سفر خارجی بدون ارز مسافرتی

در مجموع مقررات ارزی بانک مرکزی، چند‌بخش قابلیت دریافت ارز با نرخ دولتی را دارد؛ از جمله دانشجویان، واردات و صادرات، درمان و همچنین مسافران. بر این اساس مسافران می‌توانستند یک بار در سال چه از طریق زمینی، هوایی، ریلی و دریایی به میزان 300 دلار با نرخ مبادله‌ای ارز از مرکز مبادلات ارزی تهیه کنند، اما با اصلاحی که در مقررات ارزی انجام شده، پرداخت ارز مبادله‌ای به مسافران ملغی شده است.

ظاهرا این اقدام بانک مرکزی بر اساس دو دلیل اصلی اتفاق افتاده است؛ اول این‌که ارزهای مسافرتی را معمولا افرادی دریافت می‌کردند که برای سفرهای خارجی یا زیارتی از آن استفاده کرده که در این حالت یک امتیاز نسبت به دیگران بود، یعنی جزو ارزهای ضروری محسوب نمی‌شد. آن هم در شرایطی که مسافران خارجی عمدتا توانایی تامین ارز لازم را نیز دارا بوده و نیاز چندانی به دریافت ارز مبادله‌ای نداشته‌اند.

این در شرایطی است که با حذف ارز مسافرتی نیز تفاوت قیمت خاصی برای دریافت‌کنندگان اتفاق نمی‌افتد؛ هر چند که هم اکنون بین نرخ حدود 3870 تومان بازار و 3330 تومان مرکز مبادلات ارزی حدود 540 تومان اختلاف قیمت وجود دارد که برای خرید 300 دلار حدود 160 هزار تومان هزینه بیشتر در ازای خرید ارز آزاد به جای مبادله‌ای ایجاد می‌شود که برای مسافران خارجی قابل توجه نیست.

از سوی دیگر با توجه به این‌که از چندی پیش اختصاص ارز مبادله‌ای به برخی کالاها حذف شده بود، کنار گذاشتن ارزهای مسافرتی نیز خود گامی دیگر در راستای سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز به شمار می‌رود؛ چرا که بعد از تک‌نرخی شدن ارز به طور کلی مرکز مبادلات ارزی نیز به کار اختصاص ارز مبادله‌ای پایان خواهد داد و تمامی ارزها با یک نرخ در بازار آزاد توزیع می‌شود. با حذف ارز مسافرتی، مسافران می‌توانند ارز مورد نیاز خود را در کنار صرافی‌ها از بانک‌ها که در سال گذشته مجوز خرید و فروش ارز را دریافت کرده بودند، تهیه کنند که با نرخ آزاد انجام می‌شود.

در حالی این دستور از 20 شهریور لازم‌الاجراست که تامین ارز برای زائران اربعین به طور استثنا برای سال جاری نیز انجام خواهد شد. بر این اساس ارز مسافرتی به میزان حداکثر 200 دلار آمریکا به نرخ مبادله‌ای با ارائه گذرنامه معتبر جمهوری اسلامی ایران و بلیت مسافرت برای زائران اربعین از طریق بانک‌های ملی ایران، ملت و سامان تامین خواهد شد.