سلامت خانه و آشپزخانه

اشک ریزش در کودکان

اشک ریزش، یکی از علائم اختلالات چشمی است که به عنوان یک علامت هشدار می‌دهد که لازم است، فرد مبتلا به اشک ریزش برای معاینه چشم مراجعه کند.

کد خبر: ۱۱۰۴۸۸۰

کودکان مانند بزرگسالان ممکن است دچار اشک ریزش شوند. باید والدین محترم نسبت به این موضوع دقت کنند.

اگر اشک ریزش به طور ناگهانی اتفاق بیفتد، یعنی یکباره والدین متوجه اشک ریزش کودک خود بشوند، علت اشک ریزش یک عامل خارجی است. در موارد شدید اشک ریزش ممکن است یک جسم خارجی در چشم باشد یا یک جسم خارجی در چشم جراحات کوچکی به وجود آورده باشد، هر چند دیگر در چشم نباشد و خارج شده باشد ولی همان جراحات موجب اشک ریزش چشم می‌شود.

سطح خارجی چشم با ملتحمه (بخشی که سفید رنگ دیده می‌شود) و قرنیه (بخشی که به دلیل وجود عنبیه در پشت آن رنگی دیده می‌شود) دارای اعصاب حسی قوی هستند که به ورود هر گونه جسم خارجی حساس است و با ایجاد حس درد، فرد از وجود جسم خارجی آگاه می‌شود. پایانه‌های عصبی در بخش قرنیه بمراتب بیشتر و حساس‌تر هستند. اشک ریزش ناگهانی همراه با قرمزی سریع سطح چشم می‌تواند دلیلی بر وجود جسم خارجی در چشم یا جراحتی در سطح چشم بویژه قرنیه چشم باشد.در این موارد اشک ریزش یکطرفه و همراه ترس از نور است؛ یعنی فرد به نور واکنش نشان می‌دهد و اذیت می‌شود و چشمش را با فشردگی که به پلک‌ها وارد می‌کند، می‌بندد.

یکی از دلایل دیگر برای اشک ریزش چشم که مدت‌ها ممکن است، موجب آزار و اذیت کودکان شود، انسداد مجرای اشکی چشم کودک است. این وضعیت به صورت وجود یک اختلال از بدو تولد در ناحیه مجرای اشکی ـ بینی نوزاد وجود دارد که بتدریج پس از مدت زمانی،‌ علائم ظاهری اشک ریزش با ترشح اشک در چشم، خود را نشان می‌دهد و می‌تواند یکطرفه یعنی تنها در یک چشم یا دو طرفه یعنی در هر دو چشم اتفاق بیفتد. انسداد مجرای اشکی گاه با التهاب و عفونت همراه و گاه بدون التهاب و عفونت است و اشک چشم شفاف و چشم بدون ترشح و قرمزی است. لازم است اقدامات چشم پزشکی لازم برای کودک انجام شود. اشک ریزش در اثر انسداد مجرای اشکی گاهی شدید و گاهی تنها به دلیل تنگی مختصر مجرای اشکی، خفیف است و تنها در بعضی شرایط، اشک ریزش چشم خود را نشان می‌دهد؛ مثلا تنها در محیط سرد یا در معرض باد، اشک ریزش به طور شدید اتفاق می‌افتد و در محیط بسته تنها ظاهر چشم قدری اشک‌آلود است ولی اشکی از چشم جاری نمی‌شود.

اشک ریزش ممکن است، در حین استفاده از چشم برای انجام کارهای چشمی دقیق مثل تماشای تلویزیون، نقاشی کشیدن یا نگاه به صفحات دیجیتال در کودکان اتفاق بیفتد و در زمان‌های دیگر، اصلا چنین مشکلی وجود نداشته باشد. در آن صورت، علت اشک ریزش به احتمال زیاد یک نارسایی در سیستم بینایی ازجمله عیوب انکساری یا انحرافات مخفی چشم است که تلاش کودک برای جبران آنها هنگام بینایی دقیق، موجب اذیت چشم و اشک ریزش می‌شود. این نوع اشک ریزش دوطرفه است، ‌هرچند ممکن است یک چشم بیشتر درگیر باشد. اشک در این حالت کاملا شفاف است و اشک ریزش با سوزش مختصر در چشم همراه خواهد بود.

دوربینی و آستیگماتیسم بسیار بیش از نزدیک‌بینی موجب این گونه اشک‌ریزش می‌شود.

گاه اختلالات ساختاری در خود اشک و لایه اشکی، موجب اشک ریزش می‌شود و در حالی اتفاق می‌افتد که نه جسم خارجی در چشم است، نه جراحتی اتفاق افتاده و نه مجرای اشکی انسداد دارد و عیوب انکساری و انحرافات مخفی چشم هم مقصر نیست. البته این نوع اختلال براساس شواهد کلینیکی در کودکان در مقایسه با بزرگسالان بسیار کمتر مشاهده می‌شود.

گاهی کودک اشک ریزش ندارد ولی در معرض باد بخصوص در فصل سرما دچار اشک ریزش می‌شود. اگر در شرایط دیگر کودک مشکلی نداشته باشد و تنها در باد و سوز سرما اشک ریزش اتفاق بیفتد، این پدیده را می‌توان طبیعی در نظر گرفت. در واقع اشک ریزش به دلیل تحریک سطح چشم با باد و سرما موجب تولید اشک اضافی و سرازیر شدن آن شده است.

اشک ریزش در مواجهه با وجود ترکیبات شیمیایی در محیط طبیعی و یک مکانیزم محافظتی چشم است. اگر در آشپزخانه مادر پیاز خ رد کند، چشم کودکش ممکن است احساس سوزش پیدا کند و به دنبال آن اشک ریزش اتفاق بیفتد. این واکنش طبیعی چشم است و جای نگرانی نیست.

اشک ریزش غیر طبیعی یک علامت است و والدین باید نسبت به آن توجه داشته باشند و برای پیگیری علت آن به یک چشم پزشک یا اپتومتریست مراجعه کنند تا با بررسی دقیق، علت اشک ریزش کودک مشخص شود.