مقاومت در اردوگاه بچه‌ها

نمایشگاه آثار برگزیده جشنواره در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برپاشده است؛ فضایی که با طراحی ویژه خود از بدو ورود به آن تلاش شده تا حس و حال هنر مقاومت را به مخاطب القا کند، به‌طوری که بعد از پشت سرگذاشتن چند پله ورودی برای رسیدن به سالن شماره دو کانون، ابتدا با کلاه‌های ایمنی زرد و آبی روبه‌رو می‌شوید که در دو طرف شما روی داربست‌های فلزی جاخوش کرده. بعد از آن هم تا چند متر این داربست‌ها در سمت راستتان ادامه دارد و بعد از گذشتن از آنها نمایشگاه در غرفه‌هایی که با همان داربست‌های فلزی از هم جدا شده‌اند، شروع می‌شود. آثار هر بخش علاوه بر داربست‌ها روی تخته‌هایی که وزنشان روی بشکه‌هایی که کار پایه را می‌کنند، افتاده، قرار دارند و روشنایی سالن با استفاده از لامپ‌های کوچکی که از سقف آویزان‌ است، تأمین می‌شود. ناگفته نماند که رنگ زرد هم از ارکان اصلی این فضاسازی است که کل زمین را دربرگرفته.
در این نمایشگاه چه می‌بینید؟
بخش تایپوگرافی در ادامه راهروی ورودی درست روبه‌روی شما قرار دارد. در این بخش از موارد مختلفی چون متون دینی، نثر و نظم ادبیات حماسی، غنایی و تعلیمی در انتقال مفاهیم و سروده‌های ماندگار شاعران معاصر استفاده شده است. در بخش نقاشی دیجیتال که پیش از تایپوگرافی و سمت راست همان مسیر وجود دارد هم آثاری با موضوع کار و کارگر ایرانی به نمایش گذاشته شده است.
در ادامه بخش پوستر‌ها و تبلیغات شهری وجود دارد که با چند عنوان برگزار می‌شود. یکی از این عناوین فصل گفتن است که در آن دستاوردهای مختلف در عرصه‌های صنعتی، علمی، هنری، پزشکی و... در قالب این هنر به تصویر کشیده شده و از این طریق لیست مختصری از این دستاوردها در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است. «پاسخ ایرانی» عنوان دیگری است که در آن از تهدیدها، تحریم‌ها، تفرقه‌افکنی‌های دشمنان و پاسخ ایرانیان در کنار موضوع کار، تولید و صرفه‌جویی و یکدلی و اتحاد گفته شده؛ به گفته شجاعی‌طباطبایی قرار است برخی از آنها در سطح تهران و شهر‌های مختلف هم به نمایش درآید.
اما بعد از آن، درست مقابل غرفه پوسترها بخش عکس وجود دارد؛ بخشی که موضوع اصلی آن زن ایرانی است. در این قسمت عکس‌هایی به نمایش درآمده‌ که زن ایرانی را در فضاهای مختلف به تصویر کشیده است؛ مواردی مثل نقش محوری زن و مادر ایرانی در محیط خانه و خانواده، حضور زنان ایرانی در عرصه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، ورزشی، هنری، علمی، سیاسی، کارآفرینی، مدیریت و...، زنان در دوران دفاع‌مقدس، مبارزات و پیروزی انقلاب و حضور و فعالیت زنان سایر ادیان مذهبی در جامعه ایران.
یکی دیگر از بخش‌های این نمایشگاه که از ورودی آن با پرچم‌ها و کتیبه‌های مختلف روبه‌رو می‌شوید به آثاری اختصاص دارد که محوریت آن 40 سالگی انقلاب اسلامی و پاسداشت اجتماع میلیونی زائران کربلای معلاست.
علاوه بر اینها بخش کارتون و کاریکاتور هم دو غرفه‌ای بودند که به‌دلیل جنس کارهای موجود در آن اغلب با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند. در این دو غرفه در بخش کارتون اشرافیگری و مواردی چون تجملگرایی، ژن خوب، رانت‌خوارها، مفسدان اقتصادی، فیش‌های نجومی و... مدنظر قرار گرفته بود و در بخش کاریکاتور هم در کنار عنوان اشرافیگری، در بخشی چهره‌هایی که نفرت را بین مردم ایجاد کردند از ساواکی‌ها تا منافقین به چشم می‌خورد.

مقاومتی‌ها در کانون بچه‌ها

همه این بخش‌ها همان‌طور که گفته شد در کانون پرورش فکری به نمایش درآمده‌اند، فضایی که در اولین لحظه حتی عنوان آن هر کسی را به یاد کودکان و نوجوانان می‌اندازد. این در حالی است که تنها اقدامی که برای این گروه در نظر گرفته شده، در بخش تصویرسازی است. به گفته شجاعی‌طباطبایی در این دوره 40 داستان تصویرسازی شده برای بچه‌ها طراحی شده و این برای اولین‌بار است که داستان‌هایی با موضوع انقلاب برای این گروه تدارک دیده شده است. با این حال همان‌طور که گفته شد، یکی از سالن‌های اصلی کانون پرورش فکری به آثار جشنواره هنر مقاومت اختصاص پیدا کرده، به همین دلیل شاید بهتر بود بخش ویژه گروهی که این مرکز به نام آن است، بیشتر از اینها فعال باشد. چون در هر حال فعالیت‌های کانون سال‌هاست که به کودکان و نوجوانان تعلق دارد و حداقل به ظاهر برنامه‌هایی که برگزار می‌شود به نام آنهاست، اما امسال برگزاری چنین نمایشگاهی در آنجا باعث شده خیلی اوقات مخاطب به‌دنبال همان فضا باشد اما با دنیایی روبه‌رو شود که حداقل در این سن و سال چندان به او برنمی‌گردد. نکته دیگری که در صحبت با برخی بازدیدکنندگان این نمایشگاه داشتیم، فضاسازی است که به نوبه خود سعی شده جدید و متناسب با موضوع باشد، اتفاقی که البته برخی‌ها را هم به اشتباه می‌اندازد، مثل دانشجوی جوانی که می‌گفت من فکر کردم با طراحی که ابتدا به چشم می‌خورد، قرار است وارد نمایشگاهی با موضوع ساختمان و مثلا معماری شوم یا عده‌ای دیگر که گاهی بعد از ورود به آن به‌دلیل همان انتظاری که از کانون پرورش فکری داشتند، تعجب می‌کردند. با همه اینها برگزاری چنین نمایشگاهی، درست یا غلط در سالنی که در یکی از مناطق پررفت‌وآمد شهر قرار دارد، از اتفاقاتی است که وجوه مختلفی دارد و می‌توان از آن در بخش‌های مختلفی بهره‌مند شد، موضوعی که برای این جشنواره باید دید در ادامه تا چه حد همسو با تحقق شعارهای مطرح شده‌اش پیش می‌رود.