«لگاتو» سرود احساس معلولان کم توان ذهنی

لگاتو سرود عاشقانه ی قلب هایی است که با آنها می توان در لحظه زیست.مریم گیلاسیان کارشناس ارشد روانشناسی کودکان استثنایی وتحصیل کرده کنسرواتوار موسیقی در رشته جهانی ساز طی اقدامی زیبا برای اولین بار ارکستر ویژه معلولین کم توانان ذهنی ایران را با نام لگاتورا برپا کرد.این ارکستر با گروه نوازی 18 معلول کم توان ذهنی هنرمند از چند استان کشور با هدف رشد مهارتهای افراد کم توان ذهنی از طریق به کارگیری موسیقی راه اندازی شده است . به این بهانه با مریم گیلاسیان به گفت وگو نشستیم که در پی می آید.

از چه زمانی متوجه شدید می توانید به کم توانان ذهنی خدمت کنید.چرا؟

خدمت به افرادی که نیازمند حمایت هستند همیشه یکی ازدغدغه های اصلی زندگی من بوده ،ازین رو وقتی دوره لیسانس را دررشته ی روانشناسی کودکان استثنایی به اتمام رساندم متوجه شدم که سازمان بهزیستی کشور تصمیم دارد بعضی از موسسات خدمات به این افراد را به بخش خصوصی واگذار کند. پیرو این آگاهی و با بررسی دراین زمینه توانستم با دریافت مجوز از سازمان بهزیستی اولین مرکز حرفه آموزی روزانه برای پسران کم توان ذهنی بالای 15 سال را درکشور تاسیس کنم .

آیا سررشته ایی در موسیقی دارید؟

بله . از دوران نوجوانی به صورت تجربی نوازنده ی پیانو و آکاردئون بودم و بعد هم توانستم همزمان با گذراندن دوره ارشد درروانشناسی، درکنسرواتوار موسیقی تهران دررشته ی پیانو مشغول به تحصیل شوم. البته بیشتر علاقه و تجربه ی من درزمینه ی تدریس و آهنگسازی بوده است.

هدفتان از راه اندازی ارکسترملی ویژه ایران " لگاتو" چیست؟

از 13 سال پیش همزمان با بکار گیری برنامه های موسیقی درمانی برای کم توانان ذهنی انگیزه تشکیل یک گروه ویژه افراد با شرایط خاص ذهنی در من شکل گرفت که حاصل آن تشکیل گروه ارکسترال موسیقی بهکوش بود. گروهی که درطی هشت سال توانست به عنوان یک گروه موفق اجراهای زیادی را درسطح کشور داشته باشد. به تدریج،مشاهده تاثیرات مثبت موسیقی درپیشبرد اهداف توانبخشی باعث شد تا به ضرورت تشکیل یک گروه ارکستر درسطح کشور برای افرادی که دارای شرایط خاص ذهنی بودند برسم و به این شکل بود که پس از سفر به شهرهای مختلف وشناسایی این عزیزان و مشورت با کارشناس محترم هنری بهزیستی کشور، ارکستر ملی ویژه ایران به ثبت رسمی رسید و با حمایت اداره کل بهزیستی استان گلستان و اداره کل ارشاد استان گلستان آغاز به کار کرد.

علت انتخاب این گروه از معلولین( کم توانان ذهنی) به عنوان جامعه هدف درتشکیل گروه لگاتو چه بوده است؟

مهم ترین مساله ای که درمورد کم توانان ذهنی وجود دارد این هست که یادگیری در آنها به دلیل شرایط خاص ذهنی با مشکل رو به رواست وآموزش به آنها نیازمند ممارست، گذاشتن وقت فراوان و داشتن تجربه و علاقه ی کافی است، از اینرو آنها موقعیت کمتری به نسبت دیگر معلولین برای یادگیری و بروز توانمندی های واقعی خود دارند. لگاتو از دید من می تواند بستری باشد برای رودخانه ای از یک اتفاق تازه . رودخانه ای که امید دارم با تلاش و پشتکار بتواند راه خود را به سمت دریای موفقیت باز کرده و اتفاقی تازه را درزندگی این افراد رقم بزند.

لگاتو چیست؟

لگاتو یک اصطلاح موسیقایی است. به معنای نرم، زنجیر وار و بدون وقفه اجرا کردن. علت انتخاب این اسم زنجیره ی پیوستن هنرمندان گروه به یک دیگراز شهرهای مختلف و تلاش بدون وقفه برای رسیدن به هدف نهایی، لگاتو ارئه ی یک کارگروهی است.

درمورد اعضای گروه ارکستر ملی ویژه و ترکیب هنری آن بیشتر توضیح دهید؟

این گروه شامل 12 نوازنده درسازهای بلز، ویبرافون، تنبک، کاخون و درام، فلوت ریکورد، فلوت آلتو، ملودیکا، گیتار برقی، گیتار آگوستیک، کی بورد و پیانوست. همچین گروه کرال شامل 7 خواننده این گروه را دربخش آوازی همراهی می کنند. تمامی نوازندگان و خوانندگان، دختران و پسران بالای 15 سال با شرایط خاص ذهنی هستند. اعضای گروه دربخش آوازی دختران کم توان ذهنی استان مشهد و پسران از استان گرگان و شهر نور هستند . دربخش سازی نیز نوازندگان از استان گرگان و همچنین از شهرهای شیراز و رشت و تهران می باشند. همچنین گروه لگاتو دارای همکاران و مشاورینی دربخشهای مختلف مانند بخش آواز، کوبه ای ،گیتار و پیانواست که دراین زمینه همراه و همکار من درپیشبرد طرح هستند.

این گروه چه برنامه ها و اهدافی را درپیش دارد؟

یکی از مهم ترین برنامه های فعلی گروه انجام تمرینات گروهی است. با توجه به فاصله ی شهرها از یک دیگر و وجود مشکلات یادگیری این عزیزان، تصمیم گرفته شد از مربیان متخصص دربخش سازی و آوازی درهرشهر کمک گرفته شده و پارت های هرکدام از نوازندگان و خوانندگان برای مربیان از طریق فضای مجازی ارسال گردد تا با آنان تمرینات انفرادی لازم صورت گیرد.

سپس درهر فصل یک گردهمایی به مدت 4 یا 5 روز دریکی از شهرها تشکیل شده و همه ی اعضا درکنار هم جمع شده طبق برنامه ریزی قبلی به انجام تمرینات گروهی و گذراندن کارگاه های آموزشی مشغول می شوند. اولین گردهمایی از تاریخ 1 الی 4 خرداد 96 دراردوگاه توسکاستان استان گلستان با حمایت اداره کل بهزیستی استان تشکیل شده و مراسم رونمایی ازگروه لگاتو وهمچنین مراسم افتتاحیه با حضور مسئولان محترم استانداری، مدیرکل و دیگر مسئولان بهزیستی استان گلستان ، مدیرکل فرهنگ وارشاد اسلامی گلستان ودیگر مدعوین برگزار گردید.

طبق پیش بینی ، ارکستر ویژه، دربهار سال 97 تور ایران گردی خود را جهت اجراهای صحنه ای آغاز خواهد کرد و همزمان جهت اجرا درسایر کشورها اقدامات و برنامه ریزی های لازم را انجام خواهد داد.

به چه شیوه ای موسیقی را به این افراد آموزش می‌دهید؟

شیوه آموزش به این افراد نیاز به توضیح گسترده و درعین حال دقیقی دارد که شاید از حوصله ی این گفت وگو خارج باشد. 20 سال زندگی با این عزیزان به من آموخت که علاوه بر داشتن آگاهی و تجربه در دانش توانبخشی و موسیقی، خلاقیت و عشق از مهم ترین اصول درآموزش به کم توانان ذهنی هستند. من هرگز به اصول آموزشی به عنوان یک امر مطلق نگاه نمی کنم و هرلحظه که با آنها سپری می شود می تواند درحکم ابداع یک روش تازه ی آموزشی باشد. علاوه برابداع روشهای آموزش انفرادی، گرو ه نوازی حتی برای افراد عادی که در دانشگاه موسیقی تحصیل میکنند نیازمند گذراندن یک یا دو ترم آموزشی است، بنابراین تمام روشهای بکار رفته درآموزش انفرادی وگروهی به شکل یک کتاب دراولین فرصت به چاپ رسیده و دراختیار علاقه مندان به کار با کم توانان ذهنی قرارخواهد گرفت.

تاثیر موسیقی بر توانمندی کم توانان ذهنی چیست؟

از مهم ترین تاثیرات موسیقی درمانی می توان به رشد انواع مهارتهای افراد کم توان ذهنی از طریق به کارگیری موسیقی، پرورش اعتماد به نفس و عزت نفس آنان و پذیرش هرچه بهتر وبیشتر این افراد درجامعه به عنوان افراد توانمند اشاره کرد. همچنین از آنجا که اشتغال همیشه یکی از اصلی ترین دغدغه های زندگی برای این عزیزان به شمار می رود، ایجاد شغل به عنوان نوازنده یا خواننده ی حرفه ای و درآمد زایی از این طریق می تواند عاملی مهم برای کسب موفقیت درزندگی آنان محسوب گردد.

چه اقداماتی برای رشد و شکوفایی کم توانان ذهنی در کشور انجام شده است؟

خوشبختانه از مدتها پیش سازمان بهزیستی کشور ،به پیرو آن اداره های کل بهزیستی استان ها توجه ویژه ای به هنردرمانی وتاثیرات آن بر این گروه از افراد داشته اند. برپایی جشنواره های تئاتر و موسیقی معلولین توسط مسئولان بخش توانبخشی و هنری سازمان بهزیستی ، گذاشتن دوره های آموزشی موسیقی درمانی توسط اساتید با تجربه و حمایت از تشکیل اولین ارکستر ویژه ( لگاتو)، نشاندهنده ی توجه به اهمیت هنر دررشد انواع مهارتها برای این گروه از افراد جامعهاست.

تاثیر برخورد دوستانه مردم بر این افراد چیست؟

تاثیری شگفت انگیز. کم توانان ذهنی معمولا یا کمتر درجامعه مورد توجه قرار می گیرند و یا اگر توجهی هست بیشتر ناشی از دلسوزی و ترحم است. نشان دادن توانایی های هنری آنان با یک اجرای حرفه ای می تواند باعث تغییر نگرش جامعه به آنان و افزایش برخوردهای مناسب و دوستانه با آنان گردد.

و این نوع برخورد مسلما دلیلی مهم برای بالارفتن انگیزه های آنان و تلاش بیشتر برای کسب یک زندگی بهتر خواهد بود. حاصل این زنجیره چیزی نیست جز پذیرش هرچه بهتر و بیشتر آنان از طرف جامعه. هدفی که دغدغه ی همه آنهایی است که دردنیا برای بهروزی این افراد تلاش می کنند.

کسی که قسمت مهمی از زندگی خود را وقف خدمت به کم توانان ذهنی می کند چه آسیب های روحی و یا نگاه متفاوتی در زندگی دارد؟

کارکردن با کم توانان ذهنی همیشه برای من حکم زندگی دریک جهان دیگر را داشته است. جهانی که هرلحظه اش می تواند غیرقابل پیش بینی ، تازه و سرشاراز عشق و انرژی باشد. جهانی که از گذشته و آینده فاصله زیادی دارد و به معنای دقیق کلمه زندگی درلحظه را می آموزد. جهانی که درآن همیشه قدردان و شکرگذار همه ی نعمت های الهی هستم . به نظر شما دراین جهان آسیب روحی می تواندمعنایی داشته باشد؟! آسیب روحی متاسفانه همیشه زمانی به سراغم آمده که از این جهان به جهان انسانهایی با بهره ی هوشی نرمال پرتاب شدم.!

و حرف آخر؟

از مسئولان محترم سازمان بهزیستی کشور بابت همفکری وهمراهیشان،مدیرکل و معاونت محترم توانبخشی بهزیستی استان گلستان به دلیل حمایت کافی در برگزاری اولین گردهمایی و رونمایی از گروه ارکستر ملی ویژه.، مدیر کل محترم ارشاد و فرهنگ اسلامی گلستان جهت ثبت گروه و حمایت از آن.، مدیران کل و معاونین محترم توانبخشی استان های خراسان رضوی ، مازندران و گیلان جهت همکاری در اردوهای بعدی گروه.،همکارانم در شهرهای مختلف مانند مشهد ، شیراز، رشت، تهران وگرگان وساری بابت همراهی وتلاش دلسوزانه در مسیر به انجام رسیدن گروه لگاتومتشکرم که در همه حال همراه و حامی بنده بودند.به امید روزی که با توجه خاص به کم توانان ذهنی استعداد هایشان را در زمینه های اجتماعی شکوفا سازیم.

گفتگو جام جم