آینده برگزیت در ابهام

این طرح پس از مذاکرات فشرده دو سال گذشته میان نمایندگان انگلیس با اتحادیه اروپا به دست آمد. محافظه‌کاران معتقدند با طرح ترزا می‌، برگزیت واقعی تحقق نخواهد یافت و انگلیس همچنان زیر چتر بسیاری از قوانین و سیاست‌های اتحادیه اروپا باقی خواهد ماند. آنها با رای مخالف به طرح ترزا می‌، بزرگ‌ترین شکست تاریخی را در یکصد سال گذشته به دولت ترزا می‌ تحمیل کردند. اگر انگلیس در شرایط عادی قرار داشت هر دولتی حاکم بود فرمان انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زود‌هنگام را اعلام می‌کرد، اما ترزا می‌ پس از اعلام نتایج رای پارلمان اعلام کرد که قصد کناره‌گیری از نخست‌وزیری را ندارد.
با مخالفت مجلس عوام انگلیس به طرح نخست‌وزیر، جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر خواستار رای عدم اعتماد به دولت ترزا می‌ شده است. قطار خروج انگلیس از اتحادیه اروپا وارد تونلی شده که معلوم نیست چه سرنوشتی در انتظار این کشور است.
سناریوهای مختلفی بعد از شکست طرح می‌ در پارلمان مطرح شده است. همین تعدد سناریوها درباره آینده برگزیت نشان از عدم قطعیت و فضای ابهام در این کشور است. اولین سناریو خروج بدون توافق از اتحادیه اروپاست که پیامدهای منفی هم برای اتحادیه اروپا و هم انگلیس دارد. خروج بدون توافق به آن معنی است که بریتانیا تمام منافع مشترک خود با اتحادیه اروپا را از دست خواهد داد. در همین حال کشورهای صادرکننده به انگلیس در اتحادیه اروپا دیگر از منافع صادرات بدون‌تعرفه برخوردار نخواهند بود و قوانین سازمان تجارت جهانی معیار خواهد بود. این برای صادرکنندگان انگلیسی به کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز خواهد بود. این درحالی است که حدود نیمی از تجارت و تعاملات اقتصادی انگلیس با کشورهای عضو اتحادیه اروپاست. فقط حجم تجارت بین انگلیس و آلمان حدود 170 میلیارد یوروست. بنا‌بر اعلام سازمان تجارت جهانی، چنانچه انگلیس بدون رسیدن به توافقی اتحادیه اروپا را ترک کند، آنگاه با توجه به نرخ تعرفه‌ها صادرات کشورهای اروپایی به این کشور به‌طور قابل توجهی کاهش خواهد یافت. این سازمان به‌طور مثال به صادرات دانمارک به بریتانیا اشاره کرده است. بریتانیا چهارمین بازار بزرگ صادرات دانمارک به ویژه در بخش مواد غذایی است و8/7 درصد از کل صادرات این کشور در سال ۲۰۱۷ میلادی را به خود اختصاص داده است. خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا باعث می‌شود صادرات مواد غذایی دانمارک به بریتانیا ۲۴ درصد کاهش یابد.
سناریوی دوم، برگزاری همه‌پرسی برای ماندن یا خروج از اتحادیه اروپاست. این موضع جناح راست حزب کارگر تحت رهبری تونی بلر، نخست‌وزیر سابق انگلیس است. سناریوی سوم برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی است. جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر از این موضع حمایت می‌کند. او با طرح رای عدم‌اعتماد به دولت می ‌به‌دنبال دور جدیدی از مذاکرات با اتحادیه اروپاست. کوربین از خروج نرم از اتحادیه اروپا حمایت می‌کند. او خواستار باقی ماندن در اتحادیه گمرکی در اروپا است. نکته مهم اینجاست که جامعه انگلیس نیز همچون دو حزب بزرگ محافظه‌کار و کارگر با شکاف عمیقی مواجه هست و تحقق هر یک از این سناریوها نیز معلوم نیست چشم‌اندازی از وضعیت آینده برگزیت مشخص کند. هم‌اکنون سطح محبوبیت حزب محافظه‌کار و حزب کارگر مساوی است. هر دو حدود 39 درصد محبوبیت دارند. نتایج نه انتخابات زودهنگام و نه همه‌پرسی قابل پیش‌بینی نیست.

مرتضی مکی

کارشناس اروپا