نوموفوبیا، اختلال روانی عصر دیجیتال

برای هزارمین بار داخل کیف و جیب‌هایم را گشتم؛ اما نبود که نبود، من تلفن همراهم را در خانه جا گذاشته بودم. براستی چطور می‌توانستم تا ساعت پنج بعدازظهر صبر کنم، احساس خلا می‌کردم، پیامک‌ها، تماس‌های رد شده و از همه مهم‌تر پیام‌های تلگرام، گروه‌ها و کانال‌هایی که در آنها عضو بودم؛ وای بدون تلفن همراهم چه کنم؟ ....

این روزها تلفن همراه یار همیشگی بسیاری از ماست، عضوی که نه‌تنها جدانشدنی نیست بلکه تصور دور شدن از آن هم بسیار جانکاه است. این وسیله ارتباطی بسیار کوچک که تمام جنبه‌های زندگی ما را تحت تاثیر قرار داده، خود ناقل بیماری خطرناکی به نام «نوموفوبیا» است. نوموفوبیا (Nomophobia)، مخفف عبارت No Mobile Phobia است که برای نخستین بار توسط محققان انگلیسی و از سال 2010 رواج پیدا کرده است. نوموفوبیا نوعی از بیماری فوبیاست که فرد مبتلا به آن، در صورت دور بودن از تلفن همراه خود، اضطراب و نگرانی شدید و غیرمنطقی را تجربه می‌کند، استرسی که میزان شدت آن با استرس ناشی از رفتن به مطب دندانپزشک یا حتی استرس ناشی از دغدغه‌های مرتبط با ازدواج برابری می‌کند!

بدون موبایلم هرگز!

ترس دوری از گوشی همراه، یکی از ترس‌های عصر مدرن است که به‌سرعت در حال افزایش بوده و بیش از هر گروه سنی، در جوانان 18 تا 32سال بیشتر و با شدت و مدت زیادتری دیده می‌شود. براساس پژوهش ها، این ترس از هر 5 نفر، 4 نفر را درگیر می‌کند. برخی از مطالعات موید شیوع قطعی این اختلال در جهان است مثلا تحقیقات نشان داده است حدود 80 درصد افراد به اشتباه فکر می‌کنند گوشی آنها در جیب می‌لرزد و 30درصد به اشتباه حس می‌کنند که گوشی آنها زنگ می‌زند یا این‌که 67‌درصد کاربران گوشی خود را حتی در زمانی که تلفن آنان زنگ نمی‌خورد، جهت مشاهده تماس‌ها، پیام‌ها و فعالیت‌های شبکه اجتماعی کنترل می‌کنند و حتی جالب است بدانید آمارها نشان داده است 8‌درصد صاحبان گوشی‌های هوشمند در 15دقیقه نخست پس از بیداری، پیام‌ها و اخبار را بررسی می‌کنند و 44‌ درصد از صاحبان گوشی‌های هوشمند درحالی به خواب می‌روند که گوشی نزدیک آنان قرار دارد تا اطمینان حاصل کنند که پیام، تلفن یا پست‌های ارسالی در شبکه‌های اجتماعی را از دست نمی‌دهند، گرچه 29‌درصد کاربران هم اقرار کرده‌اند که زندگی بدون گوشی هوشمند برای آنان متصور نیست تا جایی که ممکن است حدود 900 بار در شبانه روز گوشی خود را چک می‌‌کنند، در حالی که یک فرد به‌طور معمول در شبانه روز حدود 110 بار این کار را انجام می‌دهد.

نوموفوبیا یک ترس واقعی است

«نوموفوبیا» ترس بسیار واقعی است و مانند دیگر علائم اضطراب، این ظرفیت را دارد که زندگی افراد را ویران کند، بخصوص وقتی که این نگرانی سطح تحریف واقعیت را بالا می‌برد و به یک موضوع مهم مبدل می‌شود،چه بسا بسیاری از معتادان به فناوری از تکنولوژی برای غلبه‌بر ناامنی‌های خود استفاده می‌کند و ازآن طریق نیز به اعتبار بیرونی و به تبع آن، احساس اعتماد می‌یابند. پرسش‌هایی از قبیل چه تعداد عکس‌های مرا پسندیدند؟ چند نفر مرا در فضای مجازی دنبال می‌کنند؟ و... که اغلب ذهن کاربران بخصوص کاربران جوان را به خود جلب کرده، خود گواهی بر این مهم است.

با علائم نوموفوبیا آشنا شوید

نوموفوبیا، دارای علائم جسمی، عاطفی ـ روان‌شناختی و رفتاری است، که به ترتیب آنها را بیان می‌کنیم:

نشانه‌های جسمی

تپش قلب، درد قفسه سینه، تغییرات تنفس، برافروختگی، تعریق زیاد از مهم‌ترین و آشکارترین نشانه‌های جسمی این بیماری است

نشانه‌های عاطفی ـ روان‌شناختی

از علائم عاطفی ـ روان‌شناحتی این بیماری می‌‌توان به احساس تنش، اضطراب و استرس، افسردگی، بیقراری، خشم، آشفتگی، سردرگمی وحشت، ترس، وابستگی، دیدگاه‌های منفی نسبت به خود، عزت نفس پایین، برونگرایی یا درونگرایی شدید، تکانش‌گری و هیجان‌خواهی منفی، خلاصه کردن هویت خویش به همراه داشتن تلفن همراه، دوری‌گزیدن از جمع و گذراندن زمان با گوشی و احساس تنهایی اشاره کرد.

نشانه‌های رفتاری

چک‌کردن دائمی گوشی بدون دلیل، بیدارشدن در نیمه‌شب برای دیدن صفحه گوشی، فعال نگه‌داشتن همیشگی گوشی یا به همراه داشتن یک تلفن اضافه یا شارژ تلفن، کاهش در عملکرد تحصیلی یا شغلی به‌دلیل کار طولانی‌مدت با تلفن‌همراه، آستانه تحمل پایین، حواسپرتی در انجام کارهای روزانه از جمله علائم رفتاری این اختلال است.

نوموفوبیا درمان دارد

آموزش‌های مبتنی بر کاهش استرس مانند آرام‌سازی بدن و دورکردن تنش عضلانی و راهکارهای کاهش نیاز به تلفن همراه و استفاده از روش‌های جایگزین از مهم‌ترین روش‌های درمان این وابستگی و کاهش پیامدهای منفی آن است.