یارانه 48 هزار تومانی بنزین برای هر ایرانی

سهمیه بنزین برای هر ایرانی
در شرایط فعلی افراد پولدار که چند خودرو دارند بیشترین بهره را از یارانه بنزین به دست می‌آورند در حالی که اقشار کم‌درآمد به علت نداشتن خودروی شخصی، هیچ نفعی از یارانه بنزین نمی‌برند. اما در طرح جدید، همه مردم از یارانه بنزین بهره‌مند می‌شوند. ضمنا افرادی که سهمیه 24 لیتری ماهانه خود را مصرف نکنند در پایان ماه، سهمیه آنها توسط دولت به قیمت هر لیتر 3000 تومان خریداری می‌شود و مابه‌التفاوت 3000 تومان با هزار تومان به حساب آنها واریز می‌شود، یعنی 48 هزار تومان به جیب این اقشار می‌رود. از سوی دیگر، افرادی که سهمیه 24لیتری خود را در طول ماه مصرف کنند، برای مازاد مصرف باید بنزین را به قیمت هر لیتر 3000 تومان خریداری کنند. بر اساس این پیشنهاد، قیمت عرضه بنزین در کشور دونرخی خواهد بود.
بدین ترتیب و طبق برآوردها در طول سال آینده حدود 40 هزار میلیارد تومان درآمد جدید نصیب دولت خواهد شد که با این میزان درآمد دولت می‌تواند اقداماتی ازجمله نوسازی تمامی خودروهای فرسوده، گازسوز کردن تمامی تاکسی‌های عمومی و اینترنتی، توسعه مترو و اتوبوسرانی و پرداخت معوقات بازنشستگان را انجام دهد.
از دیگر مزایای این طرح می‌توان به کاهش ده الی 15 میلیون لیتری مصرف بنزین در کشور و مهم‌تر از آن کاهش چشمگیر قاچاق سوخت از مناطق مرزی اشاره کرد.علاوه بر این به صاحبان تاکسی‌های معمولی و تاکسی‌های اینترنتی جهت گازسوز کردن خودروهای خود وام قرض‌الحسنه به ارزش 5/1 میلیون تومان داده می‌شود تا در فرصت سه‌ماهه خودروهایشان را گازسوز کنند. گفتنی است توزیع کارت‌های سوخت با همان کارت‌های بانکی انجام می‌شود و هیچ هزینه‌ای برای مردم ندارد. همچنین در این طرح گازوئیل و CNG گران نخواهد شد و برآورد شده که با انجام آن تورم 2 تا4درصدی برای چهار دهک بالای جامعه به وجود خواهد آمد.

در شرایط فعلی هر فردی که خودروی بیشتری داشته باشد، از بنزین ارزان بیشتری استفاده می‌کند و برعکس آنهایی که خودرو ندارند از یارانه بنزین کمتری استفاده می‌کنند.
دولت سالانه حداقل حدود 40 هزار میلیارد تومان یارانه پنهان از طریق توزیع بنزین به خودروهای شخصی و حدود 20 هزار میلیارد تومان یارانه پنهان به خودروهایی مانند تاکسی‌های سنتی و اینترنتی، وانت و ... که خدمات عمومی ارائه می‌دهند، تخصیص می‌دهد.
براساس آمار بانک مرکزی 50 درصد خانوارها از خودروی شخصی استفاده می‌کنند و 50 درصد بقیه خودرو ندارند، بنابراین نیمی از خانوارها از یارانه پنهان بنزین استفاده نمی‌کنند، در نتیجه پرداخت یارانه بنزین می‌تواند امتیازی برای این خانوارها باشد، ضمن آن‌که خانوارهای دارای خودروی شخصی نیز با دریافت یارانه بنزین به میزان مصرفشان از این یارانه استفاده خواهند کرد.
در طرح پیشنهادی به هر ایرانی دارای کد ملی، به‌اندازه مشخصی اعتبار استفاده از بنزین به‌طور ماهانه تعلق می‌گیرد. این سهمیه‌ها به‌جای کارت سوخت، در کارت ملی هوشمند افراد یا کارت‌ بانکی که از آن به عنوان کارت سوخت برخط تعبیر می‌شود، بارگذاری می‌گردد.
در صورت عدم مصرف بنزین، فرد می‌تواند سهمیه خود را به افراد دیگر به‌فروش برساند یا در انتهای هرماه سهمیه باقیمانده در کارت را به دولت واگذار کرده و پول آن را دریافت کند.
در این طرح توزیع و مبنای تعیین سهمیه‌ها داشتن خودرو نخواهد بود، ضمن آن‌که با اجرای این طرح منابع جدید درآمدی برای دولت به‌منظور گسترش حمل‌ونقل عمومی ایجاد خواهد شد؛ که دستاورد آن توجه جدی به حمل‌ونقل عمومی در راستای کاهش مصرف بنزین در شهرهای بزرگ و در نتیجه کاهش آلودگی هوا و ترافیک نیز خواهد بود.
با افزایش هزینه‌های زندگی مردم به دلیل رشد قیمت‌ها، با پرداخت یارانه بنزین، این پرداخت‌ها بخشی از فشار تورم ماه‌های گذشته بر خانوارها را کاهش می‌دهد.
طرح ارائه‌شده فعلی برای بنزین باعث خواهد شد تا قدرت انتخاب و اختیار در برابر خانوارها قرار گیرد و از این طریق به خانوارها این امکان داده می‌شود تا از بین استفاده از خودروی شخصی با صرف یارانه اختصاص‌یافته یا استفاده از سیستم حمل‌ونقل عمومی و دریافت مبلغ نقدی یارانه بنزین، یک مورد را براساس الگوی مصرف زندگی خود انتخاب کنند.
طبق بررسی‌های انجام‌ شده در مرکز پژوهش‌های مجلس، این طرح تورم 2 تا 4 درصدی را ایجاد می‌کند.

بنزین با نرخ ترجیحی در مناطق مرزی
علاوه بر این دو نرخ (بنزین سهمیه‌ای هزار تومان و مازاد آن به قیمت 3000 تومان)، قرار است در سال آینده نرخ ترجیحی بنزین در مناطق مرزی اعمال شود که صرفا جهت صادرات بنزین به کشورهای همسایه و با هدف جلوگیری از قاچاق آن است.
در همین خصوص محسن کوهکن، عضو کمیسیون تلفیق مجلس گفت: پیشنهاد نرخ ترجیحی بنزین در مناطق مرزی توسط بنده به کمیسیون تلفیق داده شده است و ارتباطی با مصرف‌کنندگان داخلی ندارد به طوری که در مرزها و بازارچه‌های مرزی طبق اعلام دولت مقدار زیادی بنزین و گازوئیل قاچاق می‌شود، به همین دلیل هدف این طرح جلوگیری از قاچاق است.
وی افزود: در این پیشنهاد آورده شده است که عواید این طرح به حساب درآمدهای عمومی نزد خزانه‌داری واریز شود که البته میزان دقیق درآمدزایی این طرح برای دولت را نمی‌توان در حال حاضر برآورد کرد و دلیلش هم این است که باید هزینه‌های این طرح را در‌نظر بگیرند.این عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی اذعان کرد: وقتی در مصوبه کمیسیون تلفیق حداقل نرخ بورس و فوب خلیج فارس مطرح می‌شود یعنی دست دولت در قیمت‌گذاری باز است و این امر تابع عرضه و تقاضاست و یک‌نرخی نخواهد بود. وی ادامه داد: در این پیشنهاد اجازه داده شده است که مازاد تولید داخلی بنزین و دیگر حامل‌های انرژی با نرخ ترجیحی معادل با حداقل نرخ بورس و فوب خلیج‌فارس در اختیار کسانی که می‌خواهند صادر کنند قرار بگیرد.
کوهکن تاکید کرد: با اجرای این طرح عملا قاچاق سوخت منتفی می‌شود.
این عضو کمیسیون تلفیق افزود: میزان تولید حامل‌های انرژی از میزان مصرف داخلی بسیار بالاتر است، بنابراین کسری و کمبودی هم برای عرضه داخلی به وجود نمی‌آید و در ذیل این پیشنهاد ذکرشده که ساکنین مناطق مرزی مشابه دیگر مناطق کشور بهای سوخت را پرداخت کنند و به این صورت نخواهد بود که قیمت حامل‌های انرژی برای ساکنین مناطق مرزی گران شود. وی در خصوص قیمت‌گذاری حامل‌های سوختی در پایانه‌های مرزی برای صادرات نیز اذعان کرد: قیمت‌گذاری حامل‌های سوختی در برخی نقاط کشور بر اساس نرخ بورس انجام می‌گیرد و در برخی از مناطق دیگر بر اساس فوب خلیج فارس، به همین دلیل و باتوجه به مشخص نبودن میزان تقاضا نمی‌توان در حال حاضر درآمد حاصل شده این طرح را برآورد کرد، ولی قطعا درآمد معقولی خواهد بود.

فروش بنزین 8000 تومانی به ترکیه
احمد امیرآبادی‌فراهانی، عضو کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی گفت: نرخ ترجیحی بنزین قرار است در پایانه‌های مرزی اتخاذ شود، مثلا در این طرح بنزین برای صادرات به کشور ترکیه با نرخ 8000 تومان عرضه خواهد شد و این امر جلوی قاچاق را خواهد گرفت.
محمدنعیم امینی فرد، نماینده مردم ایرانشهر هم در خصوص تاثیرات اجرای این طرح در مناطق مرزی گفت: مساله عرضه بنزین در مناطق مرزی به قیمت فوب خلیج فارس در سالیان قبلی نیز وجود داشته است ولی مصوبه کمیسیون تلفیق این امکان را فراهم می‌کند که عرضه این محصول با نرخ ترجیحی به صورت قانونی صورت بگیرد.
وی افزود: در عین حال باید توجه داشت استقرار مراکز جمعیتی ما در مرزها عامل مهمی در امنیت این مناطق محسوب می‌شود و بازدارندگی دارد، بنابراین باید به نحوی همان‌طور که قبلا نیز وزارت کشور برنامه داشت درصد مشخصی از عواید این طرح به مرزداران و مردم محلی اختصاص داده شود.
نماینده ایرانشهر در مجلس شورای اسلامی گفت: البته این مصوبه نمی‌گوید که منافع این طرح به مردم محلی برسد با این کار به نظر می‌رسد جلوی قاچاق که عمدتا ناشی از شیب قیمت‌ها در مرزها بود گرفته شود.
وی اذعان کرد: معمولا با اجرای این طرح جایگاه‌هایی پیش‌بینی می‌شود، حواله‌هایی داده می‌شود و مطابق آن انواع حامل‌های انرژی ارائه می‌شود.
رئیس مجمع نمایندگان سیستان و بلوچستان تاکید کرد: با توجه به سهمیه اندک بنزین در مناطق مرزی، امکان قاچاق فراهم نبوده و عمده قاچاق کشور از مناطق دیگر کشور به سمت این مناطق سرازیر می‌شود.
وی در پایان گفت: هم‌اکنون در مناطق مرزی شیب قیمتی در عرضه حامل‌های انرژی وجود دارد و به نظر می‌رسد با نرخ ترجیحی جلوی قاچاق گرفته بشود با این حال اگر دولت، مردم جوامع محلی را با توجه به محرومیت و فقر مطلق درگیر کند، می‌تواند نتیجه بهتری بگیرد.

امین محمودی

اقتصاد