بهانه‌‌های تمام نشدنی

اشتراک نظر اروپا و آمریکا
اتهام‌زنی آمریکایی‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران، چندان جای تعجب ندارد و این کشور با خروج از برجام، تکلیف خود را در مورد توافق هسته‌ای روشن کرده اما آنچه سوال‌برانگیز است بهانه‌گیری اروپایی‌ها به واسطه چنین اتهاماتی است؛ بهانه‌گیری‌هایی که تنها محدود به موضوع موشکی هم نیست و اروپایی‌ها از طریق آنها تلاش دارند از یک سو توجهات را از تعلل خود در عملی کردن تعهداتشان منحرف کنند و از سوی دیگر با نشان دادن همنوایی خود با آمریکا، از اختلافاتشان با این کشور بکاهند.
این نکته‌ای است که جرمی هانت، وزیر خارجه انگلیس در سفری که چند روز قبل به تهران داشت صراحتا بیان کرد و گفت برجام از جمله موارد نادری است که اروپایی‌ها رویکرد متفاوتی نسبت به آمریکا دارند.
وزیر خارجه انگلیس در همان سفر طی سخنانی مداخله‌جویانه در امور داخلی ایران مدعی شد برخی اقدامات حکومت ایران در داخل کشور، برایش پیامدهایی خواهد داشت و بریتانیا اجازه نخواهد داد که این اتفاقات، هزینه‌ای نداشته باشد.
اتفاقا بعد از توییت پمپئو هم، وزیر خارجه انگلیس اولین مقام اروپایی بود که ادعاهای وزیر خارجه آمریکا را تکرار کرد. هانت در مطلب خود در توییتر مدعی شد: من بشدت نسبت به آزمایش موشک بالستیک میان‌برد توسط ایران نگران شده‌ام. این اقدامی تحریک‌برانگیز و تهدیدآمیز بوده و در تضاد با قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل است.
جرمی هانت ادامه داد: حمایت ما از برجام به هیچ وجه از نگرانی ما درباره برنامه موشکی بی‌ثبات کننده ایران و از عزم ما نسبت به این‌که باید متوقف شود، کم نمی‌کند.
سوابق اتهام‌زنی اروپا
وزیر خارجه انگلیس اولین مقام اروپایی نیست که در ماه‌های اخیر ادعاهایی را درباره برنامه موشکی کشورمان مطرح کرده و حتی فدریکا موگرینی، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بارها تاکید کرده درباره برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران، اختلاف نظری با آمریکا ندارد.
موگرینی چندی قبل گفت: اتحادیه اروپا به نگرانی‌های آمریکا هم توجه کرده است. اما توافق هسته‌ای جدای از این نگرانی‌هاست. ما پیش‌تر ایران را به دلیل پیشرفت برنامه موشکی و مداخله در امور کشورهای همسایه مورد تحریم قرار داده‌ایم و به این ترتیب نمی‌توان گفت که نگرانی‌های آمریکا را در نظر نمی‌گیریم.
مشابه چنین مواضعی را به وفور می‌توان در اظهارات مقامات ارشد اروپایی یافت که تهران را به فعالیت تحریک‌آمیز موشکی و منطقه‌ای و همچنین اقدامات ضد حقوق بشر متهم می‌کنند.
به عنوان مثال امانوئل مکرون در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل گفت:‌ می‌خواهیم موضوع برنامه موشکی ایران را از طریق مذاکره حل کنیم، نگرانی‌ها درخصوص مسائل هسته‌ای، موشک‌های بالستیک و سیاست‌های ایران در منطقه باید از طریق گفت‌وگوهای چندجانبه حل شوند.
همچنین آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در دیدار با مقام‌های یکی از کشورهای منطقه ضمن تاکید بر نگرانی مشترک کشورهای اروپایی درباره برنامه موشکی ایران، خواستار یافتن راه‌حلی برای آنچه گرایش‌های تهاجمی ایران در خاورمیانه می‌خواند شد.
وی همچنین در اظهار نظر دیگری گفت: آلمان به ‬توافق هسته‌ای پایبند است اما با نگرانی برنامه موشکی تهران و نفوذ این کشور در یمن را دنبال می‌کند.
پرونده‌های خرد و ریز
اروپا در این میان از دست و پا کردن پرونده‌های خرد و ریز برای ایران هم غافل نشده و با بهانه‌هایی از جمله تلاش ایران برای اقدام تروریستی در اروپا از جمله فرانسه و دانمارک در حال پرونده‌سازی برای کشورمان هستند. در همین زمینه پس از نشست چند روز قبل وزیران خارجه اروپا اعلام شد که وزیران خارجه فرانسه و دانمارک در نشست بروکسل همتایان اروپایی خود را در جریان طرح‌های سوءقصد در این دو کشور قرار دادند و آنها نیز با اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران موافقت کردند.
براساس گزارش رویترز، وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در این نشست توافق کردند، شهروندان ایرانی را که ادعا می‌شود در برنامه‌ریزی برای انجام ترور در دانمارک و فرانسه نقش داشته‌اند، مورد تحریم اقتصادی قرار دهند.
صبر ایران، حدی دارد
طرح چندباره ادعاهای اروپا و تعلل آنها در عمل به تعهداتشان در برجام واکنش مقامات کشورمان را به همراه داشته و علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی و سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه کشورمان هفته قبل در سفر به بروکسل هشدارهای جدی به اروپایی‌ها دادند.
صالحی در این سفر با تاکید بر این‌که اگر ایران از برجام منافع مادی نداشته باشد دلیلی برای باقی ماندن در این توافق وجود ندارد به اروپایی‌ها هشدار داد در صورت ادامه تعلل این کشورها و به‌هم خوردن برجام، منطقه به آشوب کشیده می‌شود.
عراقچی هم با تاکید بر این‌که منافع اقتصادی ایران از برجام به صفر نزدیک شده است، گفت ادامه دادن شرایط به شکل کنونی، ممکن نیست و اروپایی‌ها باید سریع‌تر تعهداتشان را عملیاتی کنند.
وزیر خارجه کشورمان هم بتازگی بار دیگر تاکید کرده که اروپایی‌ها برای عملیاتی شدن تعهداتشان باید تصمیم بگیرند آیا مایل به هزینه کردن هستند یا نه؟ او به اروپایی‌ها گفت، نمی‌شود هم در دریا شنا کرد و هم خیس نشد و برای ایستادن مقابل اروپا باید هزینه کرد.
پاسخ ایران به ادعاها
مقامات کشورمان همچنین بارها پاسخ ادعاهای غیرمستند اروپا و آمریکا درباره فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای ایران را داده‌اند و از جمله در ارتباط با فعالیت‌های موشکی تاکید کرده‌اند در قطعنامه 2231 هیچ مانعی برای فعالیت‌های موشکی ایران وجود ندارد و صرفا گفته شده ایران نباید دست به تولید موشک‌هایی که برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده بزند. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران هم همواره اعلام کرده هیچ‌گاه به دنبال چنین سلاح‌هایی نیست. منصور حقیقت‌پور، مشاور رئیس مجلس و کارشناس مسائل بین‌الملل در همین زمینه به جام‌جم می‌گوید: ایران از زمان امضای برجام به مفاد جمع‌بندی خود با چند کشور و سازمان ملل احترام گذاشت و محدودیت‌هایی را که در زمینه هسته‌ای پذیرفت، اجرا کرد و به آنها پایبند ماند.
وی با تاکید بر این‌که ایران آن‌قدر صداقت دارد که بر پایه همین توافق در سایر حوزه‌ها از جمله فعالیت موشکی هم عمل کند، گفت: بر پایه قطعنامه 2231 جمهوری اسلامی ایران فقط از تولید موشک‌هایی که برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده باشد منع شده و هیچ محدودیت دیگری نداریم و بنابراین هیچ قانون بین‌المللی در ممانعت از فعالیت موشکی ما وجود ندارد. درباره رفتار منطقه‌ای نیز بارها جمهوری اسلامی ایران تاکید کرده در هر کشوری حضور یافته به درخواست دولت قانونی آن کشور بوده است. با وجود همه اینها اما اروپایی‌ها از هر فرصتی برای همصدایی با آمریکا در طرح اتهامات علیه ایران استفاده می‌کنند و از آن‌طرف گرچه دیروز سایت الف به نقل از یک مقام ارشد وزارت خارجه اعلام کرد ظاهرا همه هماهنگی‌ها درباره ساز و کار مالی اروپا انجام شده و بزودی اعلام می‌شود اما همچنان خبر قطعی در این زمینه وجود ندارد و چشم‌انداز روشنی دیده نمی‌شود.
همین مساله باعث افزایش بدبینی در کشورمان نسبت به اروپا شده و منصور حقیقت‌پور در همین زمینه با تاکید بر این‌که اروپا می‌خواهد هم از توبره بخورد و هم از آخور به جام‌جم گفت: اروپایی‌ها هنوز هزینه نگهداری برجام را به ما پرداخت نکرده‌اند و به ما بدهکارند. وی افزود: اروپایی‌ها هم به لحاظ آبرو و هم به لحاظ سیاسی و اقتصادی به ایران بدهکارند و ما منتظریم اقدامات خود را هرچه سریع‌تر اجرایی کنند. با این حال مقامات مذاکره‌کننده کشورمان می‌گویند ایران هنوز به نقطه قطع امید کامل از اروپا و برجام نرسیده است بنابراین به نظر می‌رسد اروپایی‌ها باید پیش از رسیدن ایران به این نقطه، راهی برای نجات برجام که این روزها شرایط بحرانی را سپری می‌کند، بیابند و فرصت خود را با طرح ادعاهای بی‌اساس علیه ایران هدر ندهند.

واکنش ایران به ادعاهای موشکی

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در واکنش به ادعای مایک پمپئو که آزمایش‌های موشکی ایران را نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت دانست، اظهار کرد: برنامه موشکی ایران ماهیت دفاعی دارد و بر اساس نیازهای کشور طراحی می‌شود.
قاسمی تاکید کرد: هیچ قطعنامه‌ای در شورای امنیت برنامه موشکی یا آزمایش‌های موشکی ایران را ممنوع نکرده است.
وی خطاب به وزیر خارجه آمریکا افزود: جالب و البته مضحک آنجاست که به قطعنامه‌ای استناد می‌کنید که با خروج یکجانبه و غیر قانونی‌تان از برجام نه تنها خود آن را نقض کرده‌اید بلکه دیگران را هم به نقض آن تشویق یا حتی اگر آن را اجرا کنند، تهدید به تنبیه شدن و تحریم می‌کنید.

حسین نیکپور

سیاسی