شکم‌های کویری

وقتی یک مشکل پوستی به وجود می‌آید، بیشتر افراد حسابی کلافه می‌شوند و برای برطرف کردن آن، حاضرند هر کاری انجام بدهند و حتی هزینه زیادی برای این مساله بپردازند. یکی از تغییرات ناخوشایند پوست که حسابی ذهن افراد را درگیر خود می‌کند، ترک‌های پوستی است.

ترک‌های پوستی بویژه در زمان بارداری، می‌توانند موجب نگرانی خانم‌های باردار شوند، اما این‌که چنین ترک‌هایی چرا ایجاد می‌شوند و برای از بین بردن‌شان چه باید کرد، سوالاتی است که «دکتر داریوش دائر»، متخصص پوست و مو، به آنها پاسخ می‌دهد.

ترک‌های ناخوشایند پوست

ترک‌های پوستی یا استریاها، یکی از تغییرات پوستی محسوب می‌شوند که ارتباطی با سلامت درون بدن ندارند ولی به دلیل شکل ظاهری ناخوشایندی که ایجاد می‌کنند، برای برخی از افراد مشکل‌ساز خواهند شد و باعث درگیری ذهنی می‌شوند. ترک پوستی (استریا) در اثر گسیختگی الیاف تشکیل دهنده پوست موسوم به کلاژن و از بین رفتن تمامیت پوست به وجود می‌آید، این مشکل می‌تواند با شدت یا درجات متفاوت ایجاد شود. این تغییر پوستی، بیش از همه در پهلوها، شکم، ران‌ها و بازوها مشاهده می‌شود، اما ممکن است در سایر نقاط بدن نیز به وجود بیاید. برای مثال، ترک پوستی در نواحی سینه‌ها و زیر شکم نیز می‌تواند ایجاد شود. به طور کلی، دو نوع ترک پوستی وجود دارد که یکی از آنها استریای قرمز یا روبرا و دیگری استریای سفید یا آلبا نامیده می‌شود.

کدام ناحیه‌ها بیشتر ترک برمی دارند

در مراحل ابتدایی تشکیل ترک پوستی که گسیختگی تازه ایجاد شده، رنگ ضایعه به دلیل تجمع سلول‌های خونی در آن ناحیه، قرمز رنگ است، ولی به تدریج این رنگدانه‌ها جذب شده و رنگ منطقه مبتلا، به سفید گرایش پیدا می‌کند. همان‌طور که گفته شد، ترک‌های پوستی معمولا در ناحیه بازوها، ران‌ها، شکم و پهلو ایجاد می‌شوند و ممکن است به شکل نوار باریکی خود را نشان بدهند یا این‌که عرض و عمق آنها زیاد و واضح باشند و کاملا به چشم بیایند.

وقتی پوست می‌ترکد!

دلایل زیادی در ایجاد ترک‌های پوستی می‌توانند نقش داشته باشند که سر دسته این عوامل افزایش تدریجی یا ناگهانی حجم عضلات محسوب می‌شود.

همچنین افزایش وزن و اندازه بدن نیز از دلایل اصلی ابتلا به ترک‌های پوستی است. یکی از واضح‌ترین مثال‌ها برای ایجاد ترک پوستی، مساله بارداری می‌تواند باشد به‌طوری‌که در دوران بارداری، افزایش اندازه شکم در اثر رشد جنین در رحم مادر باعث گسیختگی تدریجی الیاف کلاژن در این ناحیه شده و خطوط بارداری قرمز رنگی را به وجود می‌آورد. بسیاری از این خطوط، با گذشت زمان رنگ روشن‌تری پیدا می‌کنند و به تدریج صورتی یا سفید رنگ می‌شوند، اما گاهی در افراد با پوست تیره، ممکن است رنگ‌نهایی آنها، قهوه‌ای یا خاکستری شود. به غیر از بارداری، این ترک‌های پوستی در افراد دیگر نیز ایجاد می‌شود برای مثال، در دوران بلوغ هم این ترک‌ها می‌توانند به وجود بیایند. یکی دیگر از مواردی که باعث ایجاد ترک پوستی می‌شود، تمرینات سنگین یا استفاده از داروهای نیروزا به حساب می‌آید که در زمان کوتاهی، حجم عضلات را افزایش می‌دهند و باعث به وجود آمدن این خطوط ( ترک‌های پوستی) می‌شوند.

تغییرات وزن

یکی دیگر از مواردی که باعث نمایان شدن استریاها بر سطح بدن می‌شود، کم کردن وزن بدن پس از یک دوره چاقی است. آن دسته از افرادی که به صورت تدریجی و طی سال‌ها چاق شده‌اند، پوست‌شان به شکل تدریجی دچار یک کشش شده است در نتیجه ترک‌های پوستی، فرصتی برای تشکیل یا بارز شدن نیافته‌اند، ولی با کاهش سریع وزن این خطوط نمود پیدا می‌کنند و کاملا قابل مشاهده هستند. عوامل طبی موثر در ایجاد استریا را نباید نادیده گرفت برای مثال، ابتلای افراد به بیماری‌های تیروئیدی یا دیابت، می‌تواند در این مساله نقش داشته باشد. همچنین بیماری کوشینگ که در اثر کم کاری غده فوق‌کلیه ایجاد می‌شود، از دیگر عوامل ایجاد استریا به حساب می‌آید. بنابراین برای تشخیص علت ایجاد استریا ممکن است نیاز به انجام آزمایشات خاصی باشد.

مشکلی در کار نیست

شاید بسیاری از افراد در زمان ایجاد ترک پوستی، نگرانی زیادی داشته باشند اما ترک‌های پوستی در اغلب موارد، علائم خاصی را به‌وجود نمی‌آورند و تنها تغییرات ظاهری را همراه دارند. اما ترک‌های پوستی ناشی از بارداری، ممکن است به‌‌دلیل تغییرات هورمونی این دوران، با خارش مختصر تا شدید، همراه شود.

افسانه روغنی

چنانچه استریاهای قرمز به وجود آیند، بهترین توصیه عدم تحریک، دستکاری و خاراندن آنهاست ضمن این‌که مبتلایان، باید تا زمان گرایش رنگ آنها به سفید، صبور باشند. البته در برخی موارد که سرخی و خارش زیاد است، از کرم‌های ترمیم‌کننده یا لیزر مخصوصی به نام پی‌دی‌ال برای کاستن سرخی پوست، کمک گرفته می‌شود. برخلاف تصور بسیاری از افراد، درمان‌های خانگی یا سنتی از قبیل مالیدن روغن زیتون بر شکم زنان باردار، اثر اثبات شده‌ای در پیشگیری از ایجاد این خطوط ندارد.

مراقب باشید ایجاد نشود

یکی از مهم‌ترین اصول پیشگیری از ایجاد استریا، تلاش در عدم ایجاد آن است. به این معنا که از افزایش وزن یا حجم عضلانی یا کاستن سریع وزن دوری شود. اگر در طی یک دوره زمانی کوتاه تغییر وزن ماهانه بیش از 3 تا 4 کیلو باشد، احتمال ایجاد یا گسترش این ضایعات پوستی بیشتر وجود دارد.

پای لیزر در میان است

درمان استریاهای سفید پوستی، کار نسبتا دشواری به حساب می‌آید. برای از بین بردن این خطوط، در ابتدا باید سطح ناحیه مبتلا، تراشیده شود و سپس با تحریک سلول‌های جانبی ضایعه و سلول‌های عمق پوست و تقویت الیاف کلاژن، به بازسازی پوست، کمک کرد. بهره‌گیری از روش‌هایی مانند میکرونیدلینگ (سایش پوست با سوزن‌های ظریفی که توسط موتور به چرخش در می‌آیند)، رادیوفرکانس، لیزرهای هموارساز از قبیل لیزر CO2 فراکشنال و لیزر اربیوم یاگ و لیزر پی‌دی‌ال، می‌تواند برای این منظور مفید باشد. نکته مهم در رابطه با درمان ترک‌های پوستی این است که فرد مراجعه‌کننده، باید بداند که هدف در این درمان، بهبود وضعیت ظاهری پوست است و توقع از بین رفتن کامل و به حالت طبیعی درآمدن پوست را نباید داشت. متوسط بهبود ظاهری ترک پوستی با درمان‌های یاد شده، در حدود 50 درصد است، البته در مواردی که عمق این ضایعات پوستی زیاد نباشد، گاهی همواری پوست تا حد نزدیک به طبیعی نیز برگشت می‌کند.

بهاره جلالوند