کمال میل

آداب غذا خوردن و تغذیه در طب‌سنتی اهمیت زیادی دارد و اگر نمی‌خواهید دچار سوءهاضمه شوید یا اگر به سوءهاضمه مبتلا هستید و می‌خواهید این مشکل برطرف شود، می‌توانید از متخصصان طب‌سنتی، کمک بگیرید.

دکتر سیدسعید اسماعیلی‌صابر، متخصص طب‌سنتی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شاهد، نکات مهمی را در رابطه با سوءهاضمه به شما می‌گوید.

اهمیت سوءهاضمه

مشکلات گوارشی، یکی از موارد شایعی محسوب می‌شود که بسیاری از افراد به آن مبتلا هستند که با علائمی چون افزایش گاز در روده و معده، نفخ، ریفلاکس (بازگشت اسید از معده به مری)، حالت ترش کردن و یبوست می‌تواند همراه باشد. از دیدگاه طب‌سنتی مشکلات گوارشی یا سوء هاضمه، بسیار حائز اهمیت است و برای پیشگیری و درمان آن، تدابیر زیادی وجود دارد.

ارتباط سوءهاضمه با پوست

شاید خیلی از افراد این موضوع را ندانند که گاهی ریشه اصلی مشکلات پوستی، می‌تواند به مساله سوءهضم و مشکلات گوارشی مربوط باشد که این مساله در طب‌سنتی بسیار مورد توجه است.

درهم‌خواری و اختلال در هضم

رعایت ترتیب در غذا خوردن، مساله بسیار مهمی است که افراد باید به آن توجه کافی داشته باشند. بسیاری از افراد بلافاصله بعد از غذا، سالاد یا میوه مصرف و تصور می‌کنند چنین کاری به هضم بهتر کمک می‌کند در حالی‌که این کار، اختلال در هضم را به وجود می‌آورد. برخی مواد غذایی برای هضم باید زمان بیشتری در معده باقی بماند که می‌توان گوشت را مثال زد در حالی‌که برخی دیگر مانند کاهو یا میوه‌ها، مدت زمان کمتری در معده باقی می‌ماند تا هضم شود و در صورت زیاد‌ماندن در معده، فاسد خواهند شد.

پیشگیری با کارهای ساده

با انجام کارهایی ساده، افراد می‌توانند براحتی از ابتلا به سوءهاضمه پیشگیری کنند. به‌عنوان مثال، مهم‌ترین کاری که در پیشگیری از سوءهاضمه باید مورد توجه قرار بگیرد، خوب جویدن غذاست. افراد باید توجه کنند که لقمه‌ها باید کوچک باشد، ضمن این‌که غذا با آرامش جویده شود. علاوه بر این، اختصاص وقت کافی به غذا خوردن نیز باید مدنظر قرار داده شود. خوب نجویدن غذا، باعث می‌شود معده توان هضم آن را نداشته باشد و فرد با مشکل مواجه شود. یکی دیگر از نکات مهم، عدم نوشیدن آب همراه با غذاست و نوشیدن آب را باید به کمی قبل از غذا یا یک ساعت بعد از آن موکول کرد. بسیاری از افراد عادت دارند بلافاصله بعد از غذا چای می‌نوشند، انجام چنین کاری می‌تواند به سوءهضم و ترش کردن منجر شود. نوشیدنی‌های سرد اگر همراه غذا یا بلافاصله بعد از آن مصرف شوند، رقیق شدن شیره گوارشی و اختلال در هضم را در پی دارد، چون معده برای این‌که بتواند غذا را بخوبی هضم کند، حتما باید گرم باشد.

غذاهای دردسرساز

برای پیشگیری از سوءهاضمه، باید تا جای ممکن از مصرف برخی غذاها پرهیز کرد. برخی غذاهای سنگین و دیر هضم مانند لازانیا، ماکارونی، کله‌پاچه، هلیم و...، می‌توانند به سوءهاضمه منجر شوند. علاوه بر این، مصرف غذاهایی که مشکل سردی معده را ایجاد می‌کنند، باید محدود شوند به‌عنوان مثال، گوجه، خیار و سالاد، جزو این دسته قرار می‌گیرند.

اگر درمان نشود

آن دسته از افرادی که دستگاه گوارش آنها سرد است و معده سردی دارند، بیشتر از بقیه افراد مستعد ابتلا به سوءهاضمه هستند بویژه در شرایطی که از ماست، دوغ یا ترشی استفاده کنند. ابتلا به سوء هاضمه، کیفیت زندگی بیمار را کاهش می‌دهد ضمن این‌که می‌تواند مقدمه‌ای برای ابتلا به بیماری‌های دیگر باشد. مشکلات اعصاب، کلیه و مغز می‌تواند بر اثر ابتلا به سوءهاضمه به‌وجود بیاید. همچنین افراد مبتلا به سوءهاضمه برای ابتلا به سنگ کلیه مستعد هستند.

ورزش کمکی می‌کند؟

شش اصل ضروری در طب‌سنتی مورد توجه قرار گرفته است که حرکت و سکون نیز جزو آن محسوب می‌شود که در واقع همان ورزش و استراحت کافی است.

ورزش به گرم شدن بدن و بهبود هضم، کمک می‌کند البته ورزش نباید با شکم پر یا گرسنه انجام شود و باید حدود یک تا دو ساعت آن را به بعد از غذا موکول کرد.

ورزش در تابستان‌ باید در ابتدای صبح یا اواخر روز و در زمستان‌ها ظهر یا بعد از ظهر باشد. به غیر از عدم تحرک، اختلال در خواب نیز می‌تواند عاملی برای ابتلا به سوءهاضمه باشد در نتیجه افراد باید به میزان کافی بخوابند و سحرخیز باشند.

نقش مشکلات روحی

در طب‌سنتی، مشکلات روحی و روانی با عنوان مشکلات اعراض نفسانی، مطرح شده که این مشکلات بر کل بدن، بویژه دستگاه گوارش تاثیر سوء می‌گذارد، به همین منظور در درمان سوءهاضمه، افرادی که به مشکلات روحی و روانی مبتلا هستند، باید از این لحاظ نیز درمان شوند.

طب ‌سنتی راهی برای درمان

بسیاری از افراد تصور می‌کنند درمان‌های طب‌سنتی که برای رفع مشکلات گوارشی به کار برده می‌شود، در طولانی مدت نتیجه بخش خواهد بود در حالی‌که این باور نادرست است و درمان‌های گیاهی، بهتر و سریع‌تر باعث بهبود بیمار می‌شود.

مصرف نابجا و نادرست داروهای گیاهی، می‌تواند عوارض و آسیب به همراه داشته باشد به همین دلیل درمان باید توسط متخصص طب‌سنتی انجام شود.

بعد از بررسی بیمار توسط متخصص طب‌سنتی، برای کاهش مشکلات گوارشی می‌توان از برخی داروهای مختلف گیاهی مثل زیره و نعنا کمک گرفت.

بسیاری از افرادی که دچار سوءهاضمه هستند، با مشکل یبوست مواجه می‌شوند و برای رفع این مساله به استفاده از داروهای گیاهی نامناسب مثل سنا (داروهایی که به جای خاصیت ملین، خاصیت مسهل دارند)، روی می‌آورند که انجام این کار در طولانی مدت می‌تواند به مشکلات گوارشی شدید منجر شود. استفاده از خاک‌شیر در یک لیوان (برای کودکان یک استکان باید باشد) به همراه آب‌جوش و عسل، می‌تواند به برطرف شدن یبوست کمک کند. علاوه بر این، مصرف انجیر خیس خورده نیز برای رفع این مشکل
مفید است. گلابی شیرین رسیده، سبزی خوردن بویژه نعناع و ریحان، به آن دسته از افرادی که از سوء هاضمه رنج می‌برند، توصیه می‌شود. چنانچه متخصص طب‌سنتی به مساله بدخیمی مشکوک باشد، بیمار را برای انجام آندوسکوپی و بررسی‌های بیشتر به متخصص گوارش ارجاع می‌دهد.

کاملیا تجریشی