وقتی گوش‌تان زنگ می‌زند

با قطع شدن آن صدا، آرامش پیدا می‌کنید و به کارتان ادامه می‌دهید و این موضوع، چندان مساله مهمی به نظرتان نمی‌آید اما بعد از گذشت چند ساعت دوباره همان صدا تکرار می‌شود و دست از سرتان برنمی‌دارد و تصمیم می‌گیرید برای بررسی به پزشک مراجعه
کنید.

افراد زیادی درگیر صداهای ناخوشایندی هستند که در گوش ایجاد می‌شوند و نگرانی زیادی در این رابطه دارند؛ دکتر سامان خرمی‌نژاد، متخصص گوش و حلق و بینی، به این موضوع می‌پردازد.

فقط خودت می‌شنوی!

وزوز گوش، در واقع درک صدا بدون محرک خارجی است یعنی بدون این‌که اصوات محیطی وجود داشته باشند، فرد صداهایی را می‌شنود. دلایل زیادی در ایجاد این مشکل نقش دارند ولی به‌طور کلی، افرادی که در معرض صدای بسیار بلند مانند موج انفجار قرار می‌گیرند، بیش از بقیه مستعد ابتلا به این مساله هستند. میزان ابتلا به این مشکل در جوامع مختلف متفاوت است ولی به طور کلی، می‌تواند 3 تا 30 درصد جمعیت را با‌خود درگیر کند. این مشکل با توجه به علت به وجود آورنده آن، در هر‌سنی می‌تواند ایجاد شود ولی در سنین میانسالی احتمال ابتلا، بیشتر است.

ضربان دار یا بدون ضربان؟

وزوز گوش، به دو دسته ضربان‌دار و غیرضربان‌دار دسته‌بندی می‌شود که نوع غیرضربان‌دار آن شایع‌تر است. وزوز گوش ضربان‌دار، یک ریتم منظم و پشت‌سر‌هم دارد در حالی‌که در وزوز گوش غیر‌ضربان‌دار، صداها به صورت ممتد هستند و بعد از ایجاد، قطع شده و دوباره شنیده می‌شوند. افزایش فشار داخل جمجمه با علت نامشخص، شایع‌ترین نوع وزوز گوش ضربان‌دار محسوب می‌شود. یکی از علل ناشایع وزوز گوش ضربان‌دار، مشکلات سیستم عروقی است علاوه بر این، انقباض عضلات کنار و داخل گوش نیز می‌تواند دلیلی بر ایجاد این نوع وزوز گوش باشد. تومور عروقی داخل گوش میانی نیز می‌تواند این نوع وزوز گوش را ایجاد کند. شایع‌ترین نوع وزوز گوش، غیر‌ضربانی است که علل مختلفی در ایجاد آن نقش دارد. وزوز گوش غیر ضربانی می‌تواند با کاهش شنوایی یا بدون کاهش شنوایی، ایجاد شود. پیرگوشی و ضعف عصب گوش به‌مرور زمان، مهم‌ترین علت وزوز گوش غیرضربانی است که باعث کاهش شنوایی می‌شود. قرارگیری در معرض صدای بلند و استفاده از برخی داروها هم می‌توانند وزوز گوش غیر‌ضربانی را در پی داشته باشند. تومورهای عصب شنوایی و بیماری‌های گوش داخلی مانند مینیر می‌توانند منجر به وزوز گوش غیرضربانی شوند.

بی‌تفاوت نباشید

وزوز گوش می‌تواند به صورت موقتی ایجاد شود و از بین برود، اما گاهی به صورت مستمر وجود دارد و بعد از دو‌تا‌سه‌هفته هم از بین نمی‌رود. افراد نباید نسبت به وزوز گوش بی‌تفاوت باشند و برای بررسی علت وزوزگوش، حتما باید به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنند. اگر چه وزوز گوش در بسیاری از موارد خطرناک نیست ولی کیفیت زندگی افراد را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و مراجعه هر‌چه سریع‌تر صورت بگیرد، بهتر است. پزشک متخصص گوش و حلق و بینی، با گرفتن یک شرح حال دقیق از بیمار و با بهره‌گیری از روش‌های تشخیصی مختلف، علت به وجود آورنده وزوز گوش را تشخیص می‌دهد و متناسب با آن، درمان یا تدابیری را برای بیمار در نظر می‌گیرد.

رابطه جرم با وزوز!

شاید خیلی از افراد تصور کنند که جرم گوش، می‌تواند باعث ابتلا به وزوز گوش شود در حالی‌که جرم گوش، از عوامل اصلی ابتلا به وزوز گوش به حساب نمی‌آید مگر در شرایطی که جرم گوش، بنا بر هر دلیلی به پرده گوش چسبیده باشد. استفاده از گوش‌پاک کن علاوه بر آسیب‌ها و مشکلاتی که برای گوش به همراه دارد می‌تواند باعث چسبیدن جرم به پرده گوش شود، پس استفاده از گوش‌پاک‌کن به افراد توصیه نمی‌شود.

جراحی لازم است؟

همان‌طور که گفته شد، درمان وزوز گوش کاملا به عامل به وجودآورنده آن بستگی دارد و درمان با توجه به وضعیت فرد می‌تواند روش‌های غیر جراحی یا جراحی باشد و گاهی هم برای فرد درمان از طریق دارو در نظر گرفته می‌شود.

دارو و جراحی کمکی نمی‌کند

وزوز گوش، مشکلی است که بسیاری از افراد دچارش می‌شوند و برای پیشگیری از آن کار چندانی نمی‌توان کرد بویژه در شرایطی که افزایش سن مطرح باشد، اما باید توجه داشت که قرارگیری در معرض صداهای بلند به شکل مستمر (کار در کارگاه‌های صنعتی بدون استفاده از وسایل محافظتی) و استفاده از هدفن با صدای بسیار بلند و در طولانی مدت، می‌توانند آسیب به عصب گوش وارد‌کرده و تا حدودی وزوز گوش را به همراه داشته باشند. وزوز گوش در بسیاری از موارد نه با جراحی قابل درمان است و نه با دارو، در چنین شرایطی برای بهبود وضعیت بیمار، باید راهکارهای دیگری را مدنظر قرار داد. وزوز گوش‌هایی که براثر صدمات محیطی ایجاد می‌شوند و عصب گوش را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند، با جراحی یا دارو قابل درمان نیستند. همچنین آن دسته از وزوز گوش‌هایی که به‌دلیل افزایش سن ایجاد می‌شوند، قابل درمان با جراحی و دارو نیستند. وزوز گوش می‌تواند باعث تشدید استرس، اضطراب و افسردگی فرد شود برای مثال، اگر فردی به اضطراب مبتلا باشد، شدت وزوز گوش می‌تواند تشدید شود. درمان و کنترل وزوز گوش، به صورت گروهی است و یک تیم پزشکی متشکل از متخصصان گوش، شنوایی‌سنجی، مغز و اعصاب، روانپزشک و روان‌شناس، در کنار هم باید به درمان وزوز گوش بپردازند همچنین متخصص درد یا خواب نیز باید در کنار سایر متخصصان یاد شده باشد. در شرایطی که درمان برای فرد وجود ندارد، وزوز گوش کنترل می‌شود و بیمار باید بداند که وزوزگوش، پس از بررسی و تشخیص توسط پزشک، هیچ خطری را برای بیمار به دنبال ندارد.

یکی از کارهای مهمی که برای وزوز گوش غیرقابل‌درمان می‌توان انجام داد، استفاده از تحریکات صوتی است به این معنی که یک‌سری صدا با ویژگی‌های خاص در اختیار بیمار قرار می‌گیرد که باید آنها را گوش کند. این صداها برای این در اختیار بیمار قرار می‌گیرند که به نوعی صدای وزوز گوش شنیده نشود.

فردی که به مشکل وزوز گوش درمان‌ناپذیر دچار است، با مشورت پزشک متخصص گوش، باید از دستگاهی که داخل گوش گذاشته می‌شود کمک بگیرد. این دستگاه به‌گونه‌ای طراحی شده که فرد با شنیدن صداهایی با فرکانس خاص، دیگر صدای وزوز گوش خود را نمی‌شنود. چنانچه فرد همزمان با وزوز گوش به کاهش شنوایی هم مبتلا باشد، نوع ادغام شده این دستگاه با سمعک، برایش در نظر گرفته می‌شود.

کاملیا تجریشی