سلامت دهان و دندان دانش‌آموزان

فلوراید نقش ثابت شده‌ای در حفظ سلامت دندان‌ها دارد. ما درحال حاضر برای هفت میلیون دانش‌آموز هر شش ماه یک‌بار ژل فلوراید استفاده کردیم که مجموعا 35 میلیون بار بود. البته قبلا استفاده از دهانشویه حاوی فلوراید به صورت هفتگی مرسوم بود، ولی به خاطر مشکلاتی که به همراه داشت (احتمال استفاده نکردن در روزهای تعطیل) قابل اطمینان نبود. برای این کار فرم‌های رضایتنامه‌ای را به دانش‌آموز می‌دهیم که باید توسط والدین امضا شود. در این خصوص جلساتی را برای مربی‌های بهداشت ترتیب داده‌ایم که قبل و بعد انجام این کار چه اقداماتی لازم است.

در رده سنی شش سال دو اتفاق خوب افتاده است. یکی این که فرهنگ‌پذیری و الگوپذیری این رده سنی خوب است و دیگری این که در این سن ما رویش دندان دائمی را داریم و هر قدر آموزش ما بیشتر باشد، دندان دائمی بیشتر باقی می‌ماند. چون دندان دائمی در بدو رویش حساس‌تر است و ضریب خراب شدنش نیز بیشتر است، چون مینای دندان حساس‌تر است.

فلوراید استحکام مینای دندان را موجب می‌شود و به نوعی واکسن دندان است، واکسنی که باید تکرار شود. چون باند شدن فلوراید با مینای دندان باید به آرامی انجام شود. با این کار 40-25درصد کاهش پوسیدگی را داریم‌. در کشورهای اسکاندیناوی این شاخص به صفر رسیده است. آموزش پیشگیری از مشکلات دهان و دندان با استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید صورت می‌گیرد. در این خصوص ما شناسنامه الکترونیکی سلامت برای دانش‌آموز تشکیل داده‌ایم.

دندان شیری شل‌شده (لق) چه مراقبتی لازم دارد؟

دندان شل‌شده که درحال افتادن است، ریشه ندارد و به این علت شل می‌شود که دندان دائمی درحال درآمدن است‌. هرکدام از دندان‌های شیری سنی برای افتادن دارند‌. اگر سن مناسب است که شل‌شدن و افتادن اشکالی ندارد و اگر زودتر از موعد می‌افتد بر رویش دندان دائمی تاثیر‌گذار است. دندان دائمی که در حال رویش است، اگر سر جای خود رویش نمی‌کند، برای ردیف‌کردن دندان‌ها تا رویش کامل دندان‌ها باید صبر کنیم. اگر نمی‌توانیم صبر کنیم و دندان‌ها خیلی خارج از جای خود رویش کرده‌اند، می‌توان دخالت کرد.

جوانه دندان شیری چه زمانی ایجاد می‌شود؟

در دوران جنینی‌.

آیا طرح تحول سلامت برای روستاییان هم مفید بوده است‌؟

در روستاها و مناطق محروم با کمک وزیر بهداشت و بیمه سلامت ایران هماهنگ شدیم و دانش‌آموزان زیر 14سال و خانم‌های باردار و شیرده را تحت درمان‌های دندان کشیدن، ترمیمی، پرکردن، فیشور سیلنت، پالپوتومی و فلورایدتراپی قراردادیم‌. در مراکز بهداشتی روستایی زیر 20هزار نفر جمعیت این خدمات ارائه می‌شود. همه هزینه را بیمه می‌پردازد‌. 1400دندانپزشک در روستا داریم که این خدمات ر ا در مراکز جامع سلامت روستایی به طور رایگان انجام می‌دهند. مراقبان سلامت نیز کارشان، پیگیری و ادامه خدمات دهان و دندان است. ما استفاده از وارنیش فلوراید را نیز برای کودکان سه تا شش سال در برنامه آوردیم. اینها هم مراجعه به پایگاه سلامت می‌کنند و خدمت وارنیش فلوراید را دریافت می‌کنند. نکته این است که پیشگیری بهتر از درمان است. با دو بار مسواک‌زدن یک بار، قبل ازخواب و دیگری بعد از میل صبحانه و استفاده از فلوراید، مشکلات دهان و دندان کنترل و 45 درصد کاهش می‌یابد.

دکتر حمید صمدزاده

ریاست اداره سلامت دهان ودندان وزارت بهداشت