سرهنگ دکتر غلامحسین بیابانی، رئیس مرکز تحقیقات کاربردی پلیس آگاهی ناجا این خانهها را در چند دسته تقسیمبندی میکند و میگوید: نخست خانههایی که نزدیک به محلهای جرم خیز است. مناطقی که جمعیت جوان زیادی در آن است و مناطقی که معتادان مواد مخدر در آن حضور دارند و همچنین مناطقی که مراکز خرید، باشگاههای ورزشی و پایانهها در آن قرار دارند و نیز قسمتهایی که آمار جرم بالا دارد، از جمله این مناطق هستند.
وی افزود: دوم خانههایی که نزدیک بزرگراههای اصلی قرار دارد. در این مکانها سارقان راحتتر هدفهای خود را شناسایی میکنند و برای ساکنان نیز تشخیص غریبهها دشوار خواهد بود. منازلی که نزدیک به مسیرهای پیادهرو هستند، بیشتر در معرض خطر هستند.
مورد سوم نیز منازلی که در حومه شهر قرار دارند. همانند خانههایی که نزدیک بزرگراههای اصلی قرار دارند، این خانهها نیز در معرض دید و مشاهده غریبهها هستند. غریبهها در محلهایی که محدود است و ترافیک کمتری دارد، بیشتر توسط همسایگان قابل تشخیص هستند. خانههایی که در بنبست قرار دارند و خروجیهای کمی دارند، از این گونه خانهها هستند.
به گفته وی، خانههایی که قبلا از آنها دزدی شده نیز در معرض خطر سرقت هستند.چون پارامترهایی که سارقان با توجه به آنها از این منازل دزدی کردهاند (مانند موقعیت) قابل تغییر نیستند. در مقایسه با خانههایی که از آنها دزدی نشده، احتمال سرقت از این خانهها چهار برابر بیشتر است. دزدی دوباره از این منازل معمولا بعد از شش هفته از اولین سرقت اتفاق میافتد. دلایل متعددی برای دوباره سرقت شدن از این خانهها وجود دارد. بعضی از این منازل نشانههایی از ارزش بالای سرقت و دسترسی آسان از خود نشان میدهند. سارقان به محل سرقت برمیگردند تا وسایلی را که در سرقت اول نتوانستند با خود ببرند، غارت کنند یا به همکاران خود درباره وسایل موجود در منزل که سرقت کردهاند، میگویند. سارقان بعد از ماهها دوباره به محل سرقت اولیه میروند تا وسایلی را که مالک منزل از طریق بیمه جایگزین کرده است، بدزدند. تحقیقات متعدد نشان میدهد که سرقت دوباره از منازل بیشتر در مناطق با درآمد کم که سارقان بیشتر حضور دارند، اتفاق میافتد.
سرهنگ بیابانی با اشاره به خانههایی که در نزدیکی منازل سرقت شده قرار دارند ادامه داد: این خانهها به دو دلیل در خطر سرقت قرار دارند؛ دلیل اول این که سارقان به محدودهای که سرقت موفق داشتهاند، برمیگردند و در صورتی که هدف قبلی سخت بوده باشد، به دنبال هدف سادهتری در آن منطقه میگردند. دلیل دومم هم این که ممکن است به دنبال خانههایی با اموال مشابه سرقت قبل در آن منطقه بگردند.
مشغول بودن در منزل نیز مورد دیگر است. اغلب سارقان، منازلی را که رفت و آمد در آن وجود دارد، سرقت نمیکنند و تلاش بر دوری از این منازل دارند. تحقیقات بیان میکنند که سارقان بهطور معمول زنگ در خانهها را میزنند تا مطمئن شوند کسی در منزل نباشد.
در واقع مدت زمانی که ساکنان در منزل حضور ندارند با میزان خطر سرقت رابطه مستقیم دارد.
به همین خاطر است که خانوادههایی با یک سرپرست، خانههای تکنفره و خانههای مجردی در معرض خطر بیشتری برای سرقت قرار دارند.
رئیس مرکز تحقیقات کاربردی پلیس آگاهی ناجا افزود: خانههایی که برای مدت زمانی طولانی خالی است هم در این زمره قرار دارد. خانههایی که در تعطیلات خالی است و ساکنان آن در تعطیلات هستند در معرض سرقت و حتی سرقت دوباره قرار دارند. علائمی مانند درهای باز پارکینگ و جعبه نامهپر نشاندهنده خالی بودن منزل است.
خانههایی که در طول روز بهطور معمول خالی هستند هم طمع سارقان را برمیانگیزند. خانههایی با چراغ روشن، وسیله نقلیه پارک شده در جلوی پارکینگ، فعالیت قابل دید از بیرون خانه یا سروصدای قابل تشخیص کمتر مورد سرقت قرار میگیرند. حتی خانههایی که نزدیک این قبیل خانهها هستند، کمتر در خطر سرقت قرار دارند.
به گفته وی ساکنانی که جابهجایی زیادی دارند و مدت زمان کمتری در یک خانه سکونت دارند، به دلیل ارتباط اجتماعی کمتر با همسایهها بیشتر مورد سرقت قرار میگیرند.
خانههای بدون سگ نیز در معرض سرقتند. در واقع حضور سگ تقریبا جایگزین انسان در خانه است و سارقان تمایلی به سرقت از منازلی که سگ دارند، ندارند. سگهای کوچک پارس میکنند و جلب توجه میکنند و سگهای بزرگ هم آسیب فیزیکی به سارقان میزنند، به طور میانگین خانههایی که مورد سرقت قرار میگیرند، سگ ندارند.
سرهنگ بیابانی افزود: میزان دید همسایهها یا افراد عبوری از منزل باید مناسب باشد. خطر دیده شدن در ورود و خروج از یک خانه انتخاب هدف را برای سارق تحت تاثیر قرار میدهد و همین مساله خانههایی با دید و نظارت مناسب را برای سارقان هدف مناسبی نشان میدهد.
آسیبپذیری و امنیت
استفاده از مصالح ساختمانی ضعیف میتواند خانهها را در مقابل سرقت آسیبپذیر کند. سرهنگ بیابانی میگوید: در خانههای قدیمی، زنگزدگی قفلها و پنجرهها و درها مشاهده میشود که باعث ورود راحتتر سارقان خواهد بود.
خانههایی که مورد سرقت قرار میگیرند، در یا پنجره باز یا قفل نشده دارند. تغییرات فصلی، شیوه ورود سارقان را عوض میکند. در تابستان بیشتر از در و پنجرههای باز استفاده میشود و در فصل سرما ورود به زور بیشتر اتفاق میافتد.
خانههایی با وسایل امنیتی ضعیف یا نبود وسایل امنیتی نیز مورد دیگر است. مطالعات نشان میدهد، زنگ خطر با ترکیبی از وسایل امنیتی سرقتها را کاهش میدهد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد