چرا مصر روابط خود را با ایران بهبود نمی‌بخشد؟

روابط میان ایران و مصر از زمان پیروزی انقلاب اسلامی بدون دلایل موجه، دچار خدشه شده و این تیرگی تاکنون ادامه دارد.

بازنگری در روابط بین‌المللی مصر که از جایگاهی سترگ در جهان عرب برخوردار است، مساله‌ای ضروری به نظر می‌رسد. هرگز مقبول نیست مصر در سیاست‌های خارجی خود تابع برخی قدرت‌ها و بازیگران منطقه‌ای و جهانی باشد و از برخی کشورهای نفتی منطقه خلیج فارس تبعیت کند. آن هم در شرایطی که برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس همچون امارات متحده عربی، روابط تجاری گسترده‌ای با ایران داشته و هزاران نفر از شهروندان ایرانی در این کشور و برخی کشورهای نفتی دیگر منطقه خلیج فارس به فعالیت‌های اقتصادی مشغولند و کسی هم این کشورها را وادار نمی کند روابط خود را با ایران قطع کرده و به حالت تعلیق درآورند.

در موضوع تحریم قطر که از سوی عربستان و با مشارکت برخی کشورها همچون مصر انجام شد، می‌توان علت موضعگیری مصر در حمایت از تحریم قطر را دانست و آن را توجیه کرد. قطر، نظام محمد مرسی، رئیس‌جمهور برکنار شده مصر را مورد حمایت خویش قرار داده و روابط مناسبی با جمعیت اخوان‌المسلمین مصر برقرار کرده بود. اما دوری مصر از ایران و عدم برقراری روابط سیاسی مناسب در سطح دو کشور بزرگ ایران و مصر، قابل‌پذیرش نیست و نمی‌توان توجیه منطقی برای این رفتار مصر یافت.

از بُعد اقتصادی، مصر در شرایط اقتصادی وخیم و بحرانی است و به کمک تجارت همسایگان و کشورهای فرامنطقه‌ای همچون ایران نیاز مبرم دارد. کارشناسان اقتصادی طی چند ماه آینده افزایش تورم و ایجاد موجی از گرانی در مصر را پیش‌بینی می‌کنند و انتظار می‌رود با شرایط نابسامان جدید، مواد غذایی، سوخت و حمل و نقل در این کشور طی چند ماه آینده افزایش یابد.

از این رو نظام کنونی مصر باید برای مقابله با موج گرانی‌ها راهکارهایی را برای جذب سرمایه به کشور مصر و توسعه روابط اقتصادی و تجاری با کشورهای همسایه و دوست، یافته و بر این اساس می‌تواند از تجارب کشور بزرگی همچون ایران بهره جسته و با این کشور مهم در منطقه خاور میانه، روابط دوستانه‌ای برقرار کند و در صادرات کالاهای خود به بازار ایران نیز نظر دوزد.

تردیدی نیست روابط دوستانه مصر و ایران به عنوان دو کشور برجسته جهان اسلام و دارای دو تمدن بزرگ در سطح جهانی، به نفع دو ملت خواهد بود.

به‌‌عنوان مثال، ترکیه که بزرگ‌ترین کشور صادرکننده در جهان اهل سنت محسوب می‌شود، روابط حسنه‌ای با همسایه شرقی خود، ایران دارد و سطح مبادلات تجاری میان دو کشور سالانه به ده‌ها میلیارد دلار می‌رسد و روابط دوسویه ترکیه و ایالات متحده، باعث نشده ترکیه منافع خود را قربانی کرده و روابطش را با همسایگان کاهش دهد.

به دیگر سخن، ترکیه سیاست‌های دیکته شده از سوی قدرت‌های جهانی را در روابطش با همسایگانش نپذیرفته و با استقلال در این باره تصمیم می‌گیرد.

ایران طی سال‌های گذشته، پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در بخش صنعت و پزشکی داشته و مصر می‌تواند از این ظرفیت گسترده بهره‌برداری کند و با گسترش روابط با ایران، طرح‌های مشترکی با این کشور به انجام رسانده و حتی ایران در آینده می‌تواند شریک اقتصادی خوبی برای مصر شده و از این رهگذر، فواید گسترده‌ای به ملت مصر رسانده و مصریان از گسترش روابط با کشور مسلمان ایران بهره جویند.

منبع: رای الیوم ۲۶ اکتبر ۲۰۱۸

دکتر محمدجواد گودینی

جام جم