به عراق با حضور در کاظمین، به زیارت حرم مطهر و نورانی حضرت امام موسی کاظم(ع) و حضرت امام محمدتقی(ع) مشرف شد.
پس از این برنامه، مراسم استقبال رسمی از رئیس‌جمهور کشورمان در قصرالسلام بغداد با حضور برهم صالح، رئیس‌جمهور عراق انجام شد و دو طرف‌ رایزنی‌های خود را آغاز کردند.
روحانی در دیدار برهم صالح گفت: هیچ کشور ثالثی نمی‌تواند در روابط دوستانه و برادرانه ایران و عراق تاثیر داشته و مانع اراده رهبران دو کشور برای توسعه و تعمیق مناسبات شود.
وی با بیان این‌که دو دولت و دو ملت ایران و عراق برادری و حسن‌همجواری را همواره در عرصه‌های گوناگون برای یکدیگر به اثبات رسانده‌اند، افزود: اراده تمامی ارکان نظام جمهوری اسلامی ایران بر توسعه و استحکام هرچه بیشتر روابط با عراق است.
روحانی توسعه روابط بانکی را پشتوانه محکمی برای توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی ایران و عراق دانست و گفت: تقویت بانک‌های مرکزی دو کشور و توسعه همکاری‌های تجاری با استفاده از پول‌های ملی، ما را از ارز‌های خارجی بی‌نیاز خواهد کرد.
رئیس‌جمهور با اشاره به ضرورت تلاش برای ایجاد تسهیلات لازم در روابط گمرکی، مرزی و استاندارد‌های کیفی برای توسعه مناسبات اقتصادی و تجاری دو کشور، خاطرنشان کرد: ایران و عراق می‌توانند روابط و همکاری‌های خود در بخش‌های مختلف از جمله انرژی، حمل و نقل، ترانزیت کالا، استفاده بهتر از منابع اروندرود، اتصال راه‌آهن دو کشور به هم برای تسهیل در تردد زائران به‌ویژه در ایام اربعین حسینی(ع) را گسترش دهند.
روحانی تقویت بازارچه‌های مرزی و ایجاد شهرک‌های صنعتی در مرز‌های دو کشور را در توسعه روابط فی‌مابین تاثیرگذار دانست و گفت: آماده انتقال تجربیات و ارائه خدمات فنی و مهندسی به عراق و تشویق بخش خصوصی ایران برای سرمایه‌گذاری در عراق هستیم.
رئیس‌جمهور با تاکید بر این‌که ایران همواره خواستار عراقی امن، مستقل و توسعه‌یافته است و در این مسیر صادقانه در کنار دولت و ملت عراق ایستاده است، افزود: مبارزه با تروریست‌ها باید تا ریشه‌کن شدن کامل آنها ادامه یابد و ایران آماده مشارکت فعالانه در بازسازی مناطق آسیب‌دیده عراق است.
وی همچنین در نشست مشترک با رئیس‌جمهور عراق گفت: در جریان مذاکرات با رئیس‌جمهور عراق هیچ نقطه اختلافی را ندیدم، رابطه دو کشور به نفع دو ملت و دو دولت است و همه تلاش خود را برای تقویت این روابط به‌کار می‌گیریم.
روحانی عراق را یک کشور مهم عربی و اسلامی منطقه دانست و عنوان کرد: عراق می‌تواند نقش بسیار مهمی در امنیت منطقه و ایجاد روابط نزدیک‌تر میان کشورهای منطقه ایفا کند.
رئیس جمهور تصریح کرد: ما می‌خواهیم با عراق متحد و نزدیک باشیم نه علیه دیگری، بلکه می‌خواهیم دیگر کشورهای منطقه را نیز در کنار خود داشته باشیم.
روحانی یادآور شد: برای ما ثبات، امنیت و دموکراسی عراق بسیار اهمیت دارد و عراق امن و باثبات موجب ثبات و امنیت کل منطقه خواهد شد.
روحانی با بیان این‌که احساس ما در عراق احساس بودن در وطن خودمان است، گفت: روابط دو ملت ایران و عراق هزاران ساله است و ما علاقه‌مندیم این روابط دینی، فرهنگی، تاریخی و منطقه‌ای را بیش از پیش مستحکم سازیم.

صدور رایگان روادید ایران و عراق
حسن روحانی رئیس جمهور ایران دیروز در جریان سفر به عراق با عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار پنج سند و یادداشت تفاهم همکاری مشترک میان مقامات دو کشور امضا شد.
یادداشت تفاهم همکاری میان وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران و وزارت تجارت عراق، یادداشت تفاهم احداث پروژه راه آهن بصره - شلمچه و یادداشت تفاهم تسهیل روادید برای سرمایه‌گذاران، تجار و بازرگانان از جمله سندهای امضا شده است.
یادداشت تفاهم همکاری مشترک در زمینه‌های مرتبط با سلامت و تفاهم‌نامه همکاری مشترک میان وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران و وزارت نفت جمهوری عراق دو سند همکاری دیگر است که دیروز در حضور روحانی و دکتر عبدالمهدی به امضا رسید.
پرویز اسماعیلی، معاون ارتباطات دفتر رئیس‌جمهور در مطلبی در فضای مجازی با اشاره به این اسناد همکاری نوشت: با توافق ایران و عراق، صدور روادید برای زائران و گردشگران ایرانی و عراقی از سوی هر دو کشور، از اواسط فروردین 98 رایگان خواهد شد.