رئیس‌جمهور آمریکا علیه آمریکا

این سخنان رئیس جمهور ایالات متحده واکنش‌های متناقضی را در پی داشت. در داخل آمریکا برخی از جمهوریخواهان افراطی و جنگ‌طلب از سخنان ترامپ استقبال کردند. اما طیف وسیعی از نخبگان و سیاستمداران آمریکایی به انتقاد از اظهارات ترامپ پرداختند و آن را مایه شرمساری و خطرناک برای منافع آمریکا دانستند.

جان کربی، سخنگوی پیشین وزارت خارجه آمریکا نوشت، ترامپ فرصت بسیار خوبی را در سازمان ملل از دست داد و شرمساری واقعی این ‌است که او به جای همکاری و احترام دو جانبه، از درگیری و منازعه صحبت می‌کند.

در عرصه بین‌المللی هم تنها نخست وزیر رژیم صهیونیستی از سخنان ترامپ استقبال کرد. نتانیاهو گفت هرگز سخنانی تا این حد شجاعانه و صریح نشنیده بودم. اما اغلب مقامات و مسئولان کشورها با ابراز ناخرسندی از سخنان ترامپ، ادعاهای وی را رد کرده‌اند.

مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در واکنش به اظهارات همتای آمریکایی خود، گفت: برجام بهترین توافق ممکن است و خروج از آن تصمیم اشتباهی است. وزیر خارجه سوئد نیز در مصاحبه‌ای گفت: ترامپ سخنرانی اشتباهی را در زمانی اشتباه و برای مخاطبانی اشتباه ایراد کرد. او منشور سازمان ملل را نقض کرد. بیلدت، وزیر امور خارجه سابق سوئد نیز نوشت به نظر می رسد ترامپ تحت فشار نتانیاهو، قصد دارد آمریکا را درگیر جنگ منطقه‌ای کند که در صورت وقوع چنین جنگی همه ما متضرر خواهیم شد.

با سابقه‌ای که ترامپ از زمان تبلیغات ریاست جمهوری تاکنون از خود بر جای گذاشته است، شنیدن اظهارات خارج از عرف، تهدیدآمیز و غیرمنطقی از ترامپ چندان دور از انتظار نیست. اظهارات توهین‌آمیزش ضد هیلاری کلینتون رقیب انتخاباتی‌اش، تحقیر و توهین به زنان و حمایت از نژادپرستی و محکوم نکردن آن در منازعات نژادی داخل آمریکا یا توصیف کردن عربستان سعودی به گاو شیرده و مواردی از این نوع همگی از شخصیت سخیف ترامپ و فاصله داشتن وی از یک شخصیت منطقی، معقول و خردمند حکایت دارد. این ویژگی‌های ترامپ به عنوان نماینده آمریکا در عرصه بین‌المللی در عصر ارتباطات و همکاری‌های بین‌المللی، تصویر و چهره‌ای معیوب و مخدوش از آمریکا نزد جهانیان ترسیم می کند که می تواند اعتبار و وجهه بین‌المللی آمریکا را تخریب کند.

آمریکا زمانی‌که در آغاز قرن بیستم بتدریج راهبرد انزوا را کنار نهاد و حضور در عرصه بین‌المللی را در پیش گرفت، از خود چهره یک کشور مدافع و حامی ارزش‌های دموکراتیک و کشور مخالف استعمار و استبداد به جهانیان عرضه کرد. ارائه این تصویر مبنای قدرت نرم و نفوذ آمریکا در جهان شد. عمل کردن برخلاف این چهره ترسیم‌شده بتدریج اعتمادها را به آمریکا زایل کرد. نخبگان و سیاستمداران معقول آمریکایی با اطلاع از این وضعیت در شرایط کنونی می‌کوشند ذهنیت‌ها را نسبت به آمریکا اصلاح کنند. اما حضور ترامپ به عنوان نماینده آمریکا در مجامع بین‌المللی و اظهارات و سیاست‌هایش نه‌تنها این تلاش‌ها را خنثی می‌‌کند بلکه ضربه نهایی را به حداقل اعتماد و اطمینان باقی مانده به آمریکا وارد می سازد. در این جهت اقدامات ترامپ در ضدیت با توافق‌های بین‌المللی مانند معاهده بین‌المللی حفظ محیط زیست پاریس و توافق بین‌المللی برجام، بیش از هر عامل دیگری مخرب وجهه بین‌المللی آمریکاست. از این روست که می‌توان اظهارات و اقدامات رئیس‌جمهور آمریکا را اظهارات و اقداماتی علیه خود آمریکا توصیف کرد.

دکتر حاکم قاسمی

عضو هیات علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی^(ره)