تهدیدات آمریکا؛ احتیاط بانک‌ها

در تازه‌ترین کارشکنی آمریکا که بخصوص پس از سفر اخیر دونالد ترامپ به منطقه خاورمیانه شدت گرفته است، برخی بانک‌های امارات متحده عربی، ترکیه و هندوستان نسبت به همکاری با سیستم بانکی ایران با تردید عمل کرده و در پاره‌ای موارد هم حساب تجار و بازرگانان ایرانی را در این کشورها مسدود کرده‌اند.

در این زمینه فعالان اقتصادی معتقدند به‌دلیل این‌که دولت جدید آمریکا براساس آنچه دولت قبلی در توافق‌نامه برجام امضا کرده است، نمی‌تواند مستقیما در اجرای این توافق‌نامه اختلال ایجاد کند، با اعمال فشارهای پنهانی و غیررسمی به شرکای تجاری کشورمان و سیستم بانکی‌ آنها سعی در ایجاد اختلال در روابط بانکی و تجاری این کشورها با ایران دارد.

دور تازه‌ای از کارشکنی‌ها آغاز شده است

احمد انارکی‌محمدی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در این باره به خبرنگار ما گفت: قبل از امضای توافق‌نامه برجام کشورهای غربی به این نتیجه رسیدند که تحریم‌های اقتصادی علیه ایران نتیجه نخواهد داد و تنها راه، مذاکره و تفاهم است؛ اما از دوره‌ای که دولت جدید آمریکا به مسند قدرت رسیده شاهد آن هستیم که دوباره کارشکنی‌هایی علیه اقتصاد ایران با وجود این‌که ایران همچنان به تعهدات خود عمل کرده، آغاز شده است.

انارکی‌محمدی تاکید کرد: با اظهارنظرهای ترامپ در دوران تبلیغات انتخاباتی کاملا مشخص بود که وی در صورت به قدرت رسیدن از هر فرصتی برای ضربه زدن به جمهوری اسلامی ایران استفاده می‌کند که امروز شاهد آن هستیم. به طوری که بانک مرکزی آمریکا با استفاده از اعمال فشار به شرکای تجاری ایران سعی در کاهش سطح روابط تجاری آنها با کشورمان دارد.

وی تصریح کرد: با توجه به سخنان اخیر ترامپ در سفرش به خاورمیانه باید به این نکته توجه داشته باشیم که وی به هیچ عنوان مایل به عادی شدن روابط اقتصادی ایران با دیگر کشورها نیست و با استفاده از تمام روابط اقتصادی و سیاسی خود در تلاش است که دستاوردهای اقتصادی و سیاسی برجام را برای کشورمان به حداقل برساند به صورتی که بارها تاکید کرده است باید شرایط تفاهم‌نامه برجام دوباره بازبینی شود و مفاد آن تغییر کند.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: قبل از اجرای برجام، ایران با کشورهای منطقه ارتباطات تجاری بخصوص از طریق شعب بانک‌های ایرانی داشت، اما در شرایط جدید با اعمال فشار آمریکا به دولت‌های منطقه‌ و همچنین افزایش نگرانی بانک‌های خارجی از جریمه‌های سنگین آمریکا در صورت همکاری با ایران، گاهی روابط بانکی با ایران نسبت به دوره تحریم‌ها و قبل از اجرای برجام هم محدودتر شده است.

انارکی‌محمدی تاکید کرد: وزارت امور خارجه و سایر دستگاه‌های مربوط در تلاش هستند که با در نظر گرفتن این سیاست خصمانه دولت جدید آمریکا به‌گونه‌ای در جامعه بین‌المللی شفاف‌سازی کنند که کمتر شاهد چنین کارشکنی‌هایی باشیم.

تسهیل مبادلات بانکی متوقف شد

محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران با اشاره به شرایط روابط بانکی ایران با دیگر کشورها گفت: واقعیت این است که بعد از توافقات هسته‌ای برخی از کشورهای عربی مثل امارات متحده عربی که بیشترین حجم تجارت خارجی ایران در حاشیه جنوب خلیج فارس با این کشور است، تغییرات عمده‌ای در روابط بانکی خود با ایران ایجاد نکردند.

لاهوتی افزود: کشورهای عربی به‌رغم توافقات و برطرف شدن تحریم‌ها در برقراری ارتباطات بانکی با ایران بسیار محتاط عمل کرده و حساب‌های جدیدی را افتتاح نکردند، اما حساب‌هایی که فعال بود، به روند فعالیتشان ادامه دادند.

وی تاکید کرد: موضوعات سیاسی منطقه و مرزبندی‌های کشورهای حاشیه خلیج‌فارس دلیل وقوع این مساله است به صورتی که می‌توان گفت دور تازه‌ای از کارشکنی‌ها علیه اقتصاد کشورمان آغاز شده و به نظر می‌رسد امارات متحده عربی هم یکی از آن کشورهایی است که مقداری فشار بر فعالیت‌های اقتصادی ایرانیان را بیشتر کرده است.

رئیس کنفدراسیون صادرات ایران با بیان این‌که عمان یکی از کشورهایی است که در شرایط پسابرجام روابط بانکی بهتری را با ایران ایجاد کرد، به فارس گفت: اما با روی کار آمدن دولت ترامپ و تهدیدها و رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی این دولت، تا حدودی نگرانی‌ها برای این کشورها در برقراری ارتباطات با ایران بیشتر شده است.

وی با بیان این‌که بعد از برجام، تحرکاتی از بانک‌های اروپایی برای برقراری روابط بانکی با ایران دیده شد، افزود:گرچه این ارتباطات تا حدودی برقرار است، ولی روند تبادلات بانکی راحت و روان نیست، ضمن این‌که باز هم کشورهای اروپایی بعد از انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا در برقراری روابط بانکی با ایران محتاط‌تر شده‌اند و در حالی که شرایط برقراری ارتباطات بانکی روند رو به تسهیل را پیش گرفته بود، اکنون آن روند متوقف شده است.

دوران تحریم‌ها چنین مشکلی نداشتیم

از سوی دیگر ابراهیم جمیلی، رئیس شورای بازرگانی ایران و هندوستان درباره مشکل ارتباطات بانکی میان دو کشور به خبرنگار ما گفت: کارشکنی بانک‌های هندوستان در مبادلات اقتصادی با تجار ایرانی در واقع مشکلی است که ما حتی در دوران تحریم‌های خصمانه علیه ایران نداشتیم، اما در دوران پساتحریم که قرار است اقتصاد ایران رونق داشته باشد، شاهد چنین مشکلاتی هستیم.

جمیلی افزود: اکنون بانک‌های هندی برای بازرگانان ایرانی گشایش اعتبار نمی‌کنند و به همین دلیل بازرگانان باید در کشور ثالث به انجام فعالیت‌های بازرگانی خود اقدام کنند که همین امر عاملی برای افزایش هزینه‌های تجاری آنها خواهد بود.

رئیس شورای بازرگانی ایران و هندوستان درباره دلایل این سیاست بانکی کشورهای خارجی بخصوص هندوستان درباره بازرگانان ایرانی گفت: به نظر می‌رسد نگرانی بانک‌های خارجی از جرایم سنگین آمریکا باعث این اتفاق شده است به صورتی که این بانک‌ها تمایلی به همکاری با ایران ندارند و در گذشته هم چون منافع اقتصادی آنها و منابع مالی موجود کشورمان در هندوستان بود با بازرگانان همکاری کرده‌اند.

نقش عربستان

از سوی دیگر محسن حاجی‌بابا، نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی ایران هم در این باره عنوان کرد: ارتباطات بانکی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از جمله امارات و عمان با ایران بستگی به تأثیر عربستان به آنها دارد و گاهی هم ممکن است برای حفظ ارتباط با عربستان تا حدودی به ایرانیان اعمال فشار کنند، هر چند می‌دانیم دولت عربستان هم به نوعی مجری سیاست‌های آمریکاست.

سیف: بانک‌های دنیا احتیاط می‌کنند

ولی‌الله سیف، رئیس بانک مرکزی درباره همکاری‌ بانک‌های بین‌المللی با سیستم بانکی کشورمان در دوران پسابرجام گفت: احتیاط بانک‌های دنیا در همکاری با ایران به‌دلیل کمبود اطلاعات و نبود شناخت کافی است که البته این امر به‌دلیل وضع تحریم‌های ناعادلانه و عدم ارتباط بانک‌های ما در طول سال‌های تحریم با بانک‌های دنیا، ایجاد شده است.

به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، سیف که این سخنان را در دیدار با سفیر استرالیا عنوان کرد، افزود: سیاست دولت دوازدهم ادامه همان سیاستی است که به برجام منجر شد، هرچند برخی طرفین مذاکرات از جمله آمریکا در اجرای تعهدات خود کوتاهی می‌کنند.

عماد عزتی

اقتصاد