هراس از عواقب بیهوشی

معمولا داروهای بیهوشی روی سیستم اعصاب مرکزی اثر می‌گذارند. این داروها به صورت استنشاقی، خوراکی یا از طریق تزریق عضلانی یا تزریق در رگ به بدن بیمار وارد می‌شوند. ولی بیشتر داروهای بیهوشی از راه ریه یا رگ وارد بدن بیمار می‌شوند.
در حال حاضر داروهای جدید زیادی برای بیهوشی ارائه شده که کارایی بیشتر و عوارض کمتری دارند.
وقتی جراح در حال جراحی است، متخصص بیهوشی باید همزمان علایم بیمار شامل فشارخون، تنفس و وضعیت بیهوشی را بررسی کند و مراقبت از اندام‌های وی را به‌عهده بگیرد.

بیهوشی پر خطر با بیماری‌های زمینه‌ای
هر بیماری که وارد اتاق عمل می‌شود، بیماری زمینه‌ای خود را نیز وارد اتاق عمل می‌کند. این بیماری زمینه‌ای ممکن است از یک سرماخوردگی جزئی تا حساسیت به داروها، آلرژی، دیابت، فشار خون، بیماری قلبی و عروقی، مشکلات ریوی و تومورهای مغزی متفاوت باشد.
به همین دلیل، خطر بیهوشی در کسانی که مشکلات زمینه‌ای دارند بیشتر است‌. پس تا حد ممکن بیماری‌هایی مثل فشار خون، بیماری قلبی و ریوی و دیابت باید کنترل شوند.
بعلاوه این مشکلات طی آماده‌سازی برای بیهوش شدن باید مد نظر قرار بگیرد.

بیهوشی،کودکان را کم هوش نمی‌کند
بارها شنیده‌ایم بیهوشی در کودکان زیر چهار سال با عوارض هوشی همراه است، اما تاکنون هیچ‌گونه مطالعه انسانی ثابت نکرده که بیهوشی چنین عارضه‌ای داشته باشد. اما متخصصان توصیه می‌کنند، تا جایی که ممکن است جراحی همراه با بیهوشی طی سه ماهه سوم بارداری و نیز در کودکان زیر سه سال به تعویق بیفتد.
ولی جراحی‌های ضروری در این دسته افراد نیز باید در کودکان زیر سه سال و بارداران انجام شود.

بیهوشی و تشدید خطر آلزایمر
به‌‌رغم آن که در مواردی مشاهده شده که بیهوشی با تشدید خطر آلزایمر و مشکلات حافظه در سالمندان همراه است، اما این‌که بیهوشی مستقیم خطر زوال عقل یا حافظه را تشدید کند، تاکنون ثابت نشده است. البته یک سری ناملایمات زیستی به‌واسطه مشکلات زمینه‌ای در بیمار ایجاد می‌شود‌. حال اگر چنین فردی جراحی شود، نباید مشکلات ذهنی‌اش را ناشی از بیهوشی بدانیم.

بیهوشی یا خواب مرگ!
همه ما از مواردی شنیده‌ایم که فرد پس از بیهوشی، دیگر به هوش نیامده و از دنیا رفته است‌. اولین تصوری که در چنین مواردی به ذهن می‌رسد آن است که مرگ به‌دنبال عوارض داروی بیهوشی یا خطای پزشک اتفاق افتاده است.
در حالی که در چنین مواردی نمی‌توان به‌طور دقیق گفت مرگ بیمار به مشکلات داروی بیهوشی یا عدم مهارت متخصص مربوط بوده است‌.
به بیان دیگر، ممکن است داروهای بیهوشی اثراتی داشته باشند که چندان خوشایند نباشند، اما مستقیم نمی‌توانیم بگوییم مشکلات حین عمل به اثرات این داروها باز‌می‌گردد.

بیهوشی ممنوع!
مهم‌ترین اصل در انتخاب روش درمان، حفظ جان بیمار است‌. پس اگر پای ضرورت برای حفظ جان شخص در میان باشد در انجام جراحی و گرفتن بیهوشی نباید تعلل کرد.
اما در شرایط غیر اضطراری توصیه می‌شود بارداران در سه ماهه سوم بارداری داروی بیهوشی نگیرند.
همچنین در مورد برخی سالمندان نیز گاهی ریسک جراحی آن قدر زیاد است که اطرافیان و تیم پزشکی ترجیح می‌دهند بیمارشان بیهوشی نگیرد، اما گرفتن چنین تصمیمی بستگی به این دارد که منافع جراحی برای شخص بیش از ضررهای آن نباشد.
به بیان دیگر، گرفتن بیهوشی در هر سنی نیازمند آن است که عوارض خطرناک احتمالی بیماری سنجیده و روش‌های درمانی و خطر بیماری در صورت اجرا نشدن درمان جراحی بررسی شود.

پونه شیرازی

دانش و سلامت