رصد دوره‌ای علیه آوار

حتی در برخی موارد با دستور قضایی ادامه فعالیت در ساختمان هم متوقف شده است، اما این به آن معنا نیست که این اقدامات کفایت می‌کند. ما به هیچ وجه با اطمینان نمی‌توانیم بگوییم که تمام ساختمان‌های شهر مورد بازبینی قرار گرفته‌اند و خطری فعالیت و زندگی ساکنان در ساختمان‌ها را تهدید نمی‌کند. البته راه‌حل‌های دیگری هم وجود دارد، به عنوان مثال اجرایی شدن مبحث ۲۲ مقررات ملی ساختمان راه‌حلی است که می‌تواند در این زمینه بسیار موثر و راهگشا باشد و در بحث بهره‌برداری از ساختمان‌ها باید به این مبحث حتما توجه شود. در مبحث ۲۲ مقررات ملی ساختمان بازبینی دوره‌ای ساختمان مورد نظر قرار گرفته تا در دوره‌های منظمی ساختمان‌ها از لحاظ ایمنی بررسی و رصد شود. نوع فعالیتی که در ساختمان اجرا می‌شود باید متناسب با کاربری ثبت شده باشد. در واقع این قانون الزامات طرح ساختمان را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و هر جا که در اثر استفاده نادرست مشکلی ایجاد شده باشد باید حتما در اسرع‌وقت اصلاح شود. گرچه آتش‌نشانی نیز وظیفه بازدید از ساختمان‌ها را دارد و باید ضوابط آتش‌نشانی در ساختمان‌ها اعمال شود، حصول اطمینان از استحکام نرده، پله و اطفای حریق نیاز به بازدید دوره‌ای دارد. وقتی یک ساختمان اداری تبدیل به انباری برای پارچه‌ها می‌شود، مشخص است که با کاربردی که از قبل برای آن در نظر گرفته شده متفاوت است و در واقع استانداردهایی که برای آن تعریف شده تغییر می‌کند؛ همانند اتفاقی که در پلاسکو افتاد. ساختمان پلاسکو به منظور کارکرد‌های اداری و فعالیت دفاتر کار ساخته شده بود، اما به محل استقرار کارگاه‌های خیاطی و محل نگهداری انواع پارچه و لباس تبدیل شده بود. در این زمان است که با بروز یک حریق کوچک، حادثه‌ای بزرگ رخ می‌دهد، اما در یک ساختمان اداری شرایط متفاوت است. مبحث ۲۲ مقررات ملی ساختمان می‌تواند به ارتقای ایمنی ساختمان‌های پرخطر کمک کند؛ وضعیت ایمنی در ساختمان‌ها در کل کشور به رعایت مقررات و آیین‌نامه‌ها بازمی‌گردد. در دهه‌های منتهی به انقلاب، آیین‌نامه‌های جدی در بحث ایمن‌سازی ساختمان‌ها وجود نداشت و ساختمان‌های باقیمانده از آن دوره فاقد ایمنی لازم است. اما از زمانی که مقررات ملی ساختمان وارد بحث ساخت و سازها شده نظارت‌ها جدی‌تر شده است؛ درخصوص ارتقای تاب‌آوری ساختمان‌ها در مقابل آسیب‌ها شاهد پیشرفت بوده‌ایم، اما هنوز نمی‌توانیم با اطمینان بگوییم همه ساختمان‌ها ایمن هستند.

عبدالرضا گلپایگانی
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران