ورزش در هوای آلوده متوقف می‌شود؟

ورزش فعالیت بدنی ضروری است که انجام آن در هر شرایطی به افراد توصیه می‌شود. پیر و جوان، افراد باردار یا مبتلا به بیماری‌های مزمن و حتی افرادی که دارای مشکلات حرکتی هستند، همواره تشویق به ورزشی مناسب شرایط خود می‌شوند. انجام ورزش مستمر در کنار تغذیه مناسب، نوید زندگی سالم با مشکلات و آسیب‌های کمتر را می‌دهد و لازم است ورزش در هر شرایطی در برنامه زندگی افراد وجود داشته باشد، اما در این میان همواره بحث این است که با هوای آلوده چه باید کرد.

کد خبر: ۱۱۰۴۰۸۶

به گفته دکتر شاهین صالحی، متخصص پزشکی ورزشی و استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مضرات ورزش در هوای بسیار آلوده و ناسالم برای همه گروه‌ها، به مراتب از مزایای ورزش کردن بیشتر است. با وجود این، راه‌حل‌هایی برای انجام ورزش در این شرایط نیز وجود دارد.

از هوای پاک تا هوای بسیار خطرناک

معمولا در این روزهای سال، بسیاری از شهرهای بزرگ کشور با معضل آلودگی هوا روبه‌رو هستند و بعضی روزها هوا به قدری آلوده است که همه افراد از انجام فعالیت بدنی و حضور در هوای آزاد تا جای ممکن منع می‌شوند. شرایط آب و هوایی از نظر پاکی به چند دسته تقسیم می‌شود. هوای پاک، هوایی است که هیچ مشکلی برای انجام هیچ نوع فعالیت بدنی، ورزش و مسابقه ندارد و افراد می‌توانند انواع فعالیت‌های بدنی را بی‌خطر انجام دهند. هوای سالم هوایی است که باز هم منعی برای فعالیت‌های بدنی افراد ایجاد نمی‌کند. هوای ناسالم هوایی است که برای گروه‌های حساس ناسالم است و آسیب‌هایی به آنها وارد می‌کند. این گروه‌ها افرادی هستند که به انواع بیماری‌های قلبی، ریوی، نارسایی‌های کلیوی یا سایر بیماری‌های مزمن مبتلا هستند. ورزش در هوای ناسالم برای این افراد توصیه نمی‌شود و بهتر است در این شرایط فعالیت بدنی سنگین نداشته باشند، اما برای جوانان و افراد عادی فعالیت بدنی در این هوا منعی ندارد، اما وقتی هوا برای همه گروه‌ها ناسالم اعلام می‌شود، دیگر انجام ورزش در این وضعیت خطر توصیه نمی‌شود. مورد بعدی هوای بسیار ناسالم است که در شرایط اضطرار قرار دارد و در این شرایط حتی یک پیاده‌روی ساده هم می‌تواند برای افراد خطرناک باشد.

کدام گروه‌ها باید بیشتر مراقب هوای آلوده باشند؟

بدن انسان برای انجام فعالیت‌های حیاتی خود به دریافت اکسیژن احتیاج دارد. اکسیژن موجود در هوا هنگام تنفس، وارد ریه‌های ما می‌شود و در این شرایط ریه‌ها، قلب و عروق باید سالم باشد تا میزان کافی اکسیژن را به بدن برساند. در این شرایط اگر اکسیژن هوا کم باشد یا هوا ناسالم و آلوده باشد، نارسایی ریوی یا مشکلات قلبی وجود داشته باشد، میزان اکسیژنی که باید به مصرف سلول‌های بدن برسد، کاهش پیدا می‌کند. نتیجه این اتفاق تحت فشار قرار گرفتن قلب و ریه است. برای مثال تعداد ضربان قلب برای جبران این کمبود بالا می‌رود و تنفس فرد با مشکل رو به رو می‌شود. در این شرایط اگر فردی مشکلی در قلب یا ریه داشته باشد، این حالت باعث تشدید نارسایی و مشکل فرد می‌شود.

برای یک فرد سالم نیز تعداد ضربان قلب و تنفس بالاتر می‌رود که در نتیجه آن ذرات آلوده بیشتری را از هوا وارد ریه‌ها می‌کند و سلامت فرد را به خطر می‌اندازد.

تغذیه مناسب هنگام ورزش در هوای آلوده

در مورد تغذیه هنگام ورزش در هوای آلوده، موضوع بسیار مهم این است مواد آلوده‌ای که وارد بدن و جریان خون شده است، تا جای ممکن دفع شود. به همین دلیل نوشیدن مایعات بیشتر، توصیه اصلی تغذیه‌ای هنگام ورزش در چنین شرایطی است. مصرف سبزیجات سبز رنگ و میوه تازه که آنتی‌اکسیدان بیشتری دارد نیز می‌تواند تا حدودی جلوی خطرات تنفس هوای آلوده را بگیرد.

محیط‌های سرپوشیده، راه چاره ورزش در هوای آلوده

گاهی اوقات پیش می‌آید تعداد روزهای آلوده زیاد است و افرادی نیز عادت به ورزش همیشگی دارند. در این زمان، راه حل مناسب ورزش کردن در سالن‌های سرپوشیده و دارای تهویه مناسب است. همچنین انجام ورزش‌های آبی در این شرایط، بیش از دیگر ورزش‌ها توصیه می‌شود، چراکه فضاهایی مثل استخرهای سرپوشیده، محیطی تقریبا ایزوله دارند که با هوای آزاد در تماس مستقیم نیستند.

با این حال اگر تعداد روزهای آلوده زیاد شود، هوای داخل مجموعه‌های ورزشی نیز آلوده می‌شود و بهتر است در این مدت، ورزش شدید انجام نشود یا میزان آن کمتر شود. چون در این زمان مشکلاتی که ورزش برای فرد ایجاد می‌کند بیش از منافع آن است. راه‌حل دیگر برای انجام ورزش در این شرایط ورزش در خانه است. با این حال همچنان توصیه می‌شود در روزهای بسیار آلوده زمان و شدت ورزش حتی در خانه کمتر شود و در نهایت در صورت امکان می‌توان از دستگاه‌های تهویه محیطی خانگی که هزینه بالایی هم ندارد، استفاده کرد. انجام ورزش در اتاقی که دستگاه تهویه آنجا روشن است، کم‌خطرتر است.

زمان مناسب فعالیت بدنی در هوای خطرناک

زمان‌هایی از شبانه‌روز، میزان آلودگی هوا بیشتر و زمان‌هایی کمتر است. معمولا می‌توان گفت هنگام غروب و ظهر میزان آلودگی هوا بیشتر است، اما باز هم میزان آلودگی در روزهای مختلف متفاوت است. بهترین کار این است افراد درجه آلودگی منطقه زندگی در شهر خود را روزانه بسنجند و در روزهای بسیار آلوده و هوای ناسالم برای همه، میزان فعالیت بدنی را کاهش دهند؛ برای مثال در روزهایی از همین ایام سال، هوا در شهری مثل تهران به قدری آلوده می‌شود که صبح و ظهر و غروب تفاوت چندانی ندارد و هوا بسیار آلوده و خطرناک است. چنین روزهایی انجام ورزش و بخصوص ورزش‌های سنگین توصیه نمی‌شود و هیچ زمان از شبانه‌روز نیز تفاوتی ندارد.