در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
روز گذشته در بحبوحه کشمکشهای عربستان و ترکیه برسر نحوه رسیدگی به پرونده متهمان به قتل جمال خاشقجی، شبکه سی.ان.ان آخرین نوار ضبط شده مربوط به جزئیات قتل خاشقجی را افشا کرد. بهگزارش ایسنا در این نوار نشان داده میشود که عملیات کنسولگری استانبول تلاشی شکستخورده برای تسلیم کردن خاشقجی یا بازگرداندن او به کشور نبوده، بلکه طرحی برنامهریزی شده برای قتل او بوده است. در این نوار صوتی آخرین حرفهای خاشقجی شنیده میشود که در تلاش برای نجات از مرگ میگوید: «نمیتوانم نفس بکشم... نمیتوانم نفس بکشم!» همچنین در این نوار میتوان صدای «اره استخوانبر» را در جریان قطعهقطعه کردن اجزای بدن او شنید؛ هنگامی که یکی از قاتلان به دستیارانش توصیه میکند برای اینکه صدای اره را در جریان مثله کردن جسد خاشقجی نشنوند، موسیقی گوش کنند.
این فایل صوتی که سازمانهای اطلاعاتی به بیرون درز دادهاند شامل گفتوگوهایی میشود که اشاره به لزوم انجام تماسهای تلفنی با مسؤولان و مطلع کردن آنها از پیشرفت در عملیات دارد. طبق آنچه اکثر مقامات ترکیه معتقدند، مکالمهها با برخی شخصیتها در ریاض و به طور مشخص محمد بن سلمان انجام شده است. سی.ان.ان در پایان اشاره میکند، این نوار صوتی فشارهای بیشتری را بر دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا وارد خواهد کرد که تلاش میکند پای محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی را از این جنایت بیرون بکشد.
کشمکش عربستان و ترکیه
عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان سعودی با بیان اینکه آنکارا باید اطلاعات کامل مربوط به قتل خاشقجی را در اختیار ریاض قرار دهد، گفت: ریاض مخالف تحویل مظنونان قتل جمال خاشقجی به ترکیه است. به گزارش فارس، وی اظهار داشت که ریاض به تحقیقات خود درباره ترور روزنامهنگار مقتول ادامه میدهد و برای این کار نیاز به این دارد که آنکارا به درخواست ما درباره در اختیار گذاشتن اطلاعات مربوط به قتل خاشقجی پاسخ مثبت دهد. این درحالی است که عبدالحمید گل، وزیر دادگستری ترکیه گفته است این کشور از عربستان خواسته 20 متهم را در قضیه خاشقجی تحویل دهد. وی با انتقاد از مواضع سعودیها گفت ترکیه به دادگاههای بینالمللی شکایت خواهد برد. به گزارش الجزیره یک مقام دیگر ترکیه نیز گفت: «عربستان تا به حال خواستههای ما را نادیده گرفته و فقط از طریق رسانهها به ما جواب میدهد.» وی نیز یادآور شد اگر عربستان سعودی در دست یافتن به حقیقت جدی باشد باید متهمان را تحویل ترکیه بدهد. وزیر دادگستری ترکیه میگوید همه زمینههای قانونی و حقوقی برای انتقال پرونده خاشقجی به محافل بینالمللی فراهم شده و کشورش تلاش میکند با همکاری سایر دولتها به این مساله رسیدگی کند.
پیش از این دادستان ترکیه حکم بازداشت احمد العسیری، معاون سابق رئیس سازمان اطلاعات عربستان و سعود القحطانی، مشاور سابق ولیعهد محمد بنسلمان را صادر کرده بود. دادستان شهر استانبول میگوید دلایل زیادی وجود دارد که این دو در ماجرای قتل خاشقجی دست داشتهاند. تاکنون مقامات اطلاعاتی ترکیه و آمریکا درباره جزئیات پرونده قتل خاشقجی با یکدیگر مشورت کردهاند. دولت ترکیه نوار صوتی مربوط به نحوه قتل خاشقجی را به سمع مقامات بعضی از کشورهای دیگر ازجمله رئیس سیا نیز رسانده و جینا هاسپل، رئیس سیا این موضوع را در نشست کنگره آمریکا مطرح کرده است.
ادامه فشار سناتورها
این درحالی است که فشار سناتورهای آمریکایی بر دولت ترامپ برای قطع کمکهای نظامی به عربستان در جنگ یمن به دلیل قتل خاشقجی ادامه دارد. سناتور مارکو روبیو میگوید، آمریکا به مدرک مستقیمی نیاز ندارد که نشان دهد ولیعهد عربستان دستور قتل جمال خاشقجی را صادر کرده است. این سناتور جمهوریخواه از عملکرد کاخ سفید ترامپ در مدیریت تحولات قتل جمال خاشقجی، بسختی انتقاد کرد اوافزود: عربستان سعودی یک کشور غیرمتمرکز نیست. اینکه در چنین کشوری، با وجود مردی با اختیارات و نفوذ و کنترل او، نداند یا دستور قتل را نداده باشد، اصلا باور کردنی نیست.
مارکو روبیو همچنین از قطعنامه سنا -که چهارشنبه پیش ارائه شد- حمایت کرد. براساس آن، محمد بنسلمان همدست است و باید برای این قتل شنیع و غیرقابل توجیه پاسخگو باشد. این قطعنامه همچنین به نقش ولیعهد سعودی در بحران انسانی در یمن، محاصره قطر و حبس و شکنجه مخالفان و فعالان اشاره کرده است. در همین رابطه، پایگاه هیل در گزارشی نوشت: نزاع میان دونالد ترامپ و کنگره آمریکا بر سر برخورد با عربستان به دلیل فرا رسیدن تعطیلات به سال آینده میلادی کشیده خواهد شد. سنای آمریکا در تدارک است چند روز آینده با رایگیری بر سر قطعنامهای به منظور پایان دادن به حمایت آمریکا از ائتلاف نظامی تحت رهبری عربستان برای حمله به یمن، ترامپ را به چالش بکشد. حامیان و مخالفان این قطعنامه میگویند احتمالا حمایت کافی برای تصویب شدن خواهد داشت. سناتور کریس مورفی میگوید: برگزاری رای گیری چند روز دیگر، یک پیام به اندازه کافی قدرتمند برای عربستانیها خواهد بود و همچنین نشان میدهد ما سال آینده نیز قرار است بازگردیم و کار را تمام کنیم. دموکراتهای مجلس نمایندگان آمریکا نیز در این میان در حال برنامهریزی هستند تا زمانی که از ماه ژانویه کنترل این مجلس را به دست میگیرند تلاشهای خود را برای مقابله با عربستان به جریان بیندازند. از این رو به گفته کارشناسان، سال آینده میلادی برای ترامپ سالی پردردسر خواهد بود.
درخواست نامزد خاشقجی
نامزد جمال خاشقجی خواهان کشف مکان جسد وی و محاکمه هرچهسریعتر عاملان قتل اوست. خدیجه چنگیز، به شبکه الجزیره گفته است: من خواهان فاش شدن تمامی جزئیات مربوط به قتل همسرم و مسؤولان آن هستم و میخواهم عاملان این جنایت هرچهسریعتر و عادلانه محاکمه شوند. من به عنوان یکی از نزدیکان جمال خواهان این هستم که مکان جسدش را بدانم. این حق انسانی ماست. وی گفت: بهرغم اینکه قتل جمال تأیید شده است، اما هنوز در شوک به سر میبرم.
علی باقری
بین الملل
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
رییس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در گفتگو با جام جم آنلاین:
گفتوگوی «جامجم» با سیده عذرا موسوی، نویسنده کتاب «فصل توتهای سفید»
یک نماینده مجلس:
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»: