دست‌های خالی آمریکا برای تهدید نظامی کره شمالی

دکتر فواد ایزدی، استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران و تحلیلگر مسائل سیاست خارجی در گفت‌وگو با جام‌سیاست بر این باور است که حتی در حوزه تحریم‌ها هم آمریکا توانی برای مقابله با کره شمالی ندارد و گزینه‌های پیش روی ایالات متحده برای دولتمردان آمریکایی بسیار محدود است.

با توجه به تهدیداتی که از سوی آمریکا مطرح می‌شود آیا این تهدیدات باعث شده که کره از مواضع خود عقب‌نشینی کند یا این بحران مهار شود؟

چون کره شمالی بمب اتم دارد، تهدیدات نظامی ‌آمریکا در عمل جنبه تبلیغاتی دارد. دولت کره شمالی متوجه شده گزینه نظامی روی میز آمریکا نیست. نیروهای آمریکایی در کره جنوبی حدود 20 هزار نفر هستند و آمریکا در ژاپن بیش از 80 هزار نیروی نظامی دارد. اگر جنگی بخواهد اتفاق بیفتد، این نیروهای مستقر در ژاپن و کره شمالی از بین خواهند رفت. آمریکا هم نمی‌خواهد نیروهای نظامی خود را از این دو کشور خارج کند. حضور پایگاه‌های نظامی آمریکا در ژاپن و کره جنوبی به‌ دلیل رقابتی که ایالات متحده با روسیه و چین دارد برای این کشور قابل اهمیت است، از این جهت آمریکایی‌ها در آن منطقه حضور دارند و کره شمالی هم متوجه این موضوع است و بنابراین گزینه نظامی برای آمریکا در برخورد با کره شمالی متصور نیست. اگر هم ترامپ در این باره سخنی می‌گوید جنبه تبلیغاتی دارد و جدی نیست.

وضعیت تحریم‌های کره شمالی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

کره شمالی در موضوع تحریم‌ها، وضعیت خیلی بهتری نسبت به ایران دارد. مشکل اصلی ایران تحریم‌های ثانویه است. کشورهای غیر آمریکایی که بخواهند با ایران کار کنند از سوی دولت آمریکا تحریم می‌شوند. آمریکا هنوز در رابطه با کره شمالی به تحریم‌های ثانویه ورود پیدا نکرده است، به‌دلیل این‌که ایالات متحده آمریکا نسبت به اعمال تحریم‌های گسترده نسبت به کره شمالی محتاط هستند. اگرچه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا دراین باره اخیرا تهدید کرده که آن هم در حد حرف باقی مانده است و تبدیل به قانون نشده است. او مدعی شده که شرکت‌های چینی که با کره شمالی مراوده دارند با آنها برخورد خواهیم کرد. ولی این هم در حد تهدید باقی مانده است. رهبران کره شمالی متوجه شدند که آمریکایی‌ها زبان زور را می‌فهمند از این رو آنها هم در برخورد با ایالات متحده از زبان زور استفاده می‌کنند. بنابراین آمریکایی‌ها فعلا گزینه زیادی در برخورد با کره شمالی ندارند.

بازیگران اصلی بحران کره شمالی چه کشورهایی هستند؟

بازیگران اصلی کره شمالی و آمریکا هستند. در عین حال کره جنوبی، چین، روسیه و ژاپن نیز درگیر بحث کره هستند منتهی تقابل جدی میان کره شمالی و آمریکاست. این تقابل هم قرار بود حل شود. در دوره ریاست جمهوری بیل کلینتون توافقی میان کره شمالی و آمریکا بر سر موضوعات هسته‌ای بود و کره شمالی گرچه روی تاسیسات هسته‌ای خود بتون نریخت، اما یکی از پایگاه‌های هسته‌ای خود را در راستای آن توافق منفجر کرد. بعد از اتمام دوره ریاست‌جمهوری بیل کلینتون و روی کار آمدن بوش، وی نسبت به توافق قبلی با کره شمالی بدعهدی کرد و در نهایت به آن توافق میان کره شمالی و کلینتون پایبند نبود. کره شمالی هم متوجه شد که اعتماد به آمریکایی‌ها خیلی جواب نمی‌دهد. از این جهت از ان‌پی‌تی خارج شد و وضعیت فعلی را پیدا کرد.

فکر می‌کنید این بحران چگونه خاتمه پیدا می‌کند؟

چون گزینه نظامی وجود ندارد و در حوزه تحریمی هم دست آمریکایی‌ها بسته است در شرایط کنونی در آمریکا عده‌ای را در عرصه سیاست خارجی این کشور داریم که می‌گویند زمان آن فرارسیده که آمریکا، کره شمالی را به عنوان یک قدرت هسته‌ای به رسمیت بشناسد. همان‌طور که شوروی در دوره‌ای یک قدرت هسته‌ای و در تقابل با آمریکا بود. در این صورت اگر آمریکا قدرت هسته‌ای کره شمالی را به رسمیت بشناسد می‌تواند در مورد توافقات صورت گرفته با این کشور مواجه شود. به اعتقاد این بخش از کارشناسان سیاست خارجی آمریکا، بحث درباره اصل داشتن یا نداشتن سلاح هسته‌ای از سوی کره شمالی دوره‌اش تمام شده است و تعاملات با این کشور می‌تواند صرفا درباره کاهش تعداد اسلحه‌ها و بمب‌های هسته‌ای و موشک‌های قاره پیما باشد. بنابراین توافقات احتمالی آمریکا و کره شمالی تنها می‌تواند شامل بخش‌های جانبی قدرت نظامی کره شمالی باشد. کره شمالی هم به‌گمانم فعلا این مسیر در پیش گرفته را ادامه می‌‌دهد تا به قابلیت مناسبی در حوزه انتقال سلاح هسته‌ای و قرار دادن آن روی کلاهک‌های موشکی برسد و در پی کامل کردن قابلیت‌های نظامی خود احتمالا پای میز مذاکره خواهد نشست تا به‌عنوان یک قدرت هسته‌ای به رسمیت شناخته شود‌. به نظر می‌رسد در چنین شرایطی آمریکایی‌ها گزینه‌های خیلی خوبی پیشرو ندارند. تهدیدات کنونی ترامپ در شرایط فعلی صرفا مصرف داخلی دارد.