اتحادیه عرب‌ اسیر سعودی‌هاست

به نظر شما، چرا اتحادیه عرب به جای رژیم صهیونیستی، ایران را جدی‌ترین تهدید امنیت خود می‌نامد؟

اتحادیه عرب بر اساس یک تقسیم‌بندی نژادی و زبانی شکل گرفت و شکل‌گیری این اتحادیه در حالی که غربی‌ها و صهیونیست‌ها خواستار تفرقه‌افکنی در جهان اسلام بوده و هستند، جای تأمل دارد. آنها تقابل مسلمانان با رژیم صهیونیستی را به سوی جنگ اعراب با اسرائیل هدایت کردند که این مقابله رنگ و بوی اسلامی نداشته باشد. این تفرقه‌افکنی در جهان اسلام همچنان ادامه دارد، چنان که حمایت غربی‌ها و رژیم اشغالگر قدس از داعش در این ارتباط بود و آنها تصور می‌کردند،‌ با نشاندن داعش بر گسل شیعه و سنی می‌توانند در جهان اسلام ده‌ها سال جنگ و خونریزی راه بیندازند.

چرا اتحادیه عرب در طول تاریخ 70 ساله خود نتوانسته اقدام مؤثری صورت دهد؟

در میان کشورهای عربی، دیدگاه‌ها و نظرات مختلفی وجود دارد و برخی از این کشورها سال‌ها از اتحادیه عرب خارج شدند و پس از چند سال دوباره به این اتحادیه پیوستند. فراز و نشیب‌های زیاد،‌ سبب بروز چنین اختلاف‌هایی در اتحادیه عرب شده است. با این همه، اتحادیه عرب گرفتار سعودی‌هاست،‌ همان‌گونه که سازمان ملل گرفتار آمریکاست.

آیا عربستان سعودی تا این اندازه قدرتمند است؟

آمریکا هم محل استقرار سازمان ملل است و هم بخش عمده منابع پولی و مالی این سازمان را تأمین می‌کند و بر این اساس، همواره در حال تحمیل نظرات خود بر سازمان ملل است و سازمان ملل به دشواری می‌تواند خارج از مدار آمریکایی‌ها موضعی داشته باشد یا اقدامی انجام دهد.

به همین گونه، اتحادیه عرب گرفتار عربستان سعودی است و دلارهای نفتی در موضعگیری اتحادیه عرب تأثیرگذار است و کشورهای عضو بشدت تحت تأثیر و فشار هستند؛‌ هم به جهت هزینه‌هایی که رژیم آل‌سعود در خود اتحادیه انجام می‌دهد و هم هزینه‌های سنگینی که برای حفظ مراوداتش با دیگر اعضا بیرون اتحادیه دارد.

آیا اتحادیه، خدمات قابل توجهی به اعضایی ارائه می‌دهد که برخی‌شان گوش به فرمان عربستان سعودی هستند یا بیشتر به علت چشم داشتن به دلارهای سعودی‌ها از مواضع عربستان حمایت می‌کنند؟

اتحادیه عرب سازمان همکاری‌های اقتصادی یا فرهنگی نیست؛ این اتحادیه یک اتحاد سیاسی تلقی می‌شود.

پس می‌توان نتیجه گرفت، سعودی‌ها در خارج از اتحادیه به دیگر اعضا فشار می‌آورند؟

بله،‌ سعودی‌ها خارج از اتحادیه به دیگر کشورها فشار می‌آورند تا دیگر کشورها را در جهت مصالح و منافعی که خود تشخیص می‌دهد، هدایت کند و وقتی یکی از اعضا از این سیاست‌ها تبعیت نکند، برخوردی ارباب و رعیتی دارد. سعودی‌ها خود را ارباب می‌دانند و وقتی یکی از اعضا از سیاست‌های آنها تبعیت نکند، انگار که گناه نابخشودنی از آنها سرزده است، مانند اقدامی که در رابطه با قطر صورت گرفت و تمام روابط سیاسی، تجاری و اقتصادی را با این کشور قطع و کشورهای دیگر را وادار به پیروی از خود کرد. این نوع رابطه بین عربستان و دیگر کشورهای اتحادیه عرب وجود دارد و متأسفانه به جای اتحادیه عرب باید آن را اتحادیه عربستان سعودی خواند.

در قبال قطر، برخی کشورهای اتحادیه از موضع عربستان مبنی بر اعمال تحریم‌ها و قطع روابط تبعیت کردند، اما آیا کشورهای عربی حاضر به همراهی عملی عربستان سعودی در برابر ایران هستند؟

واقعیت این است که بین اعضای اتحادیه عرب در مناسبات با جمهوری اسلامی ایران اختلاف وجود دارد. عربستان خواستار تحمیل پروژه ایران‌هراسی است که آمریکا و رژیم صهیونیستی دنبال می‌کنند. در حالی که ایران تهدیدی برای هیچ یک از کشورهای همسایه نیست و با بسیاری از کشورهای اتحادیه عرب مراودات خوبی دارد و هیچ نقطه مناقشه‌آمیز بین ما و آنها وجود ندارد. سعودی‌ها به نحوی اتحادیه را هدایت می‌کنند که گویی همه اتحادیه عرب با جمهوری اسلامی مشکل دارند.

آیا ایران می‌تواند برای تغییر این رویه اقدامی انجام دهد؟

برای حل این موضوع، کارهای زیادی باید صورت گیرد. یکی از انتقادات ما به دستگاه دیپلماسی این است که متأسفانه توجهش بیش از حد به مسائل حوزه دیپلماتیک غرب است و بیشتر به رابطه با اتحادیه اروپا، فرانسه، انگلیس و آلمان و موضوع برجام و قرارداد هسته‌ای اشتغال دارد. انژری دستگاه دیپلماسی ما صرف این مسائل می‌شود که متأسفانه با دغل‌کاری آمریکایی‌ها همه تلاش‌ها بر باد می‌رود. از آن سو، همسایگان و کشورهای مؤثر منطقه و سازمان‌های منطقه‌ای فراموش می‌شوند و در اثر این فراموشی اختلافات شدت می‌یابد و مناقشات تشدید می‌شود و باید برای حل این مناقشات که اکثرا پوچ و براساس ایران‌هراسی آمریکایی‌ها، صهیونیست‌ها و سعودی‌ها به وجود آمده، انرژی و توان دوچندانی صرف کرد. اگر به اندازه‌ای که برای غربی‌ها وقت گذاشتیم و رفت و آمد کردیم، بخشی از آن وقت را برای همسایگان و بویژه کشورهای عرب همسایه می‌گذاشتیم، شاید شرایط ما بهتر از این ‌بود و سعودی‌ها نمی‌توانستند در برابر ایران اتحادیه عرب را با خود همراه کند.

هفته گذشته احمد ابوغیظ، دبیرکل اتحادیه عرب از همکاری مشروط اعراب با ایران سخن گفت، در حالی که پیش از آن شاهد بیانیه تند اتحادیه عرب بودیم که همه اعضا بر سر آن اجماع نداشتند. آیا این فرصتی برای دستگاه دیپلماسی ماست تا رابطه‌اش را با دیگر اعضای اتحادیه بهبود بخشد؟

ما هر چه برای گسترش گفت‌وگو و نشست مشترک با کشورهای عضو اتحادیه پیش‌دستی کنیم، قطعا آن توطئه‌ها و نقشه‌هایی که عربستان طراحی و از طریق اتحادیه عرب دنبال می‌کند، خنثی خواهد شد. ما باید به استقبال گفت‌وگوها برویم، چرا که با کشورهای عربی مناقشه‌ای نداریم. جمهوری اسلامی باید از کشورهای عرب مدال افتخار بگیرد که توانسته با یکی از تهدیدات اصلی این کشورها یعنی رژیم صهیونیستی مقابله کند و از سوی دیگر کشورهای مهم عرب منطقه مانند سوریه و عراق را از تهدید یک گروه تکفیری و تروریستی وحشی نجات دهد، اما از آنجا که نتوانسته‌ایم با این کشورها تعامل و هماهنگی داشته باشیم، از سوی آنها به شکایت به سازمان ملل تهدید می‌شویم و برایمان شرط و شروط تعیین می‌کنند.

کمیل انتظاری

جهان