راز دلنشین قریب

امروز سالروز درگذشت دکتر محمد قریب است؛ پایه‌گذار طب کودکان در ایران. دکتر قریب 1288 در تهران به دنیا آمد و اول بهمن 53 از دنیا رفت و آنچه از خود به یادگار گذاشت نام نیکی بود که هرگز از حافظه ایرانیان پاک نخواهد شد. نامی که در تاریخ ثبت شد به عنوان یکی از افتخارات ایران. یکی از کارهای خوبی که تلویزیون انجام داد ساخت سریال درباره دکتر قریب بود و کار بهترش سپردن کارگردانی سریال روزگار قریب به کیانوش عیاری؛ یکی از بهترین کارگردانان ایرانی که هر چه تا حالا ساخته عالی بوده؛ چه در سینما و چه در تلویزیون. عیاری زندگی دکتر‌قریب را به اثری دیدنی تبدیل کرد.سریالی که ادای دینی بود به این دکتر بزرگ. سریال روزگار قریب برای همیشه می‌تواند تاریخ مصرف داشته باشد. هر زمان از تلویزیون پخش شود، آن‌قدر ریزه‌کاری‌های دقیق دارد که بیننده را دلزده نمی‌‌کند. بخشی از تاریخ معاصر که به‌درستی و ظریف به تصویر کشیده شده و بوی کهنگی نمی‌گیرد. عیاری بازیگران این سریال را هوشمندانه انتخاب کرد.برای چهار مقطع کودکی، نوجوانی، جوانی،‌ میانسالی و پیری دکتر قریب از پنج بازیگر استفاده کرد که بهترین‌شان مهدی هاشمی بود که بیشترین نقش را داشت. نقش پدرش را هم داد به مهران رجبی. رجبی هم پدر دکتر قریب را از فیلتر مهران رجبی رد کرد و شد یکی از بهترین پدرهایی که می‌توان در یک سریال تاریخی دید.

وقتی به مهران رجبی می‌گویم پدر دکتر قریب خیلی شبیه خود شما بود، می‌گوید: وقتی سریال دکتر قریب ساخته شد، پدر دکتر قریب در قید حیات نبودند، خودش هم نبود. من به این فکر کردم که باید برای ماندگاری این نقش و این‌که پدر ایشان چه تاثیری در تربیت و بزرگ کردن پسری مانند محمد داشته، نقش پدر را چگونه بازی کنم. به این نتیجه رسیدم که باید باورپذیر باشد. بیننده وقتی مرا در نقش پدر دکتر قریب می‌بیند، احساس نکند که دارم نقش بازی می‌کنم. پدر دروغی هستم، بازیگرم. در ذهن خودم برایش دیالوگ می‌نوشتم. خودم را می‌گذاشتم در آن موقعیت و تصور می‌کردم که اگر در آن دوره بودم و پسری مثل محمد داشتم، چطور او را بزرگ می‌کردم. بعد که سر صحنه می‌آمدم، نظرات و دیالوگ‌هایم را به آقای عیاری می‌گفتم و او بیشتر اوقات آنها را می‌پسندید. کلا کارگردان اهل تعاملی است و اگر هر بازیگر یا عوامل دیگر پیشنهاد خوبی بدهند قبول می‌کند. برای نقش پدر دکتر قریب هم تا جایی که به قصه و روندی که خودش در نظر داشت، لطمه نمی‌‌خورد دست مرا باز می‌گذاشت. مثلا تکیه کلامم به محمد این بود: آدم باش! این دیالوگ در آن دوره زمانه حرف تاثیرگذاری بوده که یک پدر مدام به پسرش بگوید: آدم باش، یعنی می‌خواهد او را متوجه نکته مهمی کند. تلاش کردم پدر محمد در عین حال که مردی معمولی است اما با دیگران فرق داشته باشد و پسرش را طوری تربیت کند که در آینده تصمیمات درستی بگیرد و شخصیت مستقلی داشته باشد.

تصویربرداری سریال روزگار قریب حدود هفت سال طول کشید، آن زمان خیلی‌ها از این زمان تعجب کرده بودند و از سرمایه‌ای می‌گفتند که برای روزگار قریب هزینه شده است. اما کار که به پخش رسید از همان تیتراژ اول تا آخر آنقدر همه چیز حساب‌شده و دقیق بود که روزگار قریب به اثری ماندگار تبدیل شد. حالا مهران رجبی از دقتی می‌گوید که عیاری برای ساخت سریال خرج کرده و همه سعی خود را کرد تا قصه چنان روایت شود که مردم احساس نکنند دارند فیلم می‌بینند. واقعی بودن روایت برایش اصل بوده و همین راز دلنشینی سریالی است که به زندگی مرد بزرگی به‌نام دکتر قریب می‌پردازد. رجبی می‌گوید: دکتر قریب و کاری که برای طبابت بچه‌‌ها انجام داد، کار بی‌نظیری بود که کشور ما را نجات داد. وقتی درد بچه‌ها شناسایی و درمان شود، یعنی نسل‌های بعد سلامت را تجربه می‌کنند. دکتر قریب سلامت را برای ما به یادگار گذاشت. می‌گویند در رشته‌های پزشکی، تخصص کودکان یکی از سخت‌ترین رشته‌هاست؛ چون با کودکان سر و کار دارد و بچه‌‌ها مقاومت کمی در برابر بیماری دارند، درمان آنها سخت‌تر است و کوچک‌ترین اشتباه به فاجعه ختم می‌شود. به همین دلیل دکتر متخصص اطفال باید هم کاربلد باشد و هم از بقیه دکترها دلسوزتر و مهربان‌تر و دکتر قریب همه این ویژگی‌ها را داشت و ما از خوشبخت‌های روزگاریم که چنین مرد شایسته و دانشمندی داشته‌ایم و من خیلی خوش‌اقبالم که نقش پدر او را در یک سریال ماندگار بازی کردم.

روزگار قریب از سریال‌های خوب تلویزیون است. از آنها که اگر سالی یک‌بار هم تماشایش کنی باز هم دوست داری مرورش کنی. از رجبی می‌پرسم راز موفقیت و ماندگاری یک اثر نمایشی در حوزه سینما و تلویزیون چیست که می‌گوید: کار را به کاردان سپردن. کارگردان کاربلد باعث موفقیت کار می‌شود. رجبی در سریال 87 متر که عیاری آن را برای تلویزیون می‌سازد هم بازی می‌کند. می‌گوید: در این کار نقش محسن خلیلی را بازی می‌کنم. پدر یکی از دو خانواده‌ای که یک خانه را قولنامه ‌کرده‌اند. هر دو خانواده در این خانه ساکن می‌شوند و ماجراهای قصه را شکل می‌دهند.

طاهره آشیانی
روزنامه‌نگار