گـاز گرفتن گـاز

در واقع، مرگ در اثر مسمومیت یا خفگی و انفجار گاز، یکی از حوادث مهم محسوب می‌شود که با وجود توسعه شهرنشینی و افزایش آگاهی مردم، هنوز هم افراد زیادی را به کام مرگ می‌برد. با دانستن برخی نکات، می‌توان در زمان وقوع مسمومیت با گاز، جان افراد را نجات داد. دکتر بابک مهشیدفر، متخصص طب اورژانس و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، شما را با برخی از اقداماتی که در زمان مسمومیت با گاز باید انجام بدهید، آشنا می‌کند.

کدام گاز ما را می‌گیرد؟!

گازهایی که می‌تواند به بدن انسان آسیب وارد کند، انواع مختلفی دارند که می‌توان به سولفید هیدروژن (این نوع گاز در چاه تولید می‌شود)، اشاره کرد. علاوه بر این برخی گازها مانند گاز طبیعی بوتان و گازهایی که به وسیله مواد فرار ایجاد می‌شوند نیز می‌توانند باعث ایجاد مسمومیت شوند. گازهایی مانند بوتان، علاوه بر ایجاد مسمومیت می‌توانند تخریب در اثر انفجار و آتش‌سوزی را در پی داشته باشند. بسیاری از گازها می‌توانند برای افراد، مشکل تنفسی ایجاد کنند برای مثال، منوکسیدکربن می‌تواند جایگزین اکسیژن شود. زمانی که جایگزینی منوکسیدکربن با اکسیژن اتفاق می‌افتد، باید انتظار آسیب به بافت‌های بدن را داشت.

حواستان به گاز باشد

یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید به آن توجه داشت، پیشگیری از انتشار گاز شهری است. اگر در فضای بسته مانند منزل، متوجه شدید که گاز انتشار پیدا کرده باید در وهله اول محل انتشار گاز را شناسایی کنید و علاوه بر آن، شیر اصلی را ببندید. یکی دیگر از کارهایی که در زمان انتشار گاز باید به آن توجه ویژه داشت، قطع برق محسوب می‌شود چون هر نوع جرقه می‌تواند باعث انفجار شود. بعد از انجام این کارها باید حتما با آتش‌نشانی تماس گرفت. علاوه بر این، چنانچه فردی به مسمومیت با گاز دچار شده باشد باید با اورژانس نیز تماس گرفت.

کمک گرفتن از طناب

پیش از هر چیز باید افرادی که می‌خواهند به مصدومان امدادرسانی داشته باشند، خونسردی خود را حفظ کنند. بعد از بستن شیر اصلی گاز و قطع برق، باید در و پنجره‌ها را باز کرد و به کمک افراد آسیب‌دیده رفت. برای کمک به افرادی که دچار مسمومیت با گاز شده‌اند، باید به شکل سینه‌خیز و در سطح زمین، وارد محل جمع شدن گاز شد چون گاز سبک است و به سمت بالا حرکت می‌کند. استفاده از ماسک یا یک دستمال مرطوب برای فرد کمک‌رسان ضروری است تا کمی از ورود گاز به دستگاه تنفسی پیشگیری کند. بدون اتلاف وقت باید به کمک افراد آسیب‌دیده رفت. امدادرسانی باید به صورت دو نفره انجام شود و برای این منظور باید یک نفر به پای خود طناب بلندی ببندد و یک نفر در بیرون منتظر بماند و سر طناب را بگیرد. فردی که وارد محل شده و طناب را به پای خود بسته، باید هر 30 ثانیه یک‌بار طناب را تکان بدهد و هنگامی‌که به مصدوم رسید هم طناب را چند بار تکان بدهد به نشانه این‌که خودش با گاز مسموم نشده و به مصدوم رسیده است.

اگر می‌توانی جلو برو

بسیاری از افراد در زمان حوادث مختلف، می‌خواهند به هر قیمتی که شده به مصدومان حادثه کمک کنند در حالی که در رابطه با کمک به مصدومان بویژه آن دسته از افرادی که دچار مسمومیت با گاز شده‌اند، باید یک نکته را در نظر گرفت آن هم این‌ که اگر فردی توانایی کمک به مصدومان را ندارد، نباید وارد صحنه حادثه شود. چون در چنین شرایطی احتمال این ‌که فرد کمک‌دهنده آسیب ببیند زیاد است و در صورت آسیب، کار نیروهای امداد و نجات، به‌مراتب سخت‌تر خواهد شد.

نیروهای امدادی را از یاد نبرید

بعد از این‌که نفر اول امدادرسان وارد صحنه شد و به مصدوم رسید، اقدامات امدادی ادامه پیدا می‌کند. در بسیاری از مواقع این احتمال وجود دارد که فردی که دچار مسمومیت با گاز شده است، وزن زیادی داشته باشد و امدادرسان نتواند به تنهایی او را بیرون بیاورد، در چنین شرایطی فردی که در بیرون ایستاده نیز بعد از رسیدن امدادرسان اول به مصدوم، باید برای کمک و بیرون آوردن مصدوم، وارد صحنه شود.

فردی را که دچار مسمومیت با گاز شده است، باید سریعا از محلی که گاز در آن وجود دارد، بیرون آورد چون یکی از خطراتی که مصدوم و امدادرسان را تهدید می‌کند، احتمال انفجار است. بعد از این‌که مصدوم با موفقیت از محلی که گاز در آن انتشار یافته بیرون آورده شد، باید وضعیت او را بررسی کرد. پیش از هر چیز باید مصدوم را در جای صافی قرار داد و او را بیش از اندازه حرکت نداد چون انجام چنین کاری می‌تواند احتمال آسیب به ستون مهره‌ها را افزایش بدهد.

بعد از این کار، باید فرد را از نظر دریافت اکسیژن بررسی کرد که بهترین منبع دریافت اکسیژن، هوای آزاد محسوب می‌شود. چنانچه منبع اکسیژن داشته باشید، می‌توانید از آن زمانی که مصدوم را بیرون آوردید، استفاده کنید. چنانچه در اثر انتشار گاز، آتش‌سوزی در محل اتفاق بیفتد، در چنین شرایطی از بردن منبع اکسیژن به داخل محل آتش‌سوزی باید خودداری کرد چون انجام چنین کاری می‌تواند باعث انفجار در محل آتش‌سوزی شود و در نتیجه آن، مصدومان و افراد کمک‌رسان دچار سانحه جدی شوند. همیشه به یاد داشته باشید که بهترین کمک‌رسانی را نیروهای امدادی می‌توانند انجام بدهند و تا جای ممکن باید از این نیروها در حوادث کمک گرفت و در شرایطی که این احتمال وجود دارد که جان آسیب‌دیدگان به خطر بیفتد باید وارد عمل شد.

تحت هر شرایطی باید پیش از هر اقدامی با نیروهای امدادی تماس گرفت تا در محل حادثه حاضر شوند و به مصدومان امدادرسانی انجام بدهند.

کاملیا تجریشی