استیضاح سه‌گانه

درخواست استیضاح عباس آخوندی وزیر راه‌وشهرسازی آخر بهمن‌ماه، یک روز پس از سقوط هواپیمای مسافربری آسمان که از تهران راهی یاسوج بود با امضای 24 نماینده به هیات‌رئیسه مجلس تقدیم شد. به غیر از سانحه سقوط هواپیما، محورهای استیضاح آخوندی تقریبا همان محورهای همیشگی سؤالات و استیضاح‌های اوست. آخوندی تاکنون در دولت‌های یازدهم و دوازدهم دو بار استیضاح شده اما توانسته از مجلس مجدداً رأی اعتماد بگیرد. آخوندی شنبه در یادداشتی به نمایندگان متقاضی استیضاح حمله کرد و باید دید آیا این تک او با پاتک مجلسی‌ها مواجه می‌شود یا خیر.

همچنین طرح استیضاح علی ربیعی نیز با 24 امضاء از سوی نمایندگان به هیات رئیسه مجلس تقدیم شد که مهم‌ترین محورهای آن «حادثه نفتکش سانچی»، «طرح تحول سلامت»، «مدیریت نامناسب زیرمجموعه‌های وزارت کار»، «بی‌توجهی به حقوق کارگران»، «وضعیت نامناسب صندوق‌های بازنشستگی» و «عملکرد نامناسب صندوق کارآفرینی» بود. نمایندگان متقاضی استیضاح معتقدند حوزه کاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی شامل صدها شرکت زیرمجموعه، حوزه درمان و بهزیستی، تعاون، صندوق‌های بازنشستگی، حمل‌ونقل هوایی و دریایی و ریلی و جاده‌ای و صنعت پتروشیمی و پالایشگاهی و غیره می‌شود، اما وزیر فعلی توانایی مدیریت این حجم گسترده شرکت‌های اقتصادی را ندارد.

در استیضاح محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی نیز که هفته گذشته به اصرار 10 نماینده اعلام وصول شد، «عدم توانایی در تنظیم بازار محصولات کشاورزی»، «ورشکستگی کارخانه‌های شکر»، «استفاده از مدیران بازنشسته» و «کاهش تولید شیر» از جمله دلایل استیضاح اعلام شده است.

تصمیمات مبهم فراکسیون‌ها

تا شب گذشته، نظر سه فراکسیون اصلی مجلس درباره استیضاح سه وزیر مشخص نبود. فراکسیون امید و فراکسیون مستقلین که نزدیک‌ترین فراکسیون‌ها به دولت هستند، نظر قاطعی درباره استیضاح وزرا ارائه نکردند. وجود نام اعضای مطرح این فراکسیون‌ها در پای نامه استیضاح وزرا، نشان از آن دارد که استیضاح سه‌گانه سیاسی نیست.

مهرداد بائوج لاهوتی سخنگوی فراکسیون مستقلین مجلس دیروز گفت: نمایندگان مجلس هر کدام جلسات شخصی با وزرا داشته‌اند اما هنوز تصمیم جمعی از سوی فراکسیون اتخاذ نشده است. سیدحسین نقوی حسینی سخنگوی فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس نیز از مشخص شدن نظر این فراکسیون در صبح سه‌شنبه خبر داد. نظر فراکسیون امید نیز قرار بود دیشب اعلام شود.

حمایت دولت

موضوع مهمی که از زمان مطرح شدن استیضاح‌های سه‌گانه مورد بحث بوده، حمایت ضمنی دولت از این استیضاح‌ها بوده است. در روزهای گذشته در برخی رسانه‌ها اخباری مطرح شد که دولت به افتادن برخی وزرا توسط مجلس، راضی است. اما حسن روحانی در جلسه یکشنبه‌شب هیات دولت، بر حمایت قاطع از این وزرا تاکید کرد. با این حال، دیروز اعلام شد که روحانی برای دفاع از وزرایش به مجلس نخواهد آمد و اسحاق جهانگیری و محمود واعظی به مجلس خواهند آمد.

این در حالی است که طبق آیین‌نامه فرصتی برای اظهارنظر معاون اول رئیس‌جمهور در جلسه استیضاح پیش‌بینی نشده و تنها اگر رئیس‌جمهور در جلسه حاضر شود، یک ساعت فرصت دفاع از وزیر را خواهد داشت.

علیرضا رحیمی عضو فراکسیون امید و نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی، هم گفت: وجه مشترک وزیران استیضاح شده در تعامل با کارگران، کشاورزان و عامه مردمی است که به‌طور روزانه با عملکرد کارگزاران و عوامل اجرایی این سه دستگاه رو در رو می‌شوند. نارضایتی نسبی و گاها شدید مردم بیشترین فشار وارده بر نمایندگان مجلس را در پی داشته است. این استیضاح را نباید به مثابه نارضایتی از عملکرد سه‌ماهه وزیران دانست. ضعف مدیریتی به طور عام و مشترک و نقص فرآیندهای اجرایی گاهی کافی است که موتور استیضاح را روشن کند.