60 سال؛ همین‌قدر سرراست و دقیق و یک‌کاسه. عمر بابک بیات را می‌گوییم. عمر هنری‌اش هم همین‌طور بود؛ 40سال، فیکس. 40 سال برای خلق بیش از 80 موسیقی فیلم و بیش از یکصد قطعه موسیقی. دیروز، دوازدهمین سالمرگ او بود. آهنگسازی که سبب‌ساز شکل‌گیری تمرکزی حرفه‌ای بر موسیقی فیلم شد و آن‌قدر این حرفه‌ را تقویت کرد تا بالاخره موسیقی برای سینماگران به امری جدی و لازم‌تبدیل شد. تا پیش از فعالیت‌های گسترده او و یکی دو نفر از همنسلانش، تولید موسیقی برای فیلم‌ها از سر پوشاندن لباسی برای تزیین آثار سینمایی بود... پیش خودشان می‌گفتند حالا در این صحنه یک صدای دلنگ و دولونگی هم بیاید بد نیست و خالی نباشد. بیات اما به سینما فهماند که موسیقی، اگر قرار باشد به سینما ربط داشته باشد، چطور می‌تواند ارزش‌های افزوده‌ای به هنرهای تصویری هدیه کند. ملودی او را وقتی بدمن فیلم «مرسدس» مسعود کیمیایی می‌گفت: «به چیزی که دل نداره، دل نبند» به یاد بیاورید؛ معناهای ضمنی‌ای که این موسیقی به فحوای متنی که کیمیایی نوشته بود اضافه کرد، کلاس درسی بود برای آهنگسازان سینمای ایران و از این فصل‌های تاریخ‌ساز در کارنامه آهنگسازی او برای سینما بسیار است. امروز در یادآورد بابک بیات اما با این سرفصل کاری نداریم؛ از آثار او برای سینمای ایران می‌گذریم تا به فصل دیگری از رابطه او با سینما برسیم... فصلی که کمتر دیده شده و اشاره‌ای به آن نشده است. ترانه‌نویس‌های بسیاری با بابک بیات همکاری کرده‌اند. کسانی که عمری به ترانه‌سرایی گذرانده‌اند. بین متن‌هایی که او بر اساس آنها آهنگ ساخته نیز شاعرانی چون عبید زاکانی، نیما یوشیج، احمد شاملو، محمدحسین شهریار و محمدرضا شفیعی‌کدکنی دیده می‌شود. اما در این فهرست، چند نام عجیب هم به چشم می‌خورند؛ چند سینماگر: مسعود کیمیایی، هاتف علیمردانی و عجیب‌تر از این دو بهزاد فراهانی. اما بابک بیات چه کرد که این سه نفر سودای نوشتن ترانه کردند؟
کد خبر: ۱۱۹۶۶۷۵

هاتف علیمردانی: با مهران مدیری به خانه‌اش رفتیم

حالا اگر نام هاتف علیمردانی را در اینترنت جست‌وجو کنید، اطلاعاتی که کسب می‌کنید همگی مربوط به فیلمنامه‌هایی است که نوشته و فیلم‌هایی است که ساخته، اما اگر خاطرتان باشد مهران مدیری یک سال پیش از این‌که با آلبوم «از روی سادگی» پیوستنش به تیم خواننده‌ها را رسمیت بیشتری ببخشد، آلبومی منتشر کرده بود با نام «دلتنگی‌ها» که دکلمه اشعار شاعری جوان بود که هاتف علیمردانی نام داشت. اما همکاری‌های رسمی علیمردانی با بیات در همین آلبوم دوم مدیری شکل گرفت؛ جایی که آقای کارگردان دو ترانه «پنجره» و «ترانه کو» را برای آهنگ‌های بابک بیات نوشت. البته او حالا به جام‌جم می‌گوید ترانه‌های دیگری هم برای بابک بیات نوشته که خواننده‌ها خوانده‌اند، اما به جای اسم هاتف علیمردانی از نامی دیگر و مستعار به عنوان ترانه‌سرا در آنها یاد شده است: «با بابک بیات از سال 76 و در استودیوی پاپ آشنا شدم و دوستی عمیق‌مان شکل گرفت. ماجرای آلبوم «از روی سادگی» مهران مدیری هم این‌گونه شکل گرفت که من مهران را به بابک بیات معرفی کردم اما گفت برای او آهنگ نمی‌سازم چون او را فقط به عنوان یک کمدین می‌شناسم. یک شب مهران را به خانه بیات بردم. از صدای مهران خوشش آمد. جالب این‌که تا صبح پیانو زد و مهران خواند. بعد هم که آلبوم از روی سادگی با صدای مهران مدیری و آهنگسازی بابک بیات شکل گرفت». عجب سال‌هایی بود؛ موسیقی پاپ از استایل سرود و سبک‌های مرسوم نخ‌نما جدا می‌شد و صاف می‌رفت همانجا که موسیقی پاپ باید برود: درست وسط مردم و در این طی مسیر ، یک رهبر به تمام معنا نقش مهمی بازی می‌کرد که بابک بیات بود.
می‌گوید از طرفش حتما بنویسم که بابک بیات تاریخچه موسیقی پاپ ایران بوده است. با او بزرگ شده‌ایم و نسل به نسل جلو آمدیم و میراث او برای نسل‌های بعد نیز باقی است.

مسعود کیمیایی همان نصرت فرزانه است!

البته گنجاندن نام مسعود کیمیایی بین سه سینماگری که از وجودشان در فهرست ترانه‌سراها تعجب کرده‌ایم، کمی گزافه است چون احتمالا مستحضرید که سلطان، در شعرشناسی، چیزی کم از شارحان شعر معاصر فارسی ندارد. شمارا ارجاع می‌دهیم به فرازهایی از نوشته او درباره موقعیت شعر بیژن الهی در شعر معاصر فارسی تا ببینید دقایق و ظرایفی که او درباره یکی از مهم‌ترین شاعران پس از نیما به کار برده، چقدر حیرت‌انگیز است از جانب کسی که بیشتر عمرش را به سینما و رفاقت گذرانده است.
با این‌که مسعود کیمیایی، شعر هم نوشته و دفتر شعرهایش را هم منتشر کرده، انتظار نداشتیم بین ترانه‌ســـــــــراهای آهنگ‌هـــــــای بابــک بیات نام او را هم ببینیم.

بهزاد فراهانی: نوشتم «می‌خوام یه صخره باشم»

با بهزاد فراهانی تماس می‌گیریم تا از ماجرای همکاری‌اش با بابک بیات به عنوان ترانه‌نویس برای ما بگوید. راستش را بخواهید چون در ویکی‌پدیا خوانده‌ایم که او ترانه‌سرای قطعه‌ای با عنوان «صخره» با آهنگسازی بیات بوده و به چنین اطلاعی نمی‌شود اطمینان کامل داشت، تماس گرفته‌ایم تا ابتدا از صحت و سقم اساس ماجرا مطلع شویم. با حرف‌های این بازیگر پیشکسوت اما متوجه می‌شویم از این‌که نام او را بین ترانه‌سراهای آثار بیات دیدیم نباید این‌قدر متعجب می‌شدیم، چون او به جام‌جم می‌گوید تاکنون بیش از 30 تا 40 ترانه نوشته است. البته می‌دانستیم آقای بازیگر، شعرشناس است و علاقه‌مند به ادبیات، اما این را نمی‌دانستیم که تا این‌قدر ترانه نوشته و حتی با آهنگساز بزرگی چون بابک بیات همکاری کرده است.
البته او به خاطر ندارد که صخره کدام ترانه‌اش است اما می‌گوید ترانه‌ای دارد که یک سطرش این است: «می‌خوام یه صخره باشم». می‌گوید رفاقتش با بابک بیات عمیق و طولانی بوده و اگر این ترانه همان باشد که در فهرست آثار بیات دیده‌ایم، دوست دارد در فرصتی بهتر در این باره و این تنها همکاری‌اش با بیات حرف بزند [وقتی با او تماس گرفتیم در جلسه شورای عالی یکی از تشکل‌های هنری بود و نمی‌توانست بیشتر از این حرف بزند].
این ترانه و آهنگ را با جست‌وجو پیدا نمی‌کنیم تا فراهانی را مطمئن کنیم آیا ترانه، همان است که به خاطر دارد یا ترانه دیگری است اما عجالتا مطمئن می‌شویم او ترانه‌سرای یکی از آثار بیات بوده است.

صابر محمدی
ادبیات و هنر

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها