طلبه های نارنجی پوش

ماجرا از یکی از شب‌های سرد پاییزی شروع شد؛ از شبی که محمد دیگر تاب نمی‌آورد پاکبانان شهر را در دل سرد و سیاه شب در حال تمیز کردن خیابان‌های شهر ببیند، از وقتی دلش به درد می‌آید و سوالات جورواجور در ذهنش رژه می‌رود؛ این‌که چرا پاکبانان باید از یازده دوازده شب تا 5 صبح مشغول نظافت باشند؟ مگر این شهر چقدر زباله دارد؟ پس این افراد کی خانواده‌های خود را می‌بینند و کی استراحت می‌کنند؟ ... محمد امامی 27 ساله که معاون علمی حوزه علمیه گناباد است، پاکبانان شهر را می‌شناخت، چراکه همین ماه مبارک گذشته آنها را همراه خانواده هایشان برای افطار به حوزه دعوت کرده بودند، پس می‌رود کنار آنها که درحال آماده شدن برای شروع کار و پخش شدن در خیابان‌ها بودند، کنارشان دور آتش می‌نشیند و گرم گفت‌وگو می‌شود؛ درباره ساعات طولانی و سختی کارشان.
بعد هم طاقت نمی‌آورد و همان نیمه شب با شهردار جوان گناباد تماس می‌گیرد و او را هم سوال‌پیچ می‌کند: «مهندس مهران حسین زاده به من گفت حجم زباله‌های شهر زیاد است و چاره‌ای جز کار زیاد نیست پارسال یک میلیارد تومان هزینه رفت‌و روب شهر کوچک گناباد شده و باید حتما فرهنگسازی بشود تا هم از حجم زباله‌های تولیدی شهر و هزینه‌های سنگین آن کم و هم کار پاکبانان سبک‌تر شود.»
قرار جلسه‌ای با شهردار برای صبح روز بعد گذاشته می‌شود.
محمد همراه برادرش حسین، مدیر حوزه علمیه گناباد به شهرداری می‌روند و درباره این‌که چطور می‌شود از ظرفیت حوزه برای فرهنگسازی در زمینه کاهش تولید زباله کمک گرفت،صحبت می‌کنند. حسین اما همان زمان ایده یک‌شب کار به جای پاکبانان را مطرح می‌کند و نظر موافق شهردار را هم می‌گیرند.
استقبال گرم طلاب جوان
حسین و محمد؛ یعنی مدیر و معاون حوزه علمیه امام رضا(ع) روز بعد ایده خود را در جمع 131 نفره طلاب حوزه مطرح و تاکید می‌کنند که هیچ اجباری نیست و هرکس که دلش می‌خواهد می‌تواند در طرح «یک شب به جای پاکبانان» شرکت کند. طلبه‌های جوان که پیش از این پای دلشان به کارهای جهادی و فرهنگی و خدمات رسانی به مردم باز شده بود، از طرح استقبال می‌کنند و 64 نفر داوطلب پوشیدن لباس پاکبانی می‌شوند.
حسین و محمد به جام‌جم می‌گویند که دلشان نمی‌خواست کارشان رسانه‌ای شود؛ دلشان می‌خواست در دل تاریکی شب خالصانه فقط برای خدا کار کنند؛ اما شهردار اصرار می‌کند که بخشی از فرهنگسازی با رسانه‌ای کردن فعالیت‌ها میسر می‌شود و تیم رسانه‌ای کوچکی همراه طلاب می‌کند و البته خودش هم تا صبح به آنها سرمی‌زند.
ساعت 12 شب که می‌شود، 64 طلبه که چهارتای آنها معمم بودند و بقیه هنوز آن‌قدر جوان که به درجه عمامه‌گذاری نرسیده اند؛ لباس‌های نارنجی رنگ پاکبان‌ها را به تن کرده و پس از جلسه توجیهی و آموزشی کوچکی، در سطح شهر پخش می‌شوند.
از مدیر 37ساله حوزه که پیرترین فرد مجموعه است تا راشدی فر و فهمیده که با سنین 14 و 15 سال، کم‌سن‌ترین افراد گروه هستند، تا 5 صبح روز پنجشنبه، 29آذر در خیابان‌ها و کوچه‌ها و معابر شهر جارو به دست می‌چرخند و با کمری خمیده زباله‌ها را جمع و روانه سطل‌های زباله می‌کنند. آنها کارشان را به حدی خوب انجام می‌دهند که حیرت شهردار و شرکت پیمانکار جمع‌آوری پسماند را به همراه دارد؛ آنها اینجا هم کارشان را خوب بلد بودند...
همه طلابی که ما با آنها گفت‌وگو کردیم، شب سرد و سخت و طاقت فرسایی را پشت سر گذاشته بودند، با این همه ته دل همه‌شان رضایت شیرینی از این کار موج می‌زد؛ از این‌که با کارشان یک شب به پاکبانان استراحت داده بودند، از این‌که با آنها و کار سخت شان همدردی کرده بودند،از این‌که کارشان شاید الگویی بشود برای دیگران که دست‌کم کمتر زباله تولید کنند و کمتر زباله در سطح شهر بریزند و از این‌که گامی دیگر در مسیر خودسازی و جهاد نفس برداشته‌اند.

فعالیت های فرهنگی- تبلیغی جهادی زیادی داریم
حسین امامی / مدیر حوزه علمی امام رضا(ع)
مهم‌ترین عاملی که ما با طرح و ایده‌های جدید به حوزه امام رضا(ع) آمدیم و فضای شور و نشاط و همدلی اجتماعی را در آن احیا کردیم، اطاعت از امر رهبری است که چندی پیش در جمع طلاب فرمودند نباید حایلی میان طلاب و مردم باشد و باید فضای همدلی و همکاری بین آنها ایجاد شود و مردم، حوزه و طلاب را در کنار خود ببینند. پس با ایده‌ها و طرح‌های جهادی و فرهنگی و اجتماعی از مشهد راهی گناباد شدیم و از شهریور سال گذشته پا به حوزه علمیه گذاشتیم. فعالیت‌های زیادی هم تاکنون در این راستا داشته ایم، از جمله این‌که پس از زلزله کرمانشاه یک گروه ده نفره از حوزه عازم کرمانشاه شدیم تا طی چند روز حضور در آنجا دست کم با مردم زلزله زده همدلی کنیم که بسیار هم مورد توجه آنها قرار گرفت. از سویی برنامه‌های فرهنگی- ‌تبلیغی در روستاهای دورافتاده گناباد داریم و ماهی یکبار برای مردم نیازمند شهر بسته‌های خوراکی تهیه کرده و بین آنها توزیع
می‌کنیم. نیمه ماه مبارک رمضان هم به خرج خود طلاب، پاکبانان شهر را افطار دعوت کردیم. برای شب یلدا هم با کمک طلاب و مردم سطح شهر (و اطلاع‌رسانی که در سطح مساجد داشتیم) بسته‌های میوه تهیه و میان نیازمندان شهر توزیع کردیم.

از ظرفیت حوزه در برنامه‌های شهری بهره خواهیم برد
مهران حسین زاده / شهردار گناباد
پس از جلساتی که با برادران امامی، مدیر و معاون آموزشی حوزه علمیه درخصوص پاکبانان داشتیم و ایده یک شب کار به جای پاکبانان جدی و نهایی شد، امکانات و ماشین آلات و تجهیزات را در اختیار آنها قرار دادیم و بیش از 60نفر از آنها در قالب 24‌اکیپ به جای پاکبانان شهر (که جمعیتی 55 نفره هستند) راهی خیابان‌ها شدند. با این کار طلبه‌ها، پاکبانان ما یک شب استراحت کردند، البته خودمان هم یک شب دیگر (شب قبل از شب چله را) به آنهامرخصی دادیم تا استراحتشان کامل شود.
کار طلاب واقعا عالی بود؛ یک کار جهادی بسیار تمیز که می‌تواند الگویی برای همه در همه بخش‌ها و نهادها باشد.
سعی داریم از ظرفیت بالای طلاب حوزه در طرح‌های مشترک دیگر شهری هم بهره ببریم که البته با استقبال خود آنها و امام جمعه شهر هم روبه رو شد؛ طرح‌هایی مثل نگهداری فضای سبز شهری و اعلام یک روز تردد بدون خودرو در سطح شهر که حاصلش می‌تواند ارتقای فرهنگ شهری و شهروندی باشد که بهترین شیوه اخلاق عملی است.

به جانمان نشست
محمد امامی / معاون آموزشی حوزه
تمیز کردن خیابان‌های سطح شهر، حقیقتا کار سختی بود، اما عجیب به جانمان نشست،درواقع به دل همه طلاب نشست. بارها این جمله را شنیده بودیم و حتی آن شب به خود ما هم یک نفر گفت که چرا این کار را کردید؟ پاکبانان پول می‌گیرند و
وظیفه شان است که شهر را تمیز کنند... اما کار سخت آن شب به ما فهماند که می‌شود با تولید زباله کمتر و آشغال نریختن با قشر مظلوم و شریف پاکبانان همدلی کرد و دلهایی را به دست آورد و شاد کرد.

به امید یاری امام زمانمان خودسازی کردیم
مهدی مرادی/ طلبه 18 ساله
اهل روستای نقاب پسکوه قائنات هستم و سال پنجم تحصیل در حوزه علمیه را پشت سر می‌گذارم. من بچه روستا و کشاورز زاده هستم و به کار سخت عادت دارم، برای همین وقتی ایده یک شب کار به جای پاکبانان مطرح شد، استقبال کردم. دلم می‌خواست هم شرایط سخت پاکبانان را درک کنم و هم سهمی در استراحت آنها و تمیزی سطح شهر داشته باشم، ضمن این‌که این موقعیت را بهترین فرصت برای خودسازی می‌دانستم. البته من و چند نفر دیگر، دو شیفت کار کردیم، یک شیفت از
6 عصر چهارشنبه تا 12 شب و شیفت دوم (که بقیه طلاب هم بودند،) از 12 شب تا 5 صبح. در شیفت اول زباله‌ها را از در منازل جمع و با سه ماشین شهرداری به سایت‌های دفع زباله منتقل کردیم و در شیفت بعد خیابان‌ها را جارو زدیم. تجربه خوبی بود؛ سخت بود، اما شیرین و دلچسب. بهترین وجه‌اش هم این بود که احساس کردیم داریم خودسازی می‌کنیم تا برای یاری امام زمانمان آماده شویم. خوشبختانه از زمانی که برادران امامی به این حوزه آمده‌اند، در کنار ارتقای سطح تحصیلی طلبه ها، فضای خودسازی و شور و نشاط اجتماعی و همدلی خوبی با مردم سطح شهر در حوزه حاکم شده است.

وقتی سختی‌ها آسان می‌شود
علیرضا زاهدی / طلبه 19 ساله
پاکبانان فقط اثر کارشان دیده می‌شود و کسی خودشان را نمی‌بیند، همه آنها را قشری مستضعف و جدا می‌دانند، اما ما با این کارمان می‌خواستیم بگوییم آنها هم مثل ما هستند، بخشی از مردم همین شهر، با نیازهای عاطفی، خانوادگی و ....
کار نظافت شهر، کار بسیار سختی بود بویژه که من عادت به اینجور کار سخت نداشتم و برخی مسیرها واقعا طولانی و نفسگیر بود، اما خداوند در قرآن می‌فرماید، «ان مع العسر یسری...»و تماشای خوشحالی پاکبانان و خانواده‌هایشان سختی‌ها را شیرین کرد.

فاطمه مرادزاده
ایران