ستاره خلیج فارس نیاز کشور را به واردات بنزین برطرف می‌کند؟

متوسط واردات بنزین در نیمه نخست اسفند نیز 34 میلیون لیتر در روز بوده که این حجم از واردات در حالی است که با بهره‌برداری از فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس، 12 میلیون لیتر به تولید بنزین کشور افزوده می‌شود و به اذعان مسئولان وزارت نفت، ایران را در تأمین نیاز روزانه بنزین به خودکفایی می‌رساند.

این پالایشگاه از اهمیت راهبردی و استراتژیکی برخوردار است، زیرا با تکمیل هر سه فاز، به تنهایی قادر است به اندازه 55 درصد تمام پالایشگاه‌های کشور بنزین تولید کند.

گرچه رویکرد کلی وزارت نفت در دولت یازدهم، تمرکز بر حوزه بالادست نفت و افزایش تولید و صادرات خام آن بود، اما اهمیت پالایشگاه راهبردی ستاره خلیج‌فارس اجازه سکوت به مسئولان را در این زمینه نداد و وزیر نفت از زمان حضور خود در جلسه رأی اعتماد مجلس در اواخر مرداد 92، وعده افتتاح آن را داده بود. همچنین معروف است که وزیر نفت هر هفته برای به سرانجام رسیدن این پروژه جلسه برگزار می‌کند.

در دولت یازدهم بارها وعده افتتاح فاز نخست این پروژه مهم ملی داده شد و در نهایت اعلام شد که در پایان دولت یک فاز آن به طور کامل به بهره‌برداری می‌رسد، با وجود این آنچه طی حدود چهار سال دولت یازدهم در عمل اتفاق افتاد، همانی بود که وزیر نفت بارها بی‌پرده و شفاف در مورد عدم اعتقاد خود به پالایشگاه‌سازی بیان کرده بود. به طور کلی، به نظر می‌رسد وزیر نفت و مدیران این وزارتخانه نوعی از رویکرد شعارگونه را برای تکمیل و افتتاح پالایشگاه ستاره خلیج فارس در پیش گرفته‌اند. به‌طوری که اظهار نظر راجع به این پالایشگاه و وعده افتتاح آن به نُقل شیرین مصاحبه‌های آنها تبدیل شده است؛ چراکه سرعت پیشرفت فیزیکی این پالایشگاه طی سه سال اخیر به جای افزایش با کاهش همراه بوده است.

نمودار زیر میزان پیشرفت فیزیکی این پالایشگاه بر حسب درصد در هر سال را نشان می‌دهد.

طی سه و نیم سال اخیر، مسئولان دولتی بیش از 50 مرتبه در مورد پالایشگاهی که هنوز ساخته نشده است، سخن گفته‌اند و آن را جزو افتخارات خود دانسته‌اند. پالایشگاهی که طبق وعده وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در این دولت، قرار بود هر سه فاز آن تا سال 95 به بهره‌برداری برسد، اما اکنون امیدها بر آن است که طبق آخرین وعده وزیر نفت و مدیران عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، پیش از پایان دولت یازدهم شاهد بهره‌برداری کامل از فاز نخست این پالایشگاه و تولید روزانه 12 میلیون لیتری بنزین یورو4 و به تبع آن، توقف واردات بنزین باشیم.

از طرف دیگر، عملکرد ضعیف دولت در زمینه کاهش مصرف بنزین از طریق عدم گسترش زیرساخت حمل و نقل عمومی، تلاش برای حذف تدریجی کارت سوخت و... به گونه‌ای بود که واردات بنزین نسبت به سال 91 بیش از 600 درصد افزایش داشت و از 8/1 میلیون لیتر در روز به 5/13میلیون لیتر رسید.

طبق اعلام مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، قرار است با بهره‌برداری فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس، در سال 96، هیچ‌گونه واردات بنزین نداشته باشیم و برای اولین بار در طول تاریخ کشور، ایران صادرکننده بنزین شود؛ اما با روندی که مصرف و واردات بنزین در سه سال اخیر طی کرده است، این احتمال وجود دارد با وجود بهره‌برداری از فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و افزایش 12 میلیون لیتری تولید روزانه بنزین کشور نیز، در سال 96 همچنان واردکننده بنزین باشیم. چرا که مصرف بنزین در تعطیلات نوروز نشان داد ایران نیازمند واردات بنزین حتی در صورت احداث فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس است.

محمدحسین سیف‌اللهی