ادعای جدید آمریکا جنبه قانونی ندارد

یکی از نخستین پرونده‌هایی که بعد از اجرای تعهدات ایران در برجام بسته شد، پرونده پی‌.ام.‌دی بود.

در گذشته هم بحث ابعاد نظامی احتمالی را درباره برخی کشورها از جمله عراق و لیبی مطرح کرده بودند و پرونده این کشورها را به شورای امنیت بردند و ذیل فصل هفتم قرار دادند و از ماده 41 به ماده 42 رسید و جنگ اتفاق افتاد.

اما درباره ایران وضعیت متفاوت شد و کار به مذاکره رسید و از ماده 41 فراتر نرفت و ایران اعلام کرد براساس تجربه سایر کشورها ما نمی‌توانیم تا ابد ادعاهای واهی آمریکا و برخی دیگر از بازیگران مبنی بر ابعاد نظامی احتمالی را بپذیریم بنابراین با یک زمان‌بندی مشخص قرار شد ایران‌ گزارش‌های خود را به آژانس انرژی اتمی ارسال کند و بعد از تائید آژانس مبنی بر این‌که فعالیت هسته‌ای ایران بعد نظامی ندارد، به‌طور کامل پرونده ابعاد نظامی احتمالی درباره کشورمان بسته شود.

بنابراین ایران اولین بازرسی‌ها را پذیرفت که انجام شود. بعد از آن آژانس اعلام کرد پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران هیچ‌گونه بعد نظامی احتمالی ندارد و بنابراین پرونده پی‌.ام.‌دی بسته شد بنابراین ادعای «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل به هیچ وجه جنبه قانونی و عرفی ندارد و در قالب برجام هم قابل طرح نیست.

منتها سوال این است که چرا آمریکا چنین ادعاهایی را مطرح می‌کند؟ دلیل این است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا بعد از روی کارآمدن، دو بار مجبور شد پایبندی جمهوری اسلامی ایران را به برجام به کنگره اعلام کند و برای بار سوم عنوان کرد من نهایت سعی خودم را خواهم کرد که عدم پایبندی ایران را به برجام اعلام کنم.

اگر او عدم پایبندی ایران را اعلام کند و شرایط لازم بین‌المللی را برای این موضوع شکل بدهد، آن وقت او در تلاش خواهد بود که بندهای 11 تا 13 قطعنامه 2231 را اجرا کند و طبق این بندها اگر یکی از طرف‌ها عدم پایبندی طرف دیگر را اعلام کند، آن موقع شرایط به قبل از برجام بازمی‌گردد تا این‌که در یک‌سری تحولات و بازرسی‌ها بعد از دو ماه قطعنامه تازه‌ای صادر شود که همه شرایط آینده در قالب آن قطعنامه تازه شکل بگیرد.

هدف‌ آمریکا کشاندن پرونده به این مرحله است که با استفاده از حق وتوی خود، پرونده را آن‌ گونه که می‌خواهد پیش ببرد. منتها در برجام مکانیزمی شکل گرفته که به لحاظ عرفی قوی است.

در برجام بر گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و دبیرکل سازمان ملل متحد و شورای امنیت درباره پایبندی ایران، تکیه زیادی شده است و گزارش‌های این نهادها تا کنون به طور کامل حتی پایبندی اضافه بر تکلیف ایران را مورد تائید قرار داده است.

ترامپ در شرایط کنونی با دو مشکل مواجه است؛ مشکل اول این‌که به هیچ وجه سازمان‌های بین‌المللی با ادعای ترامپ همراه نیستند و مشکل دوم این‌که طی این مدت به همان میزان که ایران به تعهدات خود پایبند بوده و از سوی دیگر با سیاست‌های ضدتروریستی خود در مقابله با عمال تروریستی آمریکا و ایادی این کشور موفق بوده به همان میزان سیاست‌های ترامپ چه در داخل آمریکا و چه در عرصه بین‌المللی به گسترش خشونت و ناامنی منجر شده است. دنیا نمی‌خواهد سرنوشت خود را به دست کسی بدهد که در داخل آمریکا از نبود سلامت روانی او صحبت می‌شود.

دکتر حشمت‌الله فلاحت‌پیشه - عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس