ضرورت مدیریت یکپارچه انرژی

مدیریت یکپارچه انرژی به معنی وجود یک نگاه فرا بخشی مبتنی بر مصالح ملی در حوزه انرژی است که بتواند بخش‎های نفت و گاز و برق را در راستای این مصالح با یکدیگر هماهنگ و همسو ساخته و با این همسویی به حداکثر هم‌افزایی دست یابد.

بنابراین برای ایجاد یک نگاه فرا بخشی در حوزه انرژی و با توجه به ارتباط ذاتی بخش‎های نفت، گاز و برق، وجود مدیریت واحد در رأس این مجموعه یک نیاز قطعی و ضروری است. این اقدام می‎تواند با کمترین هزینه در قالب تشکیل وزارت انرژی عملی گردد. در اثبات صحت مدعای فوق تلاش شده با طرح چند شاهد مثال به برخی اقدامات در حوزه انرژی که خسارت‎هایی را به کشور تحمیل کرده، اشاره می‌شود.

1-بااینکه برق به‌عنوان یک انرژی پاک بهترین حامل در مصرف نهایی انرژی است، کماکان زیرساخت‌های موازی را در انتقال و توزیع حامل‎های متعدد انرژی توسعه داده و هزینه‎های مضاعفی را بر اقتصاد کشور بار کرده و قیمت تمام‌شده را به زیان مصرف‌کننده و به بهای آلودگی بیشتر کلان‌شهرهای کشور افزایش می‎دهیم. بدون تردید انتقال هم‌زمان چند حامل انرژی نامناسب‎ترین و پرهزینه‎ترین گزینه است. سال‌هاست که بدون توجه به مشکلات اقتصادی و زیست‌محیطی، برق و گاز را هم‌زمان به شهرها یعنی مراکز تراکم جمعیت انتقال داده و توزیع می‌کنیم، بلکه برای روستاها نیز که از پراکندگی بسیار بیشتر برخوردارند و هزینه‎های سرانه انتقال و توزیع در آن‌ها چندین برابر می‎باشد نیز در حال انجام است.

2-در کشور ما، اوج مصرف گاز در زمستان و اوج مصرف برق در تابستان است. همواره توسعه زیرساخت‌ها در یک شبکه اعم از گاز یا برق متناسب با نیاز مصرف زمان اوج انجام می‎گیرد، درنتیجه افزایش هزینه ناشی از عدم بهره‎برداری کامل از این ظرفیت‌ها را به دنبال خواهند داشت. اگر مدیریت انرژی در کشور یکپارچه بود آیا منطقی‎تر نبود که هر دو زمان اوج مصرف انرژی به شبکه برق منتقل می‎گردید تا هم شبکه برق با بهره‎وری بیشتری مورداستفاده قرارگرفته و هم مازاد تأسیسات شبکه گاز ایجاد نشده و از این رهگذر علاوه بر کاهش آلودگی کلان‎شهرها و جلوگیری از توسعه بحران‎های احتمالی در حوادث طبیعی، هزینه نهایی مصرف کننده در کشور، که حاصل تأسیسات کمتر و بهره‎وری بیشتر خواهد بود، کاهش پیدا نماید.

3-آلودگی کلان‌شهرها در سال‎های اخیر به یک بحران جدّی تبدیل شده است. از طرفی مطالعات اقتصادی نشان می‎دهد توسعه حمل‌ونقل برقی علاوه بر مزایای زیست‌محیطی و حفظ سلامت شهروندان، از نگاه اقتصاد ملی و مصرف‌کننده نیز بسیار مؤثر است. بااین‌وجود زمینه گسترش استفاده از برق به‌جای بنزین در حمل‌ونقل هنوز فراهم نشده است. همسویی و هماهنگی بین بخش‎های نفت و برق در قامت وزارت انرژی، در سایه قوانین بالا دستی از جمله قانون اصلاح الگوی مصرف می‎تواند زمینه توسعه کاربرد برق در حمل‌ونقل را سرعت ببخشد.

مهندس غلامرضا دیده ور

کارشناس انرژی