سپر آهنین در برابر وبسایت‌های فضول!

ماجرا از این قرار بود که مشخص شد شرکت بریتانیایی کمبریج آنالیتیکا (Cambridge Analytica) به‌صورت غیرقانونی اطلاعات مربوط به ۵۰ میلیون کاربر فیسبوک را داده‌کاوی کرده است، اما ظاهرا کار به همین‌جا محدود نمی‌شود و این مساله نیز مطرح شده که از این اطلاعات در جریان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و روی کار آمدن دونالد ترامپ نیز استفاده شده است. کمبریج آنالیتیکا یک شرکت فنی است که هدفش را «ایجاد تغییرات رفتاری از طریق پژوهش، داده، تحلیل و راهبرد برای مشتریان دولتی داخلی و بین‌المللی» عنوان می‌کند. ظاهرا این شرکت رویکرد سیاسی هر یک از کاربران را شناسایی و سپس اخباری جعلی را در راستای تشویق کاربران برای رای به ترامپ منتشر کرده بود. مخالفت‌ها با اقدام فیسبوک به‌قدری جدی شد که موجی توئیتری با هشتگ #deletefacebook راه افتاد و حتی افراد مشهوری نظیر ایلان ماسک (میلیاردر معروف و بنیانگذار تنها آژانس خصوصی فضایی دنیا) نیز به آن پیوست.

ردگیری اطلاعات کاربران

اما رهگیری کاربران و جمع‌آوری اطلاعات از آنها در فضای وب مساله جدیدی نیست. بسیاری از وبسایت‌ها دارای کدهایی هستند که می‌تواند اطلاعات اولیه‌ای نظیر نوع سیستم‌عامل، ابعاد صفحه‌نمایش، زمان حضور در هر صفحه از وبسایت، وبسایتی که آنها را به آن صفحه هدایت کرده و نیز کلمات کلیدی جست‌وجو شده توسط کاربر را مشخص کنند. برخی دیگر از وبسایت‌ها نیز پا از این فراتر گذاشته و با بر جای گذاشتن یک رد کوچک (کوکی) روی مرورگر کاربر، اطلاعات بیشتری از او به‌دست می‌آورند و برای نمونه، تبلیغاتی متناسب با موضوع سابقه وبگردی او نمایش می‌دهند.

اگر شما هم جزو کسانی هستید که تمایلی به قرار گرفتن در معرض چنین مواردی نداشته و دنبال راهی برای حفظ بیشتر حریم خصوصی‌تان در فضای وب هستید، شاید استفاده از ابزارهایی که در ادامه معرفی می‌کنیم، برایتان سودمند باشد.

شبح شو!

افزونه Ghostery یکی از بهترین گزینه‌ها برای کاربران اینترنت است. این افزونه نه‌تنها جلوی نمایش تبلیغات و فعالیت انواع سامانه‌های ارزیابی کاربران را می‌گیرد، بلکه از بین بردن این موارد می‌تواند بر سرعت بارگذاری صفحات بیفزاید.

پس از نصب این افزونه روی مرورگر، اطلاعاتی نظیر تعداد سامانه‌های آماری و رهگیری و نیز تبلیغات نمایش داده شده در صفحه وب موردنظر نمایش داده می‌شود. شما به‌عنوان کاربر می‌توانید براحتی دسترسی این کدها را ممنوع کرده یا سایت موردنظر را به‌عنوان «قابل اعتماد» به Ghostery معرفی کنید. این افزونه انتخاب‌های شما را به خاطر سپرده و در دفعات بعدی براساس این تنظیمات عمل می‌کند. Ghostery برای بیشتر مرورگرهای اینترنتی نظیر کروم، فایرفاکس، اپرا، اینترنت اکسپلورر و سافاری موجود است.

جنگجوی دیجیتال

Brave یک مرورگر اینترنتی جدید است که توسط تیمی متشکل از برنامه‌نویسان و متخصصان امنیت وب توسعه یافته است. این مرورگر با هدف تجربه وبگردی سریع‌تر و امن‌تر و با تجربه کاربری بهتر طراحی شده است. Brave متن باز بوده و فقط نسخه اول آن منتشر شده است. این مرورگر به صورت خودکار هر نوع کد رهگیری و تبلیغات را تشخیص می‌دهد و با حذف آنها سبب افزایش سرعت بارگذاری صفحات می‌شود. Brave در قالب افزونه کروم نیز در دسترس کاربران
قرار دارد.

یوماتریکس برای کاربران حرفه‌ای

بسیاری از افزونه‌ها و نرم‌افزارهایی که برای امنیت کاربر در وب به کار می‌رود، به‌صورت پیش‌فرض تنظیماتی دارند که از سوی سازنده تعیین می‌شود، اما اگر جزو کاربران حرفه‌ای هستید و از اطلاعات خوبی در زمینه امنیت وب برخوردارید، شاید یوماتریکس (uMatrix) بهترین گزینه برایتان باشد.
در واقع کمتر افزونه‌ای را می‌توان یافت که این حجم از تنظیمات را به کاربر خود محول کند. رابط کاربری این افزونه انبوهی از تنظیمات را در اختیارتان قرار می‌دهد که شاید برای یک فرد با دانش پایین در این زمینه گیج‌کننده باشد. با این حال، کاربران حرفه‌ای می‌توانند با تنظیم یوماتریکس براساس نیازها و خواسته‌های خود به بهترین نتیجه ممکن دست یابند. این افزونه برای کروم و فایرفاکس در دسترس است. جلوگیری از نمایش تبلیغات و کوکی‌های رهگیری از جمله کاربردهای
یوماتریکس است.

خانه‌تکانی هدفمند

CC Cleaner نرم‌افزاری است که می‌تواند به حفظ حریم خصوصی‌تان در وب کمک کند. با وجود این‌که این نرم‌افزار در اصل برای پاک کردن اطلاعات زائد، فایل‌ها با پسوند ناشناس، فایل‌های بی‌استفاده راهنما و البته افزایش سرعت هارددیسک طراحی شده است، اما می‌تواند با حذف کوکی‌های رهگیری وبسایت‌های مختلف نیز به کاربر کمک کند. استفاده از این نرم‌افزار در کنار یکی از افزونه‌های معرفی شده در این صفحه می‌تواند بسیار سودمند باشد.

بلاک‌چین؛ پایانی برای یکه‌تازی شبکه‌های اجتماعی

هر نوشته یا تصویر جدیدی که در صفحه فیسبوک یا اینستاگرام‌تان قرار می‌دهید، هر مطلبی که پسند می‌کنید، هر تقاضای دوستی که می‌فرستید، هر کلیک و هر مشاهده، همگی برای فیسبوک پولساز است، اما چطور؟

همه این شبکه‌های اجتماعی به دلیل برخورداری از تعداد زیادی کاربر به حجم بالایی از اطلاعات آنها دسترسی دارند. استفاده از این شبکه‌های اجتماعی به این معناست که به آنها اجازه دسترسی و البته کسب درآمد از اطلاعات شخصی‌تان را می‌دهید. اما چرا این درآمد باید به جیب شبکه‌های اجتماعی برود و خودمان از آن بی‌نصیب بمانیم؟ آیا راهی برای بهره‌مندی از این درآمد وجود دارد؟

در این میان، شاید فناوری بلاک‌چین را بتوان راه‌حلی برای این موضوع دانست. بلاک‌چین در ابتدا به‌عنوان فناوری زیرساختی ارز دیجیتال بیت‌کوین مطرح شد، اما امروزه اهمیت آن به مراتب بیش از گذشته شده است. بلاک‌چین امکان ذخیره اطلاعات به‌صورت غیرمتمرکز (یعنی برخلاف الگوی فیسبوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی که به‌صورت متمرکز عمل می‌کنند) را فراهم می‌کند. همچنین به کمک بلاک‌چین امکان ایجاد شفافیت بالا در گردش اطلاعات و حتی اختصاص درآمد به هر یک از کاربران به ازای استفاده از اطلاعات آنها وجود دارد.

استیم (Steem.io) از جمله این شبکه‌های اجتماعی است. کاربران در استیم می‌توانند دوستانی بیابند و مطالب موردنظر خود را منتشر کنند. جالب اینجاست که در صورت استقبال دیگر کاربران از مطلب‌تان، مبلغی پول دیجیتال به‌عنوان پاداش به شما تعلق می‌گیرد!

ایندورس (Indorse) نیز یک شبکه اجتماعی دیگر مبتنی بر بلاک‌چین است که مشابه لینکدین (شبکه اجتماعی شغلی) عمل می‌کند. برخلاف لینکدین که از فروش اطلاعات کاربران کسب درآمد می‌کند، در ایندورس براحتی می‌توانید رزومه کاری خود را قرار دهید و حتی محتوای خود را به دیگر کاربران بفروشید.

صالح سپهری فر