کارنامه ناموفق اروپا در اجرای برجام

سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس با نگرانی از آنچه ممکن است در کنگره به وقوع بپیوندد هیات‌هایی را برای تبادل نظر درباره این مساله مهم که به قول خانم موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا وجوه امنیتی برای اروپا دارد روانه کرده‌اند.

مواضع دو پهلوی آمریکایی‌ها و حرکت‌های زیگزاگی آنها در کاخ سفید و وزارت خارجه فضای مبهمی را برای دست‌اندرکاران و بویژه اروپاییان که بیش از 10 سال درگیر مذاکرات بودند به وجود آورده است. از سوی دیگر سخنان لاوروف وزیر خارجه روسیه در نشست سالانه شورای روابط بین‌المللی روسیه که صحبت از احتمال فروپاشی برجام کرد نشان‌دهنده نگرانی عمیق روس‌ها از به‌هم خوردن این توافق چند جانبه است.

آقای ترامپ از یکسو خود را متعهد به رژیم صهیونیستی می‌داند، به گونه‌ای که این روزها بیش از هر زمانی زمزمه انتقال سفارت آمریکا به گوش می‌رسد. از دیگر سو دلارهای نفتی کشورهای مرتجع منطقه و قرارداد اخیر چند میلیاردی با بحرین آنها را به سر شوق آورده است.

آمریکا درصدد بود با ژست مخالفت با برجام حداکثر بهره‌برداری سیاسی را در عرصه‌های دیگر به دست آورد و متاسفانه در این راه و برای همراه کردن اروپاییان تا حد زیادی موفق شده است. ناسازگاری از دولت فرانسه شروع شد که با اظهارات دو پهلو و تائید برجام در سایر موارد با آمریکا همراهی کرد.

اظهارات اخیر آقای مکرون به‌روشنی سیاست فرانسه را آشکار ساخت آنجا که گفت ایران شریک ما نیست. خانم موگرینی که همواره از برجام تمام‌قد دفاع کرده است در حاشیه اجلاس مدیترانه اظهار کرد از ابتدا اشتباه بود که موضوعات منطقه‌ای در گفت‌وگوهای برجام مورد توجه قرار نگرفت.

این اظهارات به همراه مواضع نانوشته و نا گفته اروپاییان بروشنی نشان می‌دهد اروپا درصدد است برجام را حتی در حداقل وضعیت حفظ کند اما در سایر موارد با آمریکا همراه شود.

موضوع توان دفاعی و موشک‌های ایران اکنون در کانون توجه آنها قرار گرفته است که البته فهرست بلندتری در ادامه و در لابی صهیونیست‌ها وجود دارد، اما روشن است هیچ کشوری حاضر نیست با مجموعه‌ای که به تعهدات خود پایبند نیست، وارد گفت‌وگوهای دیگری شود.

اروپا نه‌تنها در اعلام مواضع و قول، باید پایبندی خود را به برجام نشان دهد که در عمل نیز فارغ از نگرش آمریکا برای همکاری با ایران باید از خود اشتیاق و عملا پایبندی‌اش را نشان دهد. متاسفانه در دو سال گذشته اروپا کارنامه موفقی در این راه جز در زمینه‌های محدودی نداشته است.

از آنچه در این روزها می‌گذرد باید نتیجه گرفت دل بستن به دیگران منافع ملی کشور را تامین نمی‌کند، ضمن آن‌که نگاه به درون و افزایش توانمندی‌های دفاعی، نظامی و اقتصادی باید بیش از گذشته در دستور کار قرار گیرد و با یک دیپلماسی انقلابی متوازن منافع ملی کشورمان را به پیش ببریم و اروپا نیز باید با مرور گذشته بداند اکنون در معرض آزمایش مهمی قرار گرفته و اعتبار و حیثیت خود را ارزان نفروشد.

دکتر حمیدرضا آصفی - سخنگوی پیشین وزارت امورخارجه