همصدا با «ساخت ایران»

ادیو با تکیه بر دو کارویژه تبیین سیاست‌ها و تبلیغ شعارها به تسهیل و عملیاتی‌شدن این سیاست‌ها کمک کرده و از این قابلیت برخوردار است که شعار را به شعور و رفتار عملی بدل کند. شعار ملی امسال «حمایت از کالای ایرانی» است که تحقق آن، هم به تبیین و تشریح چگونگی و ابعاد و ویژگی‌های این شعار نیازمند است و هم به تبلیغ و فرهنگ‌سازی در این زمینه تا از طریق سیاست‌های تشویقی بتواند افکار عمومی را نسبت به تحقق این شعار برانگیخته یا بسیج کند. قطعا رادیو به‌عنوان یک رسانه عمومی می‌تواند نقش مهم و محوری در این زمینه داشته و با تولید انواع برنامه‌های کارشناسی و تحلیلی از یک‌سو و ساخت و پخش انواع تیزرها و آنونس‌های تبلیغی به تببین و ترویج این شعار بپردازد و به عنوان یک رسانه نقش خود را در تحقق شعار سال بخوبی ایفا کند.

رویکرد تحلیلی

در همین راستا رادیو ایران از جمله اولین شبکه‌های رادیویی بود که با تولید ویژه برنامه «همگام با شعار سال» سراغ این موضوع رفت و در جهت تبیین شعار سال گام برداشت. این برنامه با رویکرد تحلیلی ـ کارشناسی تلاش کرد با حضور نخبگان و متخصصان اقتصادی، چرایی و چگونگی حمایت از کالای ایرانی را برای مخاطبان خود شرح دهد و سویه آگاهی‌بخش داشته باشد. مثلا در یکی از قسمت ها، این برنامه با محوریت تحلیل نام‌گذاری سال جدید به نام حمایت از کالای ایرانی و در ارتباط تلفنی با سید‌محمد کاظم رجایی، اقتصاد دان و عضو هیات علمی گروه اقتصادی موسسه پژوهشی امام خمینی(ره) روانه آنتن شد و رجایی با بیان این‌که افزایش تقاضا از سوی مردم در تولید ملی بسیار موثر است اظهار کرد: اگر مردم همت کنند و بر خرید کالای ایرانی متمرکز شوند به حمایت جدی از تولید‌کننده‌ها و در نهایت شکوفایی اقتصاد کشورمان منجر خواهد شد. بهره‌گیری از منابع فکری و اعتقادی دینی در تبیین این شعار از نکات مهم این برنامه بود که تلاش می‌کند تا شعار امسال را به مثابه یک باور درونی، تبیین و نهادینه کند. کارشناس برنامه با اشاره به روایتی از امام صادق‌(ع) مبنی بر این‌که هر کسی که گندم بخرد مالش زیاد شود و کسی که آرد بخرد نصف مالش تباه می‌شود و کسی که نان می‌خرد کل مالش تباه می‌شود گفت: این حدیث اشاره دارد بر این‌که ما باید سعی کنیم خودمان تولید‌کننده باشیم‌. لذا اگر ما کالای نهایی را خریداری نکنیم و خودمان تولید کرده و به کالاهای خارجی اعتنا نکنیم، می‌توانیم بگوییم موفق عمل کرده ایم.رجایی در ادامه افزود: واردات کالاهای نهایی به ایران موجب فقر کشور و تولید کالای نهایی موجب رونق اقتصادی کشور می‌شود. ما باید کالایی را که تولید ایران است در اولویت خریدهای خود قرار دهیم و با این کار از تولید ملی حمایت کنیم.

فرهنگ سازی برای تحقق شعار سال

برنامه همگام با شعار سال تلاش کرده تا شعار امسال را نه تنها از جنبه اقتصادی و تجاری که از ابعاد دیگری هم مورد بررسی قرار دهد از جمله از ابعاد فرهنگی و روانی. واقعیت این است که شعار امسال اگرچه در ظاهر یک شعار اقتصادی است اما درونمایه و ذات آن بیشتر یک نگرش و ارزش فرهنگی است که باید در این زمینه هم شناخت فرهنگی ایجاد شود و هم فرهنگ سازی برای تولید و مصرف کالای ایرانی صورت بگیرد. به همین دلیل در این برنامه با حضور کارشناسان فرهنگی، حمایت ازکالای ایرانی به مثابه یک ارزش فرهنگی نیز مورد تبیین و تحلیل قرار گرفت. به عنوان مثال کارشناس فرهنگی این برنامه در یکی از قسمت‌ها بیان می‌کند: ورود فرهنگ غربی به کشور و در نتیجه تغییر سبک زندگی ایرانیان، افزایش بیکاری و خروج ارز از کشور و وابسته شدن به کشورهای خارجی برای کالاهای ضروری از تبعات واردات و بی‌توجهی به تولید داخل است. این فعال حوزه فرهنگی در ادامه می‌گوید: اگر ما به جای استفاده از کالاهای خارجی از کالای ایرانی استفاده کنیم این مشکلات را نخواهیم داشت. وی خاطرنشان می‌کند: مسئولان باید تلاش کنند فضای کسب و کار را برای تولید‌کنندگان و جوانان فراهم کرده و هزینه تولیدات را کاهش دهند و با نظارت بر ارتقای استاندارد‌ها و کیفیت کالای داخلی از کالاهای ایرانی حمایت‌های لازم را به عمل آورند. ضمن این‌که مردم نیز باید بدانند که خرید کالای ایرانی می‌تواند به گسترش اشتغال برای جوانان و بهبود وضعیت اقتصادی ایران کمک شایانی کند.

گام‌های اولیه

از جمله ویژگی‌های برنامه «همگام با شعار سال» زمان کوتاه آن است که 10 دقیقه است، اما هر روز صبح و بعد از ظهر روی آنتن می‌رود. این زمان کوتاه و فشرده در واقع تاکیدی است بر این‌که قرار نیست با یک برنامه تخصصی و تحلیل محور کارشناسانه به معنای متعارفش روبه‌رو باشیم بلکه قرار است در یک برنامه مینی‌مال درباره اهمیت، ضرورت، کارکردها و شیوه‌های تحقق یک سیاست کلان و ملی صحبت شود تا افکار عمومی نسبت به اهمیت این موضوع حساس شده و ابعاد مختلف این شعار را بشناسد. در واقع رادیو گفت‌وگو با توجه به ماهیت خود از یک طرف و ضرورت تبیین اولیه شعار سال و اهمیت آن با تولید یک برنامه گفت‌وگومحور مینی‌مال تلاش کرد به نقش خود در این زمینه پرداخته و گام‌های اولیه در راستای تبیین شعار سال را با هدف بازنمایی اهمیت موضوع ایفا کند. واقعیت این است که در ارتباط با شعار امسال اگرچه کل رادیو و شبکه‌های مختلف آن می‌توانند و باید سهم داشته باشند در این بین برخی از شبکه‌های رادیو و مثل همین رادیو گفت‌وگو یا رادیو فرهنگ، رادیو اقتصاد، رادیو پیام و رادیو جوان نقش پررنگ‌تری داشته و با توجه به طیف مخاطبان خود و ماموریت رسانه‌ای که دارند، می‌توانند نقش بیشتر و موثرتری ایفا کنند. تبیین این شعار در قالب یک ساختار رادیویی به خلاقیت و طراحی آیتم‌هایی نیاز دارد تا بتواند در نهایت مردم را به مصرف و حمایت از کالای ایرانی تشویق کرده و ازسوی دیگر راهکارهای رونق تولید ملی را هم معرفی کند. رویکردهای تشویقی و الگوسازی یکی از موثرترین این روش هاست. مثلا می‌توان با تهیه گزارش یا مصاحبه با تولید‌کنندگان موفق ایرانی و تبلیغ کالاهای آنها، مردم را به ترغیب آگاهانه مصرف کالاهای ایرانی تشویق کرد. آنچه که در تولید این برنامه‌ها اهمیت محوری دارد تببین و تبلیغ آگاهانه است تا در نهایت مخاطب و شنونده این برنامه‌ها به مرحله اقناع برسد و با شناخت و آگاهی نسبت به خرید کالای ایرانی اقدام کرده و حتی خود به رسانه‌ای برای تشویق و ترغیب دیگران بدل شود. مهم‌ترین نقش رادیو و شبکه‌های رادیویی نسبت به شعار ملی امسال، تبیین و تبلیغ آگاهانه آن است.

سید رضا صائمی