بنزین یورو 4 هست؛ نیست؟

در هفته جاری شاهد دو اظهارنظر متضاد از سوی دستگاه‌های دولتی درباره کیفیت بنزین بودیم. ابتدا رئیس سازمان استاندارد اعلام کرد گوگرد بنزین توزیع‌شده در تهران، بالاتر از سطح استاندارد است؛ اما وزیر نفت این ادعا را تکذیب کرد.

وزارت نفت واقعیت را بپذیرد

با این حال، دیروز محمدجواد حشمتی معاون دادستان کل کشور اعلام کرد: بر اساس نظر کارشناسان مربوط در حوزه‌های استاندارد و محیط‌زیست نزدیک به 80 درصد آلودگی هوای تهران و کلانشهرها به دلیل استفاده از بنزین، گازوئیل و گاز مایع غیراستاندارد است.

به گزارش روابط عمومی دادستانی کل کشور، محمدجواد حشمتی، خواستار توجه جدی و واقعی به بهینه‌سازی سوخت از سوی وزارت نفت منطبق با استانداردهای یورو 4 شد و گفت: برای حفظ سلامت و جان مردم باید به دور از هر ملاحظه سیاسی و حتی اقتصادی، نظرات کارشناسی و نتایج آزمایش‌های متعددی که آلودگی بنزین و دیگر سوخت‌ها را تائید کرده است، بپذیریم و اقدام فوری و مناسب را انجام دهیم.

وی با اشاره به انجام برخی مصاحبه‌ها از سوی برخی مقامات مسئول در وزارت نفت مبنی بر یورو 4 بودن بنزین گفت: در طول یک سال گذشته بارها و بارها جلساتی با حضور مسئولان و نمایندگان سازمان‌های مرتبط با موضوع آلودگی هوا، از جمله سازمان استاندارد، سازمان محیط‌زیست، وزارت نفت و حسب مورد دیگر نهادها برگزار کرده‌ایم و در این جلسات خود آقایان هم به نتیجه قطعی رسیده‌اند که آلودگی هوای کلانشهرها ناشی از سوخت غیراستاندارد است، اما جای سوال است که چرا اقدامی انجام نمی‌شود و تعجب‌برانگیز است که چرا در مصاحبه‌های خود اعلام می‌کنند بنزین یورو 4 است؟!

حشمتی با بیان این‌که آزمایش‌هایی در چند مرحله در خصوص وضعیت سالم و استاندارد بودن بنزین و گازوئیل انجام شده که نتیجه همه آنها غیراستاندارد بودن این سوخت‌ها را تائید کرده است، افزود: در سال 95 که به دستور دادستان کل کشور نسبت به سنجش آلایندگی سوخت و تأثیر مخرب آن بر سلامت مردم ورود کردیم، ابتدا از تعدادی جایگاه‌ سوخت در سطح کلانشهر تهران نمونه‌هایی را به آزمایشگاه‌های معتبر فرستادیم که نتیجه آن تائید آلایندگی بنزین بود. اما متاسفانه به ما ایراد گرفتند که ظرف‌های آزمایشگاهی شما استاندارد نبوده است. بنابراین ادعا، دوباره آزمایش‌ها را تکرار کردیم. باز هم گفتند که ما قبول نداریم، باید خود ما هم در جریان آزمایش‌ها حضور داشته باشیم.

معاون دادستان کل کشور با تاکید بر این‌که «در مقام و جایگاه احیای حقوق عامه، دغدغه دادستانی کل کشور حل مشکلات و حرکت در مسیر قانون و اجرای وظایف و تکالیف قانونی است» افزود: در مرحله بعد باز هم آزمایش‌ها در حضور و نظارت نمایندگان نهادهای متولی از جمله وزارت نفت و در آزمایشگاه‌های مختلف انجام شد؛ متاسفانه در تمام این مراحل پارامترهایی مانند گوگرد نامنطبق با شرایط استاندارد نشان داده شد.

حشمتی اظهار کرد: سازمان بازرسی هم به این موضوع ورود و گزارش جامعی تهیه کرده که برای متولیان ذی‌ربط هم ارسال شده است، اما با وجود حالت و شرایط اضطراری که به وجود آمده باز هم بنا به ملاحظات سیاسی و اقتصادی مانند بحث اشتغال، کار خاصی انجام نمی‌شود؛ در حالی که هیچ ملاحظه‌ای بالاتر از سلامت و حفظ جان مردم وجود ندارد.

وی به وظیفه وزارت بهداشت به عنوان متولی حفظ سلامت مردم و شهروندان اشاره کرد و گفت: این وزارتخانه هم باید به صورت جدی‌تری نسبت به موضوع ورود پیدا کند و در کنار سازمان استاندارد و سازمان محیط‌زیست با حساسیت ویژه پیگیر باشد.

این مقام قضایی تاکید کرد: ما قانون هوای پاک را هم داریم که شش ماه از اجرایی شدن آن می‌گذرد و محیط زیست مجری آن است، اما تاکنون عملا اثری از اجرای آن ندیده‌ایم.

حشمتی در ادامه به وضعیت گازوئیل مورد استفاده در کشور هم اشاره کرد و گفت: در بررسی‌های خود متوجه شدیم گازوئیل مصرفی هم مطابق با ضوابط استاندارد اجباری نیست؛ در حالی که در طول شبانه‌روز هزاران کامیون در سطح کشور تردد می‌کنند و همین مساله موجب تولید آلودگی بیشتر است.

وی افزود: در این موضوع هم مکاتبات زیادی داشته‌ایم و جلساتی برگزار کرده‌ایم و حتی شورای عالی استاندارد هم موضوع لزوم استانداردسازی اجباری
آن را پذیرفته، اما تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده است.

حشمتی افزود: سازمان استاندارد به عنوان تنها مرجع ملی حاکمیتی ناظر بر استاندارد تولید محصولات داخلی بوده و وزارت نفت هم موظف است مطابق قانون از نظرات سازمان استاندارد در این زمینه تبعیت کند.

معاون حقوق عامه دادستان کل کشور همچنین به ضرورت توجه جدی به استانداردسازی تولید خودرو و موتورسیکلت در کشور هم اشاره کرد و گفت: درنهایت باید همه نهادها و سازمان‌های متولی دلسوزانه و برحسب وظایف و تکالیف قانونی خود به موضوع آلودگی هوا و آلایندگی سوخت در کشور که 80 درصد وضعیت فعلی کلانشهرها را ناشی شده است، ورود بسیار جدی و مسئولانه پیدا کنند.

واکنش‌های نفتی

این اولین بار نیست که دستگاه قضایی نسبت به آلایندگی سوخت هشدار می‌دهد. چند هفته پیش هم بعد از اعلام معاون دادستان کل کشور مبنی بر این‌که بنزین یورو4 در تهران توزیع نمی‌شود، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی واکنش نشان داد.

سعید مداح مروج، مدیر هماهنگی و نظارت بر تولید شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی خبر منتشرشده درباره این‌که 80 درصد آلودگی هوای تهران به دلیل سوخت بی‌کیفیت است را غیرعلمی خواند و تصریح کرد: از 80 میلیون لیتر بنزینی که در کشور تولید می‌شود، نیمی از آن یورو 4 است.

وی تاکید کرد وزارت نفت بر اساس تکلیفی که دولت و سازمان محیط‌زیست تعیین کرده است، هشت کلانشهر و شهرهای اطراف آن را تحت پوشش بنزین یورو 4 قرار داده است. مداح مروج اظهار کرد: بیش از 40 میلیون لیتر بنزین یورو 4 با مشخصات بنزن کمتر از یک درصد، آروماتیک کمتر از 35درصد، گوگرد زیر ppm 50 و الفین زیر 18درصد در کشور تولید می‌شود و قطعا این مقدار بنزین، آلودگی‌های مربوط به گوگرد، بنزن و حتی آلودگی‌های کربنی را به میزان زیادی کاهش داده است.

مدیر هماهنگی و نظارت بر تولید شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی تاکید کرد: تا زمانی که سوخت فسیلی به این اندازه در کشور مصرف شود، خودروها بی‌کیفیت باشند، به نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی بی‌توجهی شود، فرهنگ عمومی اصلاح نشود و شرایط جوی نامناسب در کشور وجود داشته باشد، آلودگی هوا اجتناب‌ناپذیر است.

پاک کردن صورت مساله

گزارش اخیر معاون دادستان کل کشور به بی‌کیفیتی بنزین عرضه‌شده در تهران اشاره دارد، اما پاسخ شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی فقط به کیفیت بنزین‌های تولید داخل اشاره می‌کند و امکان دارد که بنزین تست شده در آزمایشگاه وارداتی باشد. این در حالی است که 17 مرداد سال جاری نیره پیروزبخت، رئیس سازمان استاندارد، غیراستاندارد بودن بنزین وارداتی را تائید کرد و گفت: بنزین وارداتی توزیع شده در دو کلانشهر دارای مشکل بوده و بنزین یک کلانشهر خارج از استاندارد بود. وی از همکاری گسترده سازمان استاندارد با وزارت نفت و سازمان حفاظت محیط زیست خبر داد و افزود: با سختگیری‌هایی که سازمان ملی استاندارد انجام داده است هم‌اکنون در تعدادی از پالایشگاه‌های کشور بنزین یورو 4 تولید و واردات بنزین نیز کنترل می‌شود.

همه استانداردهای یورو 4 را نداریم

از سوی دیگر دکتر وحید حسینی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران از یورو 4 نبودن بنزین در تهران خبر می‌دهد و به جام‌جم می‌گوید بنزین یورو 2 و یورو 4 از نظر کیفیتی فاصله زیادی ندارد و از 15 پارامتری که باید مورد محاسبه و پایش قرار بگیرد تنها در چند مورد مشکل وجود دارد که یکی از آنها بتازگی برطرف شده است.

وی افزود: بنزن مدتی است که به حالت استاندارد رسیده است، اما موردی که هنوز رفع نشده گوگرد است که از نظر استاندارد برای بنزین یورو 4 کمی فاصله دارد. مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران ادامه داد: پایش کیفیت بنزین از سال90 انجام می‌شود و در طول این مدت همین دو آیتم با مغایرت استانداردی روبه رو بود که یکی از آنها نیز برطرف شده است.

حسینی با رد این موضوع که همه آلودگی هوای تهران به بنزین بازمی‌گردد، تصریح کرد: کیفیت خودروهای تولید داخل و موتورسیکلت‌های کاربراتوری بسیار پایین است که هم مصرف را بالا می‌برند و هم سیستم احتراق مناسبی ندارند.

وی با بیان این‌که دادستانی محترم کل کشور باید نتیجه آزمایش خود را منتشر کند، گفت: اگر نتیجه آزمایش منتشر شود، کارشناسان بهتر می‌توانند در این زمینه اظهارنظر کنند. در شرایط فعلی ما نگرانی بابت کیفیت سوخت نداریم و بیشتر نگران کیفیت موتور خودروهای تولید داخل هستیم.

رفتار دوگانه سازمان ملی استاندارد در قبال کیفیت بنزین پایتخت

نیره پیروزبخت ، رئیس سازمان ملی استاندارد طی ماه‌های گذشته و با اوج گرفتن آلودگی هوای تهران در زمستان طی دو اظهارنظر، نخست کیفیت بنزین تهران را تائید کرد و چندی بعد آن را زیر سوال برد.

به گزارش مهر، با تعطیلی مدارس پایتخت به دلیل آلودگی هوا و تکرر آن در زمستان سال جاری بحث داغ کیفیت بنزین بار دیگر در مرکز توجه اذهان عمومی قرار گرفت.

گرچه رئیس سازمان ملی استاندارد پیشتر گفته بود بنزین پایتخت از کیفیت مطلوبی برخوردار است، اما وی چند روز قبل در یک نشست خبری، کیفیت بنزین پایتخت را زیر سوال برد و گفت: نتایج جدیدترین آزمون کیفی بنزین در دو نمونه‌برداری که از بنزین تهران صورت گرفته نشان می‌دهد مشکلاتی در میزان گوگرد وجود داشته به طوری که این رقم در تهران 60 بوده در حالی که طبق استاندارد باید 50 باشد. گرچه رقم گوگرد نسبت به سال گذشته بهتر شده است. وی درباره میزان اکتان موجود در بنزین عرضه‌شده در تهران که یکی از مولفه‌های کیفی سوخت به شمار می‌رود، توضیح داد: نتایج 50 مورد نمونه‌برداری نشان می‌دهد عدد اکتان بنزین حدود 90 است که زیر حد استاندارد است؛ گرچه در شاخص‌های نگران‌کننده مانند بنزن و آروماتیک‌ها مورد مردودی نداشتیم و میزان گوگرد نیز در حد استاندارد بوده است.

کیفیت بنزین تهران مطلوب است

البته بیژن زنگنه، وزیر نفت نیز در پاسخ به موضوعات مطرح شده از رئیس سوی سازمان ملی استاندارد درباره میزان اکتان بنزین تهران گفت: اطلاع دقیقی در حال حاضر از این میزان ندارم، اما درباره میزان گوگرد موجود در بنزین، نمونه‌برداری انجام‌شده در کلانشهر تهران 60PPM عنوان شده بود در حالی که میزان استاندارد آن 50PPM است. وی درباره سخنان رئیس سازمان ملی استاندارد مبنی بر این‌که گوگرد بنزین در تهران بالاتر از حد استاندارد بوده است، اظهار کرد: ممکن است در یک یا دو جایگاه چنین گفته‌ای تائید شود، اما به طور کلی بنزین عرضه‌شده در کلانشهرها از کیفیت مطلوبی برخوردار است.

یک بام و دو هوا

نکته جالب در این میان این اظهارنظرها، رویکرد متفاوت رئیس سازمان ملی استاندارد است. به نحوی که یک مرتبه میزان گوگرد 60PPMای در بنزین تهران را نسبت به میانگین، مناسب می‌داند و در زمانی دیگر این رقم را بالا! حتی اگر این گفته رئیس سازمان ملی استاندارد درباره بالا بودن میزان گوگرد را معیار تلقی کنیم، به نظر می‌رسد بیشتر مسئولیت درباره این موضوع متوجه نهاد نظارتی و کنترل کیفیت بنزین عرضه‌شده است. یعنی همان «سازمان ملی استاندارد.»

این سازمان طی سال‌های اخیر، بارها بی‌کیفیت بودن بنزین تهران را رد و تاکید کرده بود نمونه‌های دریافت شده از وزارت نفت که مورد آزمایش قرار گرفته نشان می‌دهد بنزین توزیعی، از کیفیت لازم برخوردار است و مشکلی ندارد.