رمضان در مازندران

در بسیاری از روستاهای مازندران، زنان روستایی به طور دسته‌جمعی به آرد کردن برنج با استفاده از آسیاب دستی و تهیه کشک و پنیر برای تهیه افطار یک ماهه خانواده اقدام می‌کنند. در قدیم به علت نبود امکاناتی مانند برق و رسانه‌ها و خستگی مردم به دلیل کار در شالیزار و فعالیت‌های کشاورزی، ممکن بود عده‌ای سحر خواب بمانند. بنابراین بعضی از مومنان با گرفتن حلب خالی در یک دست و چوب در دست دیگر با چوب روی حلب می‌کوبیدند و با فریاد سحر برخیز، سحر برخیز که صبح صادق آمد، مردم را برای خوردن سحری و روزه گرفتن از خواب بیدار می‌کردند. در مناطق کوهستانی استان مازندران و در روستاهای دوردست شهرستان سوادکوه و کوه‌های دو هزار شهرستان تنکابن و منطقه بندپی شهرستان بابل و بویژه در چهاردانگه و دودانگه و روستاهای اتو، لاجیم، ولوپی، پیرنعیم، امیرکلا، ولوکش، سی پی سوادکوه و روستاهای دیگر، همچنان سنت حسنه سحرخوانی ادامه دارد.

از دیگر آداب و رسوم و اعتقاداتی که مردم در این ماه به آن توجه خاصی دارند، ادای نذر به طرق مختلف است. افرادی که حاجتی داشته باشند، برای برآورده شدن آن، نذر ختم انعام می‌کنند و برای این کار از کسانی که در قرائت قرآن تبحر دارند دعوت می‌کنند و هنگام خواندن قرآن مقداری نمک، چند قرص نان و چند ظرف آب در سینی بزرگی می‌گذارند و در مجلس قرار می‌دهند. پس از خواندن سوره انعام افراد روزه خود را با غذاهایی که در سینی قرار دارد، باز می‌کنند و نان‌های باقیمانده را به عنوان تبرک در سفره نان قرار می‌دهند تا برکت پیدا کند.

‌قدیم در ساری هنگام افطاری هر کسی که نذر داشت، مجمعه‌ای از کل نذورات خود را به عنوان افطاری درست می‌کرد و به زندان شهر می‌برد. هم‌اکنون نیز تهیه افطار برای زندانیان، مددجویان بهزیستی و ایتام مورد توجه مردم این ناحیه است.

روزه‌سری

روزه‌سری یا روزه بندونی از دیگر رسوم به جا مانده از قدیم در مازندران است. کسانی که در مازندران برای نخستین بار به سن تکلیف می‌رسند و روزه می‌گیرند، تا زمانی که از جانب بزرگ‌ترها به عنوان روزه‌سری هدیه‌ای نگیرند، افطار نمی‌کنند. معمولا این هدایا شامل چادر نماز و طلاجات برای دختران، پول و انواع نقره‌جات قدیمی برای پسران است. در قدیم حتی پسر و دختری که برای اولین بار روزه کامل گرفته‌اند، گوساله یا گوسفند و حتی تکه زمینی را به نامش می‌کردند و به او هدیه می‌دادند تا در این راه یعنی روزه‌داری اهتمام ورزد. این هدایا در روز عید فطر به بچه‌ها داده می‌شد. امروزه وجه نقد به عنوان روزه سری هدیه داده می‌شود. همچنین در بسیاری از نواحی مردان به منظور تشکر از همسرانشان برای پختن غذای گرم سحری، هدیه‌ای تهیه و در روز عید فطر به او اهدا می‌کنند.

مژگان عالیشاه

جام‌جم مازندران